Καλώς ήρθατε στην διαδικτυακή μας κοινότητα.
Εδώ μπορείτε να συζητήσετε και να ενημερωθείτε για θέματα που αφορούν την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.
Για να συμμετέχετε και να μπορείτε να κατεβάσετε αρχεία και εικόνες που βρίσκονται στα μηνύματα πρέπει να εγγραφείτε.
Η εγγραφή είναι δωρεάν και θα σας αποσταλεί άμεσα ένα e-mail για την ενεργοποίηση της εγγραφής σας.
Εάν δεν το λάβετε σε λίγα λεπτά ελέγξετε το φάκελο ομαδικής αλληλογραφίας ή το φάκελο SPAM ή το φάκελο ανεπιθύμητης αλληλογραφίας καθώς μπορεί να βρεθεί εκεί από λάθος του λογισμικού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Εάν έχετε ξεχάσει τον κωδικό σας, μπορείτε να ζητήσετε να σας ξανασταλεί από εδώ.
29 Μαρτίου 2024, 01:53:59

Αποστολέας Θέμα: Ιστορία της Ιατρικής.  (Αναγνώστηκε 281765 φορές)

0 μέλη και 1 επισκέπτης διαβάζουν αυτό το θέμα.

20 Μαρτίου 2008, 14:08:03
Αναγνώστηκε 281765 φορές
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
Εδώ θα μπορούσαμε να βάζουμε άρθρα που σχετίζονται με θέματα Ιστορίας της Ιατρικής.
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

20 Μαρτίου 2008, 14:10:26
Απάντηση #1
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

23 Απριλίου 2008, 07:39:20
Απάντηση #2
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

22 Ιουνίου 2008, 09:52:17
Απάντηση #3
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
« Τελευταία τροποποίηση: 22 Ιουνίου 2008, 10:24:41 από Argirios Argiriou »
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

7 Ιουλίου 2008, 01:01:02
Απάντηση #4
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΑΥΓΗ, 06.07.2008

Oι Σταυροφορίες ήταν μια από τις μεγαλύτερες εκδηλώσεις θρησκευτικής ισχύος στην παγκόσμια ιστορία, μέσω της οποίας η Ευρώπη θα προσπαθήσει να επεκταθεί στην περιοχή της Βίβλου δημιουργώντας τέσσερα κράτη, την Αντιόχεια, την Έδεσσα, την Τρίπολη και το μεγαλύτερο όλων το βασίλειο της Ιερουσαλήμ που έφτασε να φιλοξενεί πάνω από 100.000 Λατίνους. Τελικά όμως όλες θα καταρρεύσουν, ενώ ο Κόσμος του Ισλάμ θα καταλάβει και την Κωνσταντινούπολη.
Κατ’ αρχήν το ικανοποιητικό για το μεσογειακό εμπόριο, λατινικό ναυτικό ήταν ανεπαρκές για την μεταφορά και εφοδιασμό μεγάλων στρατιωτικών δυνάμεων στους Άγιους Τόπους. Το μεγαλύτερο μέρος του στρατού των Σταυροφόρων πήγε από την ξηρά, δοκιμαζόμενος σκληρά από ασθένειες, άσχημες καιρικές συνθήκες και τοπικές στρατιωτικές εμπλοκές, σε αφιλόξενα φυσικά και ανθρωπογενή οικοσυστήματα.
Μετά την Πρώτη Σταυροφορία όλος ο μουσουλμανικός κόσμος ενώθηκε υπό την ηγεσία του Σαλαντίν εναντίον τους, 250.000 χριστιανοί σε μια θάλασσα εκατομμυρίων εχθρών και όπως σοφά διαπίστωνε ο Σαλαντίν «Αν υπάρχει θάλασσα ανάμεσα σε αυτούς που ονομάζονται χριστιανοί, τίποτα δεν χωρίζει τους Σαρακηνούς».1 Παρά τα οικονομικά οφέλη, «Οι άποροι πλούτισαν εδώ από τον Θεό» έγραφε ένας εφημέριος, αλλά ποτέ οι Λατίνοι δεν μετανάστευσαν μαζικά και κυρίως μόνιμα. Ο θρησκευτικά ονειρικός κόσμος της Βίβλου ήταν στην πραγματικότητα ένα σκληρό οικοσύστημα για τους Λατίνους χριστιανούς, που κοντά στα άλλα με την θρησκευτική μονομανία τους, περιφρονούσαν και τους κοσμοπολίτες χριστιανούς της Ανατολής. Όταν ο επίσκοπος της Άκρας συμβούλεψε τον προσηλυτισμό των ντόπιων πληθυσμών στον καθολικισμό, συνάντησε την αντίδραση των Σταυροφόρων.
Οι Δυτικοί που έφθασαν στην περιοχή, ασχολήθηκαν με προβλήματα στρατιωτικά, διοικητικά, διπλωματικά ίσως και θεολογικά αλλά το κύριο πρόβλημα που δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν ήταν ιατρικό. Όταν έφταναν έρχονταν αντιμέτωποι με διαφορετικό κλίμα, διαφορετική τροφή, πείνα, εξάντληση αλλά κυρίως με νέα και άγνωστα μικρόβια που θα τους αποδεκατίσουν.
Το φθινόπωρο του 1098 χιλιάδες μέλη της Πρώτης Σταυροφορίας πέθαναν. Εκείνο το φθινόπωρο, έβρεχε συνεχώς και οι Σταυροφόροι δεν γνώριζαν σχεδόν τίποτα για τους κανόνες υγιεινής σε αυτό το περιβάλλον. Πιθανόν ο τυφοειδής πυρετός και κάποιο είδος δυσεντερίας να ήταν η αιτία. Αντίθετα η κύρια αιτία θανάτου κατά την διάρκεια της Έβδομης Σταυροφορίας ήταν η κακή διατροφή, με εμφανή τα συμπτώματα σκορβούτου.
Αλλά η κύρια ασθένεια που αποδεκάτισε τους Σταυροφόρους ήταν η ελονοσία, που είναι ενδημική στις χαμηλές και υγρές παράκτιες περιοχές των Άγιων Τόπων. Η δρεπανοκυτταρική αναιμία και τα γονίδια της βήτα θαλασσαιμίας που προσφέρουν αντίσταση στις βαριές προσβολές της ασθένειας ήταν και είναι μέχρι σήμερα διαδεδομένα στους αυτόχθονες πληθυσμούς, ενώ αντίθετα είναι σπάνια βόρεια των Άλπεων. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι η ελονοσία είναι απειλή για τις έγκυες γυναίκες, καθώς συχνά οδηγεί σε αποβολή, ενώ αυξάνει την παιδική θνησιμότητα. Η δημογραφική αναβάθμιση των εποίκων πιεζόταν αφόρητα. Οι κατακτητές έμοιαζαν με ένα σβώλο ζάχαρης μέσα σε φλιτζάνι ζεστό τσάι.
Οι Σταυροφόροι δεν ήταν παρά καύσιμη ύλη στην επικράτεια της ελονοσίας. Αυτή κόντεψε να σκοτώσει τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο, τους πρώτους μήνες που έφτασε στους Άγιους Τόπους το 1191. Μετά την ανάρρωση του, ο Ριχάρδος οδήγησε τον στρατό του κατά μήκος της παραλιακής πεδινής λωρίδας, μια περιοχή ελονοσίας και μετά στράφηκε προς το εσωτερικό προς την Ιερουσαλήμ. Η προέλαση σταμάτησε οριστικά τον Ιανουάριο, μετά τις βροχές του φθινοπώρου, επειδή η αρρώστια και οι στερήσεις εξασθένισαν πολλούς σε τέτοιo βαθμό που δεν μπορούσαν ούτε να σταθούν όρθιοι. Την επόμενη χρονιά ο Ριχάρδος αρρώστησε πάλι από ένα συνδυασμό κατά πάσα πιθανότητα τριταίου πυρετού και ελονοσίας.2
Από τότε και οριστικά αργότερα, μετά και από την κατάληψη της Άκρας, οι χριστιανοί μόνον ως τουρίστες φθάνουν στους Αγίους Τόπους.


1 Joshua Prawer «The Latin Kingdom of Jerusalem. European Colonialism in The Middle Ages» 1972
2 Alfred Grosby «The biological expansion of Europe 900-1900» 1986


Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
 
« Τελευταία τροποποίηση: 8 Ιουλίου 2008, 20:19:07 από Argirios Argiriou »
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

21 Ιουλίου 2008, 01:52:40
Απάντηση #5
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
Το ρεμπέτικο τραγούδι σαν έκφραση του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού είναι είδος του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού. Αναπτύσσεται πρώτα σε περιθωριακές ομάδες. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή παραλαμβάνεται και αναπτύσσεται από τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, των προσφύγων αρχικά, με την πληθώρα των προβλημάτων που τους απασχολούσαν. Τα προβλήματα αυτά αποτέλεσαν υλικό για το ρεμπέτικο.

Γ. Εμ. Δρακωνάκης

Πνευμονολογικό τμήμα, ΚΥ Νοσοκομείο Σητείας Κρήτη

Ιατρική 2004, 85(5);317-322


1. Εισαγωγή

Η φυματίωση την εποχή αυτή γνωρίζει μεγάλη έξαρση στην Ελλάδα. Οι κακές συνθήκες διαβίωσης χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων ευνοούν την αυξημένη επίπτωση, την κακή πρόγνωση και την αυξημένη θνησιμότητα από τη νόσο. Αποτέλεσμα αυτής της διαπίστωσης είναι στα αναφερόμενα στην προηγούμενη παράγραφο χαμηλά εισοδηματικά στρώματα με τις κακές συνθήκες διαβίωσης, που ασχολούνται με το ρεμπέτικο τραγούδι, να υπάρχει αυξημένη επίπτωση, κακή πρόγνωση και αυξημένη θνησιμότητα από τη νόσο. Η απώλεια από τη φυματίωση συγγενών, φίλων, συνεργατών είναι μείζον πρόβλημα και η νόσος αποτελεί, όπως και τα άλλα προβλήματα, ολικό για τα ρεμπέτικα τραγούδια.

Ο Koch R είχε ανακαλύψει το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης το 1882. Όμως, αν και τα ρεμπέτικα που μνημονεύουν τη νόσο γράφτηκαν πολύ αργότερα, η αιτιολογία της νόσου δεν απηχείται στα τραγούδια. Όταν αρρωστήσει κανείς από φυματίωση η αιτία είναι το «γραπτό» ή η τιμωρία. Αντίθετα τα ρεμπέτικα αναφέρονται πολύ παραστατικά τα συμπτώματα της νόσου, βήχας, αιμόπτυση, βαθμιαία απίσχναση. περιγράφονται οι χώροι όπου εξελισσόταν δράμα, ως και η κατάληξη της, ο θάνατος, που τον θεωρούσαν σίγουρο.

2. Το ρεμπέτικο τραγούδι

Το ρεμπέτικο είναι ένα είδος ελληνικού λαϊκού τραγουδιού. Όμως υπάρχει μεγάλη σύγχυση στον ακριβή ορισμό του ρεμπέτικου τραγουδιού, την προέλευση του, τον τρόπο ενοφθαλμισμού του στην ελληνική λαϊκή μουσική.

2.1. Ετυμολογία

2.1.1. Ρεμπέτικο. Αβασάνιστα μπορεί να απαντηθεί ότι η προέλευση της λέξης είναι τουρκική, αφού «ρεμπέτ» σημαίνει τον ατίθασο, τον ανυπότακτο στην κοινωνική αναγκαιότητα της ανθρώπινης συμβίωσης, τον εκτός νόμου.

2.1.2 Ρέμπελος. Λέξη της ιταλικής γλώσσας που σημαίνει εκείνο που ανήκει σε ένοπλο αντάρτικο σώμα. Αυτή η ιταλική λέξη διεισδύει και στην ελληνική γλώσσα ως «ρεμπελιό» για να αποδώσει την επανάσταση.

2.1.3 Ρεμπέτ. Λέξη που χρησιμοποιήθηκε στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς του Κόσσοβο και σημαίνει τον αντάρτη.

2.2 Η Ηλικία

Ο Γάλλος ιππότης Apper που μελέτησε περί το 1850 τις συνθήκες διαβίωσης των φυλάκων εντοπίζει το ρεμπέτικο στα κάτεργα των φυλάκων του Παλαμηδιού. Ο Έλληνας συγγραφέας Ανδρέας Καρκαβίτσας σε άρθρο του το 1891 στο περιοδικό «Εστίαι», που εκδίδει ο Γεώργιος Δροσίνης, καταγράφει ρεμπέτικα τραγούδια που άκουσε σε περιοδεία του το 1890 στη Πελοπόννησο να τραγουδιούνται στο Παλαμήδι. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στην αρχή του 20ού αιώνα δεν αγνοεί το ρεμπέτικο τραγούδι. Στο διήγημα που έγραφε το 1900, «Ο γείτονας με το λαγούτο», ο κύριος ήρωας του έργου όταν κλείνεται στο δωμάτιο του τραγουδά και ρεμπέτικα τραγούδια. Στο μεταγενέστερο διήγημα του «Κοκόμης», που έγραψε το 1907, ο ομώνυμος ήρωας του έργου τριγυρνά μεθυσμένος και τραγουδά ιδιότυπα τραγούδια, ένα είδος ρεμπέτικου της εποχής.

2.3 Προέλευση

Όλες οι ενδείξεις συμφωνούν ότι το ρεμπέτικο τραγούδι ήρθε από τα λιμάνια της Μέσης Ανατολής, διαδόθηκε στα Ελληνικά λιμάνια και από κει τρύπωσε και στις φυλακές με τους ανθρώπους του λιμανιού που είχαν δοσοληψίες με το νόμο. Μέσα στις φυλακές το ρεμπέτικο τραγούδι βρήκε κατάλληλο έδαφος για να καλλιεργηθεί και να διαδοθεί. Στην αρχή η μελωδία του ήταν καθαρά Ανατολίτικη. Αργότερα όταν ζυμώθηκε με την ιδιοσυγκρασία του Έλληνα εισήλθαν στην αρχική Ανατολίτικη μελωδία και την τροποποίησαν Βυζαντινά, Δημοτικά, Νησιώτικα, Κανταδόρικα μουσικά στοιχεία.

2.4 Διάδοση – Αναπτυξη

Η εισβολή του ρεμπέτικου τραγουδιού στην Ελλάδα γίνεται αφού το δημοτικό τραγούδι ατονεί στην ύπαιθρο και αφού στα αστικά κέντρα ο χώρος ήταν κενός και δεν μπορούσε να καλυφθεί από την καντάδα ως είδος λαϊκής μουσικής κατανάλωσης. Στην αρχή το ρεμπέτικο τραγούδι δεν είναι αποδεκτό από τις ευρείες μάζες εξ αιτίας της προέλευσης του. Μένει στο περιθώριο με την ποιότητά του να είναι ακόμη ευτελής και τους στίχους του να ανταποκρίνονται στην νοοτροπία των εκτός νόμου , τους παρίες της κοινωνίας.

Μετά τη μικρασιατική καταστροφή, πληθυσμοί με διαφορετική νοοτροπία και συνήθειες ζωής έρχονται να κατοικήσουν στην Ελλάδα και δημιουργούν τους προσφυγικούς καταυλισμούς γύρω από την Αθήνα, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη και τα άλλα αστικά κέντρα, που εξελίσσονται σε προσφυγικούς συνοικισμούς. Οι προσφυγικοί συνοικισμοί γεμίζουν με κέντρα διασκέδασης, που αποτελούν τους νέους μαζικούς χώρους όπου θα αναπτυχθεί και θα επεκταθεί το ρεμπέτικο τραγούδι. Αξίζει να σημειωθεί ότι παράγοντας διάδοσης του ρεμπέτικου στην ύπαιθρο είναι ο στρατιώτης που υπηρετεί τη θητεία του στα αστικά κέντρα.

Η μεταπήδηση του ρεμπέτικου από την κλειστή κοινωνία των φυλακών στα κέντρα διασκέδασης των προσφυγικών συνοικισμών, αποτελεί το πρώτο ποιοτικό άλμα του. Από τραγούδι του υπόκοσμου, τείνει να κατακτήσει τις κατώτερες εισοδηματικά μάζες του προσφυγικού συνοικισμού. Αυτή η ποιοτική μετεξέλιξη του ρεμπέτικου δεν είναι άμεσα εμφανής, γίνεται με βραδύτητα ευθέως ανάλογη με τη βραδύτητα της ανάπτυξης της οικονομίας των μεγάλων αστικών κέντρων

Τα χρόνια αμέσως πριν και κατά την κατοχή το ρεμπέτικο γνωρίζει ύφεση στην κατοχή υποστρέφει πάλι σε τραγούδι αποδιοπομπαίων. Ωστόσο το ρεμπέτικο τραγούδι εξυπηρέτησε και την Ελληνική αντίσταση, με το να τραγουδιούνται στα αντιστασιακά κέντρα ρεμπέτικα με αντιστασιακούς στίχους. Με την απελευθέρωση συνεχίζεται και πάλι η ανάπτυξη του ρεμπέτικου τραγουδιού με την εμφάνιση των αξιόλογων συνθετών του και στα επόμενα χρόνια γίνεται αποδεκτό και από τα εύρωστα εισοδηματικά στρώματα.

Θέματα στο ρεμπέτικο τραγούδι είναι κάθε τι που μπορεί να απασχολήσει σοβαρά τον κόσμο. Ανάμεσα στα θέματα που αναφέρονται στο ρεμπέτικο είναι και η φυματίωση, αφού η ασθένεια θέριζε ολόκληρες οικογένειες προπολεμικά.

3. Φυματίωση και ρεμπέτικο τραγούδι

Η φυματίωση είναι μια λοιμώδης νόσος που προσβάλλει όλα τα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Ιδιαίτερα προσβάλλει τα άτομα των χαμηλότερων εισοδηματικά στρωμάτων και αυτά με κακές συνθήκες διαβίωσης, παράγοντες που επηρεάζουν δυσμενώς και την πρόγνωση της νόσου. Η φυματίωση δεν άφησε αδιάφορους αυτούς που ανάπτυξαν το ρεμπέτικο τραγούδι, που ανάδειξαν με το τραγούδι τους αυτά ποικιλία θεμάτων και που είδαν να χάνονται συγγενείς, φίλοι, συνεργάτες. Καμιά άλλη νόσος δεν τραγουδήθηκε τόσο πολύ στο ρεμπέτικο τραγούδι, όσο η φυματίωση. Η πρώτη προσέγγιση της δισκογραφίας του ρεμπέτικου εντόπισε περίπου σαράντα τραγούδια κατά τη περίοδο 1925-1955 με θεματολογικό περιεχόμενο τη φυματίωση. Το ρεμπέτικο δεν κατονομάζει ποτέ τη φυματίωση, αφού αποφεύγει τις λέξεις που δημιουργούν έντονα δυσάρεστα συναισθήματα, υιοθετούνται οι γενικότερα χρησιμοποιούμενοι από το λαό όροι φθίση, χτικιό, μαράζι, μεράκι.

Αν και ο Koch R είχε ανακαλύψει το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης το 1882 και τα ρεμπέτικα του χτικιού γράφτηκαν πολύ αργότερα, η αιτιολογία της νόσου δεν απηχείται στα τραγούδια. Όταν αρρωστήσει κανείς από φυματίωση, η αιτία είναι το «γραπτό» ή η τιμωρία.

Στα ρεμπέτικα αναφέρονται τα συμπτώματα της φυματίωσης, βήχας, αιμόπτυση, βαθμιαία απίσχνανση, πολύ παραστατικά» Η βαθμιαία απίσχνανση και η καχεξία από τη νόσο αναφέρονται στους στίχους ως το σώμα που λειώνει σαν κερί, που μαραίνεται σαν ανθός, που φυλλορροεί σαν το μαραμένα φύλλα. Αναφέρονται επίσης « χώροι όπου εξελισσόταν το δράμα, ως και η κατάληξη της, ο θάνατος. Όλα τα τραγούδια του χτικιού αναφέρονται στο θάνατο που θα έρθει σαν αποτέλεσμα της μοίρας, στο τέλος μιας βασανιστικής πορείας. Ο θάνατος είναι αποδεκτός ως η μοναδική απαλλαγή από τη νόσο, με αποτέλεσμα να προβάλλεται μια κοινή για την εποχή αλήθεια, το ανίατο της νόσου. Η χρονική περίοδος της νόσου που αναφέρεται στα τραγούδια είναι αυτή αμέσως πριν το θάνατο του ασθενούς.

Το ρεμπέτικο τραγούδι περιγράφει την απελπισία, την αγωνία, τη μοιρολατρία, το αίσθημα αδικίας σε ένα νέο άνθρωπο που πάσχει από θανατηφόρο νόσημα. Είναι κοινή αντίληψη πως αν ο ηλικιωμένος άνθρωπος πεθαίνει άρρωστος, ο νέος κτυπιέται πάντα άδικα από μια νόσο που είναι θανατηφόρος.

Αναφαίνεται από το φθισικό ένα αίσθημα ενοχής και η κοινωνική στάση επιβάλλει την απόκρυψη του νοσήματος του. Ο στιγματισμός του φθισικού από τη νόσο ακολουθεί τον άρρωστο, έτσι που προτιμά να αρνηθεί και το θάνατο του ακόμη, χάριν μιας υγιούς κοινωνικής αποκατάστασης.

Αν και υπάρχουν τραγούδια με αναφορές στο φίλο ή στους φίλους που παραστέκουν, η συμπαράσταση φαίνεται να είναι τελικά έργο της μάνας, αφού στην Ελλάδα η μητέρα είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό άτομο, με άμεση σχέση με τη ζωή, την αρρώστια, το θάνατο. Οι αναφορές είναι ποικίλες, τρυφερές, οδυνηρές. Στο ρεμπέτικο δε ν υπάρχει αναφορά στον πατέρα.

3.1. Αμανέδες ή μανέδες

Τα πρώτα ρεμπέτικα τραγούδια με θεματολογικό περιεχόμενο τη φυματίωση εμφανίζονται σαν αμανέδες ή μονέδες, με τη μορφή δεκαπεντασύλλαβων δίστιχων, στη Μικρά Ασία και ιδιαίτερα στην περιοχή της Σμύρνης. Αναφορές στη φυματίωση ευρίσκονται στους αμανέδες (σε παρένθεση ο χρόνος ηχογράφησης σε περίπτωση που είναι γνωστός, ενώ όταν υπάρχουν περισσότεροι του ενός αμανέδες με τον ίδιο τίτλο παρατίθεται και ο συνθέτης):

- Ραστ μαχούρ αμανές - Πολλοί έχουν πόνο και πονούν (1928)

- Ραστ Νεβά - Φθισικός αμανές (1928)

- Φθισικός αμανές - Μάνα μου είμαι φθισικός του Ατραϊδη Δ (1928)

- Το γκαζέλι τον φθισικού (1928)

- Μανές Ραστ - Το φθισικό. Μάνα μου είμαι φθισικός του Καρίπη Κ (1929)

- Τα βάσανα του φθισικού (1929)

- Φθισικός αμανές - Ωσάν το νεκρικό κορμί (1929)

- Καδίφης (1930)

- Σουζινάκ αμανές - Φθίνω κι η φθίση προχωρά (1930)

- Ραστ Αμανές - Μάνα μου είμαι φθισικός του Θωμαίδη Κ (1930)

- Ραστ Νέβά Αμανές - Ο φθισικός του Σωφρονίου Ε (1930)

- Ο φθισικός της Φραντζεσκοπουλου Μ (1930)

- Το βάσανο του φθισικού (1930)

- Το φθισικό κορίτσι του Νταλγκά Α (1931)

- Ο πόνος του φθισικού (1931)

- Ο καημός του φθισικού (1931)

- Το φθισικό κορίτσι του Τομπουλη Α 0932}

- Ο φθισικός του Κασιμάτη Ζ (1933)

- Ο φθισικός αμανές: Μάνα μου ρίζωσε βαθιά (1936)

- Ραστ Αραβί Αμανές

- Φθισικός της Εσκενάζυ Ρ.

3.2. Χαρακτηριστικά δείγματα

Μαράζωσα (μανούλα μου)

Μαράζωσα μανούλα μου και σαν κεράκι λιώνω...

Μανούλα βήχω και πονώ..

... Τέτοιο μαράζι μάνα μου, που έχω αποχτήσει,

το πήρα πια απόφαση μια μέρα θα με σβήσει...

Ζεϊμπέκικο που ο χρόνος ηχογράφησης του δεν είναι γνωστός και που αναφέρεται στα συμπτώματα και στο τότε ανίατο της νόσου

Τα πεύκα της Πεντέλης

Το ζεϊμπέκικο αυτό ηχογραφήθηκε το 1934. Δεν γίνεται άμεσα μνεία για το ότι ο ήρωας του τραγουδιού πάσχει από φυματίωση, αλλά συνάγεται από τα συμπτώματα που αναφέρονται, βήχας και αιμόπτυση και την παραμονή του για θεραπεία στην πευκόφυτη Πεντέλη, στο σανατόριο. Στο ρεμπέτικο τραγούδι γενικά αναφέρονται τοπωνυμία, δεν γίνεται αναφορά στο σανατόριο, αφού και αυτό προκαλεί έντονα δυσάρεστα συναισθήματα και ισχύει για την αποφυγή αυτής της αναφοράς ότι σχολιάσθηκε προηγούμενα και για τη φυματίωση:

Η μόνη μου παρηγοριά στα πεύκα της Πεντέλης

ειν’ ο γιατρός που με κοιτά, μάνα μου μη σε μέλει.

Μάνα μου, βήχας μ’ έπιασε, αίμα βγάζει το στόμα,

πότε, Θεέ, το σώμα μου θ’ αναπαυτεί στο χώμα;...

Η φθισικιά

Ζεϊμπέκικο που ηχογραφήθηκε το 1934.

Μάνα μου για πες μου - Φθισικός

Ηχογραφήθηκε το 1936.

Εάν δεν ήσουν φθισικιά

Ηχογραφήθηκε το 1936.

Η μόνη μου παρηγοριά

Ηχογραφήθηκε το 1937.

Μες της Πεντέλης τα βουνά

Και σε αυτό το ρεμπέτικο αποφεύγεται η άμεση αναφορά στο σανατόριο, όπου ευρίσκεται για θεραπεία ο φθισικός, που για αυτόν ο θάνατος είναι αναπόφευκτος και αναφέρεται η πευκόφυτη Πεντέλη σαν τόπος διαβίωσης-θεραπείας:

Μεσ' της Πεντέλης τα βουνά, στα πεύκο τριγυρίζω,

το χάρο ψάχνω για να βρω, μα δεν τόνε γνωρίζω...

Με βλέπει και χαμογελά κι αρχίζω πια να σβήνω,

μου λέει με δυνατή φωνή, σε παίρνω δε σε αφήνω.

Αρρώστησα μανούλα μου

Ζεϊμπέκικο που ηχογραφήθηκε το 1947. Φαίνεται από τους στίχους ότι έχει γίνει κατανοητή η μολυσματικότητα της νόσου και ο φόβος για τη μετάδοση της είναι τόσο μεγάλος, ώστε ο φυματικός να απομονώνεται και από τους φίλους του:

...Από μακριά οι φίλοι μου περνάνε κι αρωτούνε,

τι κάνω και πως, βρίσκομαι και με παρηγορούνε...

...Αρρώστησα και δεν μπορώ και λιώνω απ' το μεράκι.

Του πόνου το ποτήρι

Ζεϊμπέκικο που ηχογραφήθηκε το 1949:

.Χάρε, με το δρεπάνι σου, έμπα στο φτωχικό μου,

μόνο το μνήμα το βαθύ θα γιάνει το χτικιό μου,

Πέφτουν τα φύλλα απ’ τα κλαριά

Ζεϊμπέκικο που ηχογραφήθηκε το 1952, όπου έχει διεισδύσει ο λαϊκός θρύλος πως, τάχα, οι φυματικοί πεθαίνουν το φθινόπωρο.

...και μένα το κορμάκι μου το τρώει το μαράζι...

...ετούτο το φθινόπωρο για πάντα πια με χάνεις..

Βρήκαν γιατροί το φάρμακο

Το 1943 εισήχθη στη θεραπεία της φυματίωσης το πρώτο αντιβιοτικό με αντιφυματική δράση, η στρεπτομυκίνη και ακολούθησαν τα αντιφυματικά φάρμακα παρααμινοσαλικυλικό οξύ το 1946 και ισονιαζίδη το 1951. Σε αυτό το ρεμπέτικο τραγούδι που ηχογραφήθηκε το 1952, φαίνεται κάποιος βαθμός αισιοδοξίας του φυματικού για επιβίωση.

«Τα φθισικά»

Λίγο μετά το 1930 επανηχογραφούνται στις ΗΠΑ ομάδα δεκατριών ρεμπέτικων που αναφέρονται στη φυματίωση, η πλειονότητα των οποίων είχε ηχογραφηθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Μόνο τρία από αυτά (το «Μάνα μου είμαι φθισικός», το «Δως μου πίσω τα λουλούδια» και το «Χαμπάχ μανές») ηχογραφούνται για πρώτη φορά στις ΗΠΑ. Ο κόσμος για να ξεχωρίσει αυτή την ομάδα ρεμπέτικων με κοινό θέμα τη φυματίωση από άλλα τραγούδια που ηχογραφήθηκαν στις ΗΠΑ, τους προσάπτει το προσωνύμιο «Τα φθισικά»:

Ο καημός του φθισικού:

Αμανές, όπου εκφράζεται ο καημός του φθισικού.

Ραστ (Μάνα μου είμαι φθισικός): Αμανές όπου εκφράζεται ο καημός του φθισικού. Ο τραγουδιστής βήχοντας μιμείται το βήχα του φθισικού.

Μάνα μου είμαι φθισικός:

Μαντολινάτα με στοιχεία επτανησιακής διαλέκτου, που αναφέρεται και στη μολυσματικότητα της φυματίωσης με το φθισικό να προτρέπει με τρυφερότητα τη μάνα του να προσέχει τον άλλο του αδερφό για να μη μολυνθεί κι αυτός:

Μάνα μου είμαι φθισικός, έχω μεγάλη φθίση

φύλα τον άλλο αδερφό μάνα να μη κολλήσει

Μάνας σαμπάχ (τα πάθη μου θα γιατρευτούν):

Ο φθισικός εκφράζει με παράπονο σε αυτό τον αμανέ την πεποίθηση ή του ότι θα απαλλαγεί από την ταλαιπωρία της φυματίωσης με το θάνατο, μη περιμένοντας θεραπεία:

Τα πάθη μου θα γιατρευτούν στην υστερνή πνοή μου

και τότε θα αναπαυθεί για πάντα το κορμί μου.

Στα πεύκα και στα έλατα:

Αργό ζεϊμπέκικο όπου δε γίνεται και πάλι άμεσα μνεία για το ότι ο ήρωας του τραγουδιού πάσχει από φυματίωση, αλλά συνάγεται από το συνεχές αδυνάτισμα του, φυλλορροή όπως παρομοιάζεται και την παραμονή του για θεραπεία στην πευκόφυτη Πάρνηθα, σε κάποιο σανατόριο, που δεν αναφέρεται όμως, ισχύοντας ότι και στο τραγούδι «τα πεύκα της Πεντέλης»:

Τα νιάτα δεν τα χόρτασα, δεν θέλω να πέθανω,

σαν τον ανθό μαράθηκα-μανούλα μου και δεν μπορώ να γιάνω.

Αχ, βλε-πω τα φύλλα απ' τα κλαδιά να πέφτουν μαραμένα

κι όταν τα βλέπω σκέφτομαι-μανούλα μου πως μοιάζουν σαν κι εμένα.

Αχ, στα πεύκα και στα έλατα μου’ πανε πως θα γιάνω,

γι' αυτό πήγα στη Πάρνηθα-μανούλα μου το πόνο μου να γιάνω

-και στην κορφή απάνω.

Ραστ μαχούρ (Όλοι με λένε φθισικό):

Άλλος αμανές όπου εκφράζεται και πάλι ο καημός του φθισικού.

Σαν πεθάνω βρε μανούλα...(Ο φθισικός):

Ζεϊμπέκικο όπου ο τραγουδιστής ενδιάμεσα στους στίχους ξερόβηχε, μιμούμενος το βήχα των φυματικών, που ήταν πασίγνωστος. Η φυματίωση μνημονεύεται σαν νόσος του έρωτα και του ανεκπλήρωτου πόθου;

...Σαν πεθάνω βρε μανούλα,

μίλα στη γειτονοπούλα,

πες της πως γι' αυτήν πεθαίνω

αχ, και στον Άδη κατεβαίνω...

...Μάνα μου το παν οι γιατροί πως έχω φθίση,

δεν μπορεί, μανούλα μου, Ο βήχας να με αφήσει

Αρκετά από το ρεμπέτικα έχουν δανειστεί στίχους από τα δημοτικά τραγούδια. Ο δανεισμός αυτός παρατηρείται και στο ρεμπέτικα που αναφέρονται στη φυματίωση, όπως σε αυτό το ρεμπέτικο που οι στίχοι του σχεδόν ταυτίζονται με το δημοτικό τραγούδι από την περιοχή της Μακρυνίτσας «Του φυματικού νέου».

Ο χάρος πλησιάζει:

Στο ζεϊμπέκικο αυτό στη λέξη «νύχτωσε» εκφράζεται έντονα η απαισιοδοξία του φθισικού, που περιμένει το θάνατο:

Νύχτωσε. Μανούλα μου στο λέω δε μπορώ

το στήθος μου πονεί κι ο βήχας με ταράζει

μ' αφήνει η ζωή ο κι ο χάρος πλησιάζει

Δως μου πίσω τα λουλούδια:

Μια από τις σπάνιες περιπτώσεις που η φυματίωση αναφέρεται σε καρσιλαμά στο ρεμπέτικο τραγούδι.

Λειώνει το κορμί μου λιώνει:

Στο ζεϊμπέκικο αυτό εκφράζεται έντονα η ταλαιπωρία και η απαισιο¬δοξία του φθισικού:

Λειώνει η καρδιά σα το κερί και το κορμί στραγγίζει.

...μου λεν πως θα βρω γιατριά στο τάφου μου το πάτο...

...χρόνια τώρα τυραννιέμαι και πικρά ταλαιπωριέμαι

Τα κυπαρίσσια στέκονται:

Σε αυτό το αργό ζεϊμπέκικο εκφράζεται η απελπισία για τον νέο που κτυπιέται και χάνεται άδικα ,όπως προαναφέρθηκε, από μια θανατηφόρο νόσο:

....μέσα στη νιότη χάθηκε τι άδικο τι κρίμα...

...κλάψε τα νιατα που στη γη βαθειά θα ξεχαστούνε...

Μελετώντας το ρεμπέτικα τραγούδια για τη φυματίωση, διαπιστώνει κανείς ότι όταν χορεύονται, στη συντριπτική πλειοψηφία ακολουθούν ρυθμό ζεϊμπέκικου και κανένα ρυθμό χασάπικου χορού. Για το γεγονός αυτό υπάρχει εξήγηση. Ο χασάπικος είναι χορός συντροφικός, χορός ομάδας στενών φίλων, με συγκεκριμένα βήματα και τέλειο συγχρονισμό των χορευτών. Ο ζεϊμπέκικος είναι ένας μοναχικός χορός, χωρίς συγκεκριμένες φιγούρες, που αφήνει το χορευτή να αυτοσχεδιάσει, εκφράζοντας τον εαυτό του σε μια μοναχική εξομολόγηση. Μόνος του είχε μείνει και ο φυματικός, ακόμη και στα πλαίσια μιας ιδιαίτερης κοινωνικής ομάδας. Ακόμη και αν οι άλλοι δεν τον εγκατέλειπαν, ο ίδιος βάδιζε μόνος του τον αργό, παραπονεμένο και μοναχικό δρόμο του συνήθως επερχόμενου θανάτου του.

Ευχαριστίες

Εκφράζω τις ευχαριστίες μου στο κ. Γρηγόριο Φαληρέα για τις πληροφορίες που μου έδωσε σχετικά με την ομάδα των ρεμπέτικων τραγουδιών «τα φθισικά».


Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

27 Οκτωβρίου 2008, 09:32:33
Απάντηση #6
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
Έθνος  5/8/2007.

Του Μανόλη Κοκολάκη.

Ζωντάνεψαν οι μνήμες στη Σπιναλόγκα, το άλλοτε νησί των λεπρών, που για μισό και πλέον αιώνα αποτελούσε τόπο απομόνωσης και εξορίας των κοινωνικά στιγματισμένων Κρητικών, οι οποίοι είχαν «χτυπηθεί» από την καταραμένη νόσο του «Χάνσεν».

Εκατοντάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας από τον Αγ. Νικόλαο, τη γειτονική Ελούντα, αλλά και απ όλη την Κρήτη πήγαν πριν από λίγες ημέρες με καϊκια για ιερό προσκύνημα στον Αγιο Παντελεήμονα, στο νησί. Οι περισσότεροι ήταν συγγενείς των χανσενικών του νησιού, που δεν υπάρχουν πια.

Κεντρικό πρόσωπου του ιερού προσκυνήματος ο 85χρονος Μανώλης Φουντουλάκης, μοναδικός επιζήσας στην ευρύτερη περιοχή του Μιραμπέλλου, ο άνθρωπος που βασανίστηκε και παραμορφώθηκε στην κόλαση της αρρώστιας, αλλά σώθηκε τελικά. Πρόκειται για έναν άνθρωπο που νίκησε την ασθένεια, επανήλθε πλήρως και αντιμετωπίζει τη ζωή με αισιοδοξία. Η παρουσία του ως προσκυνητή στο νησί ήταν σημαίνουσα, όπως ξεχωριστή ήταν και η παρουσία της Βρετανίδας Βικτόρια Χίσλοπ, που έγραψε βιβλίο για τη Σπιναλόγκα και έχει γίνει «μπεστ σέλερ» διεθνώς.

Μοιρολόγια και κραυγές.
«Οι πέτρες και οι βράχοι στα άδεια σπιτάκια κρύβουν και δεν φανερώνουν την κόλαση του χθες, τα μοιρολόγια και τις κραυγές από τους πόνους στο σώμα των εκατοντάδων αρρώστων», λένε στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Μαν. Φουντουλάκης αλλά και συγγενείς των λεπρών.

Ο ίδιος στη σκληρή περίοδο της δοκιμασίας του ζούσε στην Αθήνα και έκανε θεραπεία στον αντιλεπρικό σταθμό της Αγ. Βαρβάρας, αλλά με την ιδιότητα του γενικού γραμματέα του συλλόγου χανσενικών είχε μεταβεί στη Σπιναλόγκα, βίωσε την τραγική πραγματικότητα και ενδιαφέρθηκε για την αναβάθμιση των συνθηκών παραμονής και θεραπείας των δυστυχισμένων της Σπιναλόγκας.

ΜΕ ΠΑΝΤΡΕΥΤΗΚΕ ΑΨΗΦΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΡΡΩΣΤΙΑ.

Το Λενιώ μου μού έδωσε δύναμη και ζωή.

ο Μανώλης Φουντουλάκης δηλώνει τυχερός που βγήκε νικητής στη ζωή, που είχε τη στήριξη των δικών του ανθρώπων και που σήμερα καμαρώνει την κόρη του και τον γαμπρό του γιατρούς σε μεγάλα νοσοκομεία. Αναπολώντας το παρελθόν θυμάται τον πόνο, τις ατυχίες, τις χαρές και τις λύπες.

Γεγονότα που σφράγισαν τη ζωή του, όπως εξομολογείται στο «Εθνος της Κυριακής», ήταν ο κρυφός κατ αρχάς έρωτας με τη γυναίκα του.

Το χτύπημα της αρρώστιας το 1949 σε ηλικία 21 ετών, ενώ υπηρετούσε αστυφύλακας στον Πειραιά. Η ισχυρή θέληση του «Λενιού του» να μείνει μαζί του και να παντρευτούν αψηφώντας την αρρώστια του.

Ο γάμος τους στα 31 τους χρόνια, που του έδωσε δύναμη και ζωή να παλέψει αρρώστια και προβλήματα. Η γέννηση της κόρης του το 1955.

Η επιδείνωση επικίνδυνα της υγείας του 1973-74. Ο θάνατος από την επάρατη νόσο το 1976 της αγαπημένης του Λενιώς. Η περίοδος της ανάταξης της υγείας του αλλά και της οικογενειακής ισορροπίας.

ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΛΕΠΡΩΝ ΤΟ 1904.

Με απόφασή της η Κρητική Πολιτεία μάζεψε όλους τους λεπρούς που ζητιάνευαν εξαθλιωμένοι ζώντας σε οικισμούς έξω από τις μεγάλες πόλεις της Κρήτης, τα Μεσκίνια, και τους συγκέντρωσε στη Σπιναλόγκα. Αρχικά η ζωή τους ήταν άθλια. Η Σπιναλόγκα είναι μια απέραντη τρώγλη, ένα νεκροταφείο υπό προθεσμία, χωρίς την παραμικρή οργάνωση, χωρίς φαρμακευτική αγωγή για τους νοσούντες, χωρίς ελπίδα.

ΣΗΜΕΡΑ.

Τη Σπιναλόγκα επισκέπτονται πάνω από 300.000 άνθρωποι, αριθμός που τη φέρνει στους πέντε πρώτους βυζαντινούς - μεταβυζαντινούς αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας. Απαίτηση των τοπικών φορέων είναι η ένταξη της Σπιναλόγκας στα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουνέσκο. Μια πρόταση που κατέθεσε προ τριετίας προς το υπ. Πολιτισμού ο πολιτικός μηχανικός Κωστής Μαυρικάκης.

53 χρόνια φρίκη.
Πολλοί πέθαιναν διαμελισμένοι.

Η Σπιναλόγκα, που «άνοιξε τις πόρτες» της για τους λεπρούς το 1904 και έκλεισε το 1957, φιλοξένησε εκατοντάδες πάσχοντες συνανθρώπους μας, που «ανέπτυξαν» με τα βάσανα και τις στερήσεις τη δική τους ζωντανή κοινωνία. Οσοι μπορούσαν δούλευαν σε διάφορες εργασίες, υπήρχε καφενείο, γίνονταν εκκλησιασμοί στο εκκλησάκι της στον Αγ. Παντελεήμονα, μάθαιναν τα νέα από ψαράδες στο λιμανάκι του νησιού, ερωτεύονταν, παντρεύονταν, έκαναν υγιή παιδιά τα οποία μεταφέρονταν και μεγάλωναν σε καλύτερες συνθήκες στο βρεφονηπιακό τμήμα του Λεπροκομείου της Αγίας Βαρβάρας στην Αθήνα. Μέχρι το 1936, όπως λέει ο κ. Μαν. Φουντουλάκης, οι άρρωστοι στο νησί ήταν εγκαταλειμμένοι. Πολλοί πέθαιναν «ζωντανοί» με φρικτούς πόνους, παραμορφωμένοι και διαμελισμένοι.

Ενας φοιτητής τα άλλαξε όλα.
Η κατάσταση αυτή αρχίζει ν αλλάζει από το 1936, έτος άφιξης στη Σπιναλόγκα του ασθενούς Επαμεινώνδα Ρεμουνδάκη, τριτοετούς φοιτητή της Νομικής, ο οποίος ιδρύει την «Αδελφότητα Ασθενών Σπιναλόγκας» και αγωνίστηκε τα χρόνια που ακολούθησαν για την καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης των ασθενών. Ο Ρεμουνδάκης με το κλείσιμο της Σπιναλόγκας το 1957 νοσηλεύτηκε στο Λεπροκομείο της Αγ. Βαρβάρας.

«Ημασταν μαζί. Ηταν σπουδαίος άνθρωπος και η φοβερή αρρώστια τον είχε καταδικάσει σε τύφλωση και αποκοπή του χεριού...», λέει ο κ. Μαν. Φουντουλάκης, προσθέτοντας ότι δεν θα ξεχάσει ποτέ όσο ζει τα λόγια που του υπαγόρευσε και έγραψε: «Περπατώντας στον δρόμο της Σπιναλόγκας, σταμάτησε και κράτησε την αναπνοή σου. Από κάποιο χαμόσπιτο τριγύρω σου θα ακούσεις τον απόηχο από κάποιο μοιρολόγι μιας μάνας, μιας αδελφής ή τον αναστεναγμό ενός άνδρα. Αφησε δύο δάκρυα από τα μάτια σου και θα δεις να λαμπυρίζουν εκατομμύρια δάκρυα που πότισαν αυτόν τον δρόμο».

«Το βιβλίο της Βικτόρια Χίσλοπ βάζει ταφόπλακα στην απομόνωση»
Με κέντρο αναφοράς τη Σπιναλόγκα, η Βρετανίδα συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ έγραψε το μυθιστόρημα «Το Νησί», με το οποίο επιχειρεί να γκρεμίσει την κοινωνική προκατάληψη, το στίγμα του αρρώστου. Το βιβλίο, που έχει μεταφραστεί σε 14 γλώσσες, κάνει «θραύση» στις πωλήσεις που «ξεπερνούν» τις 850.000.

Η Βικτόρια, που έχει κερδίσει την αναγνώριση και την αγάπη των τοπικών φορέων, αλλά και των ανθρώπων του βιβλίου στην Κρήτη, τιμήθηκε από τον Δήμο Αγ. Νικολάου. Η ιδέα, όπως είπε, για να γράψει ένα βιβλίο για τη Σπιναλόγκα ξεκίνησε απλώς από ένα ταξίδι στην Κρήτη. Ενα απόγευμα κοίταξε έναν ταξιδιωτικό οδηγό και το μάτι της σταμάτησε στη λέξη «απομόνωση» που συνόδευε την περιγραφή της Σπιναλόγκας.

«Ηταν μια πρόκληση για μένα, πήγα με τη βαρκούλα και μόλις αντίκρισα το νησί συγκινήθηκα, η εικόνα του με συγκλόνισε», αναφέρει η συγγραφέας. Αυτό που περιγράφει και αποτυπώνεται εντονότερα στο «Νησί» είναι ο αγώνας για επιβίωση που έδιναν όσοι αναγκάζονταν να περάσουν το υπόλοιπο της ζωής τους εκεί.

«Η Βικτόρια με το βιβλίο της βάζει "ταφόπλακα" στην απομόνωση, στην κοινωνική προκατάληψη και απόρριψη», λέει ο κ. Μαν. Φουντουλάκης, ενώ η ίδια τον χαρακτηρίζει ήρωα της ζωής, που πάλεψε και νίκησε. Ο κ. Μαν. Φουντουλάκης με μάτια βουρκωμένα και πόνο ψυχής λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ότι οι χανσενικοί δέχονταν διπλό ηθικό και σωματικό θανατηφόρο κτύπημα. Από τη μία, όπως εξηγεί, ήταν η νόσος και οι επιπτώσεις της στο ανθρώπινο σώμα και από την άλλη η σκληρή κοινωνική απόρριψη, το «στίγμα», η προκατάληψη. «Αυτό πάλεψα με κάθε τρόπο να αντικρούσω. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο έχει περιοριστεί κοινωνικά...», μας λέει.

Η παλιότερη ξένη δημοσιευμένη πηγή για το Λεπροκομείο είναι του 1928. Πρόκειται για το άρθρο «Σπιναλόγκα, Νησί των Λεπρών», στο γαλλικό περιοδικό «Ιλουστρασιόν», γραμμένο από τον Γάλλο δ/ντή του Ινστιτούτου Παστέρ της Τύνιδας Σαρλ Νικόλ, που επισκέφτηκε τη Σπιναλόγκα το 1927. Η έκθεση επιβεβαιώνει τις διασωθείσες μαρτυρίες των ασθενών της εποχής.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΜΑΚΡΑΚΗΣ.
   
Σπάνια σ' ένα μνημείο μιλάει τόσο εύγλωττα η Ιστορία.

Η ιστορία και ο πολιτισμός στο νησάκι της Σπιναλόγκας έγιναν ένα με το ανθρώπινο δράμα στο πέρασμα των χρόνων. «Σπάνια σ' ένα μνημείο η Ιστορία μιλά τόσο εύγλωττα από τα βάθη των αιώνων.

Σπάνια ένα μνημείο κουβαλά στα σπλάχνα του τη σφραγίδα της αρχαίας Ελλάδας, των Σαρακηνών, των Ενετών, των Τούρκων, των Νεοελλήνων», λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο ερευνητής, συγγραφέας και εκπαιδευτικός Μανόλης Μακράκης, εκδότης του περιοδικού «Ελούντα» του πολιτιστικού συλλόγου της περιοχής.

Ο Μανόλης Μακράκης, που αποτέλεσε χρήσιμο συνεργάτη στο οδοιπορικό μας στην περιοχή, αναφέρει ότι «η Σπιναλόγκα είναι ακοίμητος φρουρός της αρχαίας Ολούντος, ορμητήριο Σαρακηνών πειρατών, εντυπωσιακό ενετικό φρουριακό συγκρότημα επάκτιων οχυρώσεων από το 1579, τουρκικός οικισμός μετά το 1715, τόπος κατοικίας χανσενικών (λεπρών) από το 1904 μέχρι το 1957.

Ετσι για τους παραπάνω λόγους η Σπιναλόγκα είναι κηρυγμένη ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, ως τόπος ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους και ως αρχαιολογικός χώρος που προστατεύεται από την αρχαιολογική νομοθεσία».


Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
« Τελευταία τροποποίηση: 27 Οκτωβρίου 2008, 18:47:28 από Argirios Argiriou »
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

23 Νοεμβρίου 2008, 00:28:09
Απάντηση #7
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
Ελευθεροτυπία 04.04.2007

Σχετικά με την μελέτη του Γεράσιμου Η. Πεντογάλου «Γιατροί και Ιατρική Κεφαλονιάς - από τα χρόνια της Ενωσης μέχρι τον Πόλεμο του 1940 (1864-1940)»

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

14 Μαρτίου 2009, 00:08:31
Απάντηση #8
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator


Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

1 Μαΐου 2009, 00:16:02
Απάντηση #9
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
29/04/2009,
ΕΘΝΟΣ.

 Θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε τα αρχαία Ασκληπιεία με τα σανατόρια των αρχών του 19ου και του 20ού αιώνα. Οι βασικές θεραπείες ήταν πανομοιότυπες, υποστηρίζουν οι ειδικοί.

Ωστόσο, το μακρινό παρελθόν, όπως αποκαλύπτεται με την κατανόηση της λειτουργίας των αρχαίων Ασκληπιείων, μπορεί να είναι το κλειδί για το μέλλον της θεραπείας.

Επιστήμονες και αρχαιολόγοι από όλο τον κόσμο θα παρουσιάσουν τα νέα στοιχεία για τη λειτουργία των περίπου 300 ανά την Ελλάδα Ασκληπιείων (από τη Μεσσήνη έως την Πελαγονία της ΠΓΔΜ και από τη Ναύπακτο έως την Πέργαμο) στη 2η Αμφικτιονία Εταιρειών και Συλλόγων Ιστορίας Ιατρικής και Ηθικής - Δεοντολογίας, που ξεκινάει αύριο στην Κω με θέμα τα «Ασκληπιεία».

«Στα Ασκληπιεία ο ασθενής παρακολουθείτο καταρχήν για να δουν από τι πάσχει», εξηγεί ο καθηγητής και πρόεδρος του Διεθνούς Ιπποκράτειου Ιδρύματος Κω, Στέφανος Γερουλάνος.

«Στη συνέχεια γινόταν ο καθαρισμός του σώματος με λουτρά αλλά και της ψυχής με θυσίες στον βωμό του Ασκληπιού. Ακολουθούσε μετά η εγκοίμηση στο λεγόμενο Αβατο, όπου ο θεός Ασκληπιός εμφανιζόταν στον ύπνο των ασθενών και τους έλεγε μέσω των ονείρων, τι πρέπει να κάνουν».

Ο κ. Γερουλάνος υποστηρίζει πως «τα νέα στοιχεία αποδεικνύουν ότι τα Ασκληπιεία δεν ήταν απλώς προσκυνητήρια αλλά εκτεταμένα θεραπευτήρια χρόνιων παθήσεων».


Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
 
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

19 Ιουλίου 2009, 20:37:41
Απάντηση #10
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
Oι σοβαρότερες πανδημίες γρίπης που αντιμετώπισε ο πλανήτης μας τον 20ό αιώνα είναι οι εξής:   

- Ισπανική γρίπη (1918): το 20%-40% του τότε παγκόσμιου πληθυσμού είχε αρρωστήσει και πέθαναν περισσότεροι από 50.000.000 άνθρωποι.

- Ασιατική γρίπη (1957): Αν και δεν ήταν τόσο καταστροφική όσο η ισπανική, τα θύματά της ασιατικής γρίπης έφτασαν τα δύο εκατομμύρια άτομα.

- Γρίπη του Χονγκ-Κονγκ (1968): Ήταν η πιο ήπια πανδημία του 20ού αιώνα με ένα εκατομμύριο νεκρούς. Οι λόγοι που την έκαναν πιο ήπια, ήταν κυρίως ότι ο ιός ήταν μια παραλλαγή της ασιατικής γρίπης και οι εμβολιασμοί που ήδη είχαν γίνει όλα τα χρόνια λειτούργησαν ανασταλτικά, όπως και το γεγονός ότι τα αντιβιοτικά ήταν πιο ισχυρά.



Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος 
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

20 Δεκεμβρίου 2009, 10:19:40
Απάντηση #11
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
Ελευθεροτυπία, 16/12/2009.


[spoiler]Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ «Η γρίπη, ισπανική ή όχι, υφίσταται πλέον και στη χώρα μας. Εις Ελβετίαν όμως κάνει θραύσιν. Αι τελευταίαι εφημερίδες είναι γεμάται από τραγικωτάτας λεπτομερείας. Εις μίαν μικράν φρουράν, αίφνης, απέθαναν εντός εβδομάδος δώδεκα άτομα, εννέα στρατιωτικοί, τρεις ιδιώται.
 Αξιωματικοί, βουλευταί, γνωσταί κυρίαι του κόσμου απεβίωσαν εντός ολίγων ημερών από γρίπην βαρυτάτης μορφής. Ολόκληρα συντάγματα προσεβλήθησαν και εστρώθησαν "ψάθα" εις τα νοσοκομεία. Ωρισμένα τραμ εσταμάτησαν ελλείψει υπαλλήλων, κατακειμένων όλων! Οι κινηματογράφοι έκλεισαν διά να μη μεταδίδεται το μόλυσμα. Τα σχολεία επίσης. Αι εορταί κατηργήθησαν, αι συγκεντρώσεις εις κλειστούς χώρους απηγορεύθησαν, γίνεται δε σκέψις αναβολής και αυτών... των δημοτικών εκλογών!».

Αυτά έγραφε η εφημερίδα «Θεσσαλία» τον Ιούλιο του 1918. «Γιατί φοβόμαστε τη γρίπη;» τιτλοφορείται ο νέος συλλογικός τόμος που θα κυκλοφορήσει αύριο από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε επιμέλεια του Κ. Ι. Γουργουλιάνη, καθηγητή Πνευμονολογίας και πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Υπότιτλος του βιβλίου, «Από την εξάπλωση των λοιμώξεων στην πανδημία της γρίπης. Η ιστορία επαναλαμβάνεται», το οποίο ανατρέχει στην εξάπλωση και αντιμετώπιση των λοιμωδών νοσημάτων κατά τον 20ό αιώνα, στην κάλυψή τους από τον Τύπο, και συνοδεύεται από οπτικά ντοκουμέντα και αρχειακό υλικό.

«Η ιστορία επαναλαμβάνεται» στον υπότιτλο; «Ναι, διότι είναι πολλά τα κοινά με όσα συνέβησαν το 1918, όταν ξέσπασε η πανδημία της λεγόμενης ισπανικής γρίπης», αποκρίνεται ο Κ. Ι. Γουργουλιάνης. «Ιδια ήταν και η συμπεριφορά του κόσμου τότε, επικρατούσε φοβία, σχολεία έκλεισαν, η ασθένεια χρησιμοποιήθηκε πολιτικά, η γριποφοβία οδήγησε σε απολύσεις από εργοστάσια, από καφέ, από χώρους με μεγάλη συγκέντρωση ανθρώπων. Στο βιβλίο αναφερόμαστε ειδικά στα καπνεργοστάσια του Βόλου, όπου εργαζόταν πολύς κόσμος και γι' αυτό πολύς κόσμος έχασε τη δουλειά του τότε. Επίσης, και τότε έλεγαν ότι καλό κάνει το σκόρδο και το κρεμμύδι».

Για το χρονικό της ισπανικής γρίπης (ήταν η πιο φονική και έπληξε την υφήλιο το χρονικό διάστημα 1918-1919. Οι βιβλιογραφικές αναφορές κάνουν λόγο για τρία επιδημικά κύματα της γρίπης στην Ευρώπη -το πρώτο τον Μάρτιο του 1918, το δεύτερο, κατά το οποίο σημειώθηκαν και οι περισσότεροι θάνατοι, από τα τέλη Σεπτεμβρίου έως τον Νοέμβριο του 1918, και το τρίτο τον Μάρτιο του 1919) η Φωτεινή Καραχάλιου σημειώνει στο βιβλίο:

«Στις 19 Ιουλίου του 1918, σε άρθρο με τίτλο "Η ισπανική γρίπη", έχουμε την πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά για την εμφάνιση της γρίπης στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στην Πάτρα, όπου μερικές μέρες νωρίτερα εκδηλώθηκαν κρούσματα γρίπης η οποία σε κάποιες περιπτώσεις παρουσίαζε κακοήθη χαρακτήρα. Οι γιατροί της εποχής χαρακτηρίζουν τη γρίπη όμοια με αυτήν που έχει εμφανιστεί στην Ισπανία, από όπου έχει πάρει και το όνομά της, ενώ για την προέλευση της νόσου αυτής στην Πάτρα κυκλοφορεί η πληροφορία ότι είκοσι πέντε μέρες νωρίτερα στο εκεί καπνοκοπτήριο εισήχθησαν πέντε κιβώτια συσκευασμένου καπνού που προέρχονταν από τη Θεσσαλονίκη και είχαν σφραγιστεί εκεί από το δημόσιο προκειμένου να δοθούν στην κατανάλωση. Κατά την αποσφράγιση των κιβωτίων αυτών στο καπνοκοπτήριο της Πάτρας παρών ήταν ο διευθυντής Καντερές και άλλοι δεκαπέντε εργάτες. Την επόμενη μέρα από την αποσφράγιση των κιβωτίων ο διευθυντής αρρώστησε από νόσο με συμπτώματα όμοια με αυτά της ισπανικής γρίπης, και τέσσερις μέρες αργότερα απεβίωσε. Τη μεθεπομένη του θανάτου του απεβίωσε από τους εργάτες του καπνοκοπτηρίου ο Γ. Τριανταφυλλόπουλος, ενώ οι περισσότεροι εργάτες του εργοστασίου -αν όχι όλοι- αρρώστησαν με γρίπη».

Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά για τη χώρα προέλευσης του φονικού ιού, γνωρίζουμε ότι η γρίπη δεν ξεκίνησε από την Ισπανία, αλλά πιθανότατα από την Κίνα ή από τη Γαλλία, και αίτιό της ήταν ο ιός Η1Ν1. Αγνωστος είναι και ο ακριβής αριθμός των ατόμων που νόσησαν. Πηγές όμως αναφέρουν ότι από αυτούς απεβίωσε το 20%-40%. Συγκλονιστικό είναι επίσης το γεγονός ότι τα άτομα που προσβάλλονταν είχαν ταχεία εξέλιξη και απεβίωναν σε λιγότερες από 24 ώρες, παρ' όλο που προσβλήθηκαν και άτομα νεαρής ηλικίας. Βέβαια στο σημείο αυτό πρέπει να υπενθυμίσουμε τις δραματικές συνθήκες που επικρατούσαν την εποχή εκείνη: ανεπαρκείς μονάδες νοσηλείας, έλλειψη αντιβιοτικών, ανύπαρκτες μονάδες εντατικής θεραπείας, κακές συνθήκες υγιεινής, συγχρωτισμός και διαβίωση πολλών ατόμων σε μικρούς χώρους, και όλα αυτά με φόντο τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν αναφορές για την ιστορία της γρίπης και την πορεία που διέγραψε στην Αμερική και την Ευρώπη. Λίγα πράγματα όμως είναι γνωστά για τη χώρα μας, και ειδικότερα για την περιφέρεια.

Η «Θεσσαλία», με βάση τις οδηγίες των ελβετικών εφημερίδων, γράφει: «Η ασθένεια μεταδίδεται διά των πτυέλων και εν γένει των σταγονιδίων σιέλου όταν ο άρρωστος βήχη. Μεταδίδεται επίσης από τας ακαθαρσίας της ρινός». Κατά συνέπεια απαγορεύεται η επικοινωνία με τους ασθενείς, ενώ τα μαντίλια πρέπει να βράζονται πριν χρησιμοποιηθούν ξανά. Συστήνεται απόλυτη προφύλαξη σε όσους πάσχουν από νοσήματα των βρόγχων και των πνευμόνων και όσους αναρρώνουν από πρόσφατο κρυολόγημα. Επίσης συστήνεται προφύλαξη μέχρι την πλήρη ανάρρωση, διότι οι επιπλοκές της πλευρίτιδας και της πνευμονίας που παρουσιάζει η γρίπη αυτή, και οι οποίες προκαλούν τους περισσότερους θανάτους στην Ελβετία, οφείλονται στην πρόωρη έγερση των ασθενών.

«Στο φύλλο της 7ης Οκτωβρίου» σημειώνει η κ. Καραχάλιου, «καταγράφεται ότι οι αρχές του Βόλου άρχισαν από χθες να λαμβάνουν δραστικά μέτρα για τον κίνδυνο μετάδοσης της γρίπης και στην πόλη τους. Μία μέρα αργότερα το υπουργείο Εσωτερικών αποστέλλει προς τις αρχές του κράτους τηλεγραφική εγκύκλιο με λεπτομερείς οδηγίες για την προφύλαξη του κοινού από τη γρίπη, που πλέον χαρακτηρίζεται ως πανδημία. Σύμφωνα με αυτές, γνωστοποιείται στο κοινό ότι τα μικρόβια της νόσου εισέρχονται στον οργανισμό από το στόμα, και γενικά από το αναπνευστικό σύστημα, και ότι οι γαργαρισμοί κυρίως με οξυγονούχο ύδωρ και οι αντισηπτικές εισπνοές μπορούν να έχουν κάποια προληπτική δράση. Επίσης η νόσος μεταδίδεται με τον βήχα και με τα εκπεμπόμενα από το στόμα σταγονίδια. Συστήνεται λοιπόν η αποφυγή των ψύξεων και της υπερκόπωσης, καθώς και των συγκεντρώσεων κάθε είδους, η διακοπή των μαθημάτων στα σχολεία και η σχολαστική διατήρηση της καθαριότητας των εσωρούχων και των χεριών. Προπαντός συστήνεται η αποφυγή συγχρωτισμού με κάθε άνθρωπο που εμφανίζει έστω και ελάχιστα συμπτώματα γρίπης».

Σε άλλο άρθρο της η εφημερίδα τονίζει τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της γριποφοβίας. «Δεν πρόκειται μόνο για την αδικαιολόγητη καταστροφή πέντε-δέκα καφενείων, ούτε των 300 καλλιτεχνών του θεάτρου που είναι καταδικασμένοι να στερηθούν τον επιούσιο. Κλονίζεται η οικονομική ζωή ολόκληρης της πόλης. Πριν απ' όλους αυτοί που διατρέχουν κίνδυνο να πέσουν θύματα της γριποφοβίας είναι οι υπάλληλοι των καφενείων. Ακολουθούν οι εργατικές τάξεις, που είναι και αυτές καταδικασμένες να υποστούν τις συνέπειες του πανικού. Γιατί, σύμφωνα με τη λογική των αστυνομικών διατάξεων, οι καπναποθήκες, τα καπνεργοστάσια και γενικά όλα τα εργοστάσια όπου ο εργάτης κερδίζει το ψωμί του είναι εστίες θανάτου, αφού τα καφενεία και τα θέατρα, με τις μέτριες συγκεντρώσεις, τα πούλια του ταβλιού και τα χαρτιά της κολτσίνας, είναι όλα επικίνδυνα. Πώς θα ξεκινήσουν οι χειμερινές εργασίες στις καπναποθήκες, με τη δαμόκλειο σπάθη του αδικαιολόγητου αυτού πανικού; Δεν καταδικάζονται λοιπόν χιλιάδες εργάτες, στα καλά καθούμενα, σε δυσπραγία; Και η οικονομική δυσπραγία δεν είναι η καλύτερη αρωγός της νόσου;». [/spoiler]




Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
« Τελευταία τροποποίηση: 20 Δεκεμβρίου 2009, 10:47:08 από Argirios Argiriou »
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

26 Δεκεμβρίου 2009, 21:13:37
Απάντηση #12
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator



Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

3 Ιουλίου 2010, 07:47:06
Απάντηση #13
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
28/06/2010, ΑΠΕ.

[spoiler]Μόλις 36 χρόνια ήταν η μέση διάρκεια ζωής στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα (ΑΠΕ)
 
Στα 36 έτη ανέρχονταν η μέση διάρκεια ζωής των Ελλήνων τον 19ο αιώνα, η οποία άρχισε να αυξάνεται, βαθμιαία, από τα τέλη του συγκεκριμένου αιώνα. Μάλιστα, σε διάστημα μόλις 35 χρόνων, το προσδόκιμο επιβίωσης παρατάθηκε κατά είκοσι χρόνια. Τα παραπάνω στοιχεία περιλαμβάνονται σε ειδική έκδοση του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βύρωνα Κοτζαμάνη.

Ειδικότερα, μέσα σε περίπου μία τριαντακοπενταετία, το προσδόκιμο επιβίωσης παρατάθηκε, με την εξής κλιμάκωση: τη χρονική περίοδο 1920-1924, 45 έτη και τη χρονική περίοδο 1955-1959, 65 έτη. Αντίστοιχη πτωτική πορεία ακολούθησε και ο αδρός δείκτης θνησιμότητας, στο βαθμό που, στην ίδια περίοδο, συρρικνώνεται ταχύτατα και η βρεφική θνησιμότητα. Τις τελευταίες δεκαετίες, η θνησιμότητα της χώρας μειώθηκε περαιτέρω και η μείωση αυτή αποδίδεται, σε μια πρώτη περίοδο, στην υποχώρηση της θνησιμότητας από λοιμώδη νοσήματα, νοσήματα που έπληξαν κυρίως το νεανικό πληθυσμό και ήταν ταχείας κατάληξης.

Αντίθετα, διαχρονικά διαπιστώνεται αύξηση της θνησιμότητας από χρόνιες παθήσεις (κακοήθη νεοπλάσματα και νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος), που χαρακτηρίζουν τον ηλικιωμένο πληθυσμό.

Οι σημαντικές αυτές μεταβολές, κυρίως η υποχώρηση των μολυσματικών ασθενειών, είχαν ευεργετική επίδραση κυρίως στη βρεφική θνησιμότητα, που μειώθηκε συνταρακτικά.

Στο βαθμό που ο μέσος όρος ζωής μας αυξάνεται, η σταθερά ανοδική πορεία του αδρού δείκτη θανάτων μεταπολεμικά είναι αποτέλεσμα αποκλειστικά της προοδευτικής γήρανσης του πληθυσμού μας. Κατ'' επέκταση, αν απομονώσουμε τον παράγοντα "πληθυσμιακές δομές υπολογίζοντας τον προτυποποιημένο δείκτη θανάτων, θα διαπιστώσουμε ότι ο νέος προτυποποιημένος δείκτης διαχρονικά υποχωρεί σταθερά.

Όσον αφορά τη βρεφική θνησιμότητα, στην αρχή της εξεταζόμενης περιόδου (1956) βρίσκεται ακόμη σε υψηλά επίπεδα (39 θάνατοι βρεφών σε 1000 γεννήσει ζώντων). Η συρρίκνωσή της, όμως, δεν είναι γραμμική στο βαθμό, που οι ρυθμοί πτώσης της είναι σαφώς ταχύτεροι στην πρώτη μεταπολεμική περίοδο (μέχρι το 1980).

Με βάση τα στοιχεία του 2006, η βρεφική θνησιμότητα στη χώρα μας (3,7%) είναι χαμηλή, ελαφρά δε χαμηλότερη του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 15 κρατών-μελών (3,9%).

Εξετάζοντας, τέλος, τoυς ειδικούς- κατά ηλικία- δείκτες θνησιμότητας, διαπιστώνεται ότι, στην εξεταζόμενη περίοδο, η θνησιμότητα μειώνεται σε όλες τις ηλικίες ανεξαρτήτως φύλου.

Εξαίρεση αποτελούν οι ηλικίες 20-30 ετών, για τις οποίες, από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, καταγράφεται αύξηση, κυρίως λόγω των οδικών ατυχημάτων.

Αντιστοίχως, η μέση προσδοκώμενη ζωή αυξήθηκε και για τα δύο φύλα (1950: άνδρες 63,4 έτη και γυναίκες 70,1 έτη -1999:75,5 έτη και 80,6 έτη αντιστοίχως).

Το κέρδος είναι εξαιρετικά σημαντικό, σημειώνουν οι ερευνητές, ενώ η διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών μειώθηκε κατά 1,6 έτη, λόγω ταχύτερης βελτίωσης της θέσης των ανδρών.

Σύμφωνα με τους παραπάνω ερευνητές, οι κυριότεροι από τους δημογραφικούς παράγοντες, που επηρεάζουν τη θνησιμότητα είναι η κατά ηλικία δομή ενός πληθυσμού και το φύλο.

Η υψηλότερη θνησιμότητα παρατηρείται στα βρέφη κάτω του ενός έτους και στους ηλικιωμένους και η θνησιμότητα των ανδρών είναι ελαφρώς υψηλότερη των γυναικών (η δε βελτίωση των συνθηκών υγιεινής ευνόησε περισσότερο τις γυναίκες, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση της διαφοράς μεταξύ των δύο φύλων).

Όσον αφορά τη θνησιμότητα κατά οικογενειακή κατάσταση, η διαθέσιμη πληροφόρηση προέρχεται από επιμέρους ερευνητικά δεδομένα ανεπτυγμένων χωρών.

Στην περίπτωση των χωρών αυτών διαπιστώνεται αξιόλογη διαφορά μεταξύ των εγγάμων και των αγάμων, στο βαθμό που οι έγγαμοι χαρακτηρίζονται από χαμηλότερα επίπεδα θνησιμότητας.

Το επίπεδο γονιμότητας είναι ένας άλλος παράγοντας, που επιδρά έμμεσα στη θνησιμότητα: η υψηλή γονιμότητα, στο βαθμό που προϋποθέτει συχνές εγκυμοσύνες -και επομένως υψηλότερη συχνότητα έκθεσης στους κινδύνους της εγκυμοσύνης- οδηγεί αναμφισβήτητα και στην αυξημένη θνησιμότητα των γυναικών, στους πληθυσμούς που δεν ελέγχουν τη γονιμότητα τους.

Στους πολιτισμικούς παράγοντες εντάσσονται οι συνήθειες που αφορούν στην προσωπική υγιεινή και επηρεάζουν αντιστοίχως την υγεία των ατόμων. Οι παράγοντες αυτοί εξαρτώνται- κατ'' αρχήν- από το βιοτικό επίπεδο και τη μόρφωση.

Εξαιρετικά σημαντικός είναι, επίσης, ο ρόλος που διαδραματίζει η κοινωνική-οικονομική πολιτική των κυβερνήσεων στις μεσοπρόθεσμες -και κυρίως - στις μακροπρόθεσμες εξελίξεις της θνησιμότητας.[/spoiler]
 
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

13 Ιουλίου 2010, 07:51:31
Απάντηση #14
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
Έθνος 12/07/2010.

[spoiler]Μια έκθεση με κορνίζα τη φρίκη του χθες...
 
Μοντέρνα εκθέματα διάσπαρτα στους χώρους του νοσοκομείου αποτυπώνουν τη δυστυχία και τον πόνο των χιλιάδων ασθενών που «νοσηλεύτηκαν» στα παραπήγματα της ντροπής από την ίδρυσή του (1902) μέχρι και τα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου.

Στη μάντρα του ακούγεται ακόμη ο πυροβολισμός που έριχνε νεκρό τον Μπελογιάννη. Στα πατώματά του τα χνάρια του Ρίτσου και της Πολυδούρη, εκατοντάδων γνωστών και χιλιάδων ανώνυμων κολασμένων που στεγάστηκαν εκεί πνιγμένοι στο αίμα και τα δάκρυα.
 
Οι απάνθρωπες συνθήκες στις οποίες διέμεναν χιλιάδες φθισικοί, με άθλια παραπήγματα να κατακλύζουν τις αυλές του «Σωτηρία», οδήγησαν σε μαχητικές κινητοποιήσεις των ασθενών  Απόκληροι της ελληνικής κοινωνίας. Μικρασιάτες, ανάπηροι των πρώτων πολέμων, φθισικοί, κομμουνιστές, όλοι όσους το κράτος θεώρησε κατά καιρούς «σε κατάσταση κρίσης» εγκλείστηκαν στο νοσοκομείο «Σωτηρία».

Και άφησαν το αποτύπωμά τους στον χώρο. Κάθε πλακάκι του κτιρίου κρύβει μια ιστορία, κάθε πέτρα του αποτελεί κειμήλιο.


Ενα από τα εκθέματα, μία κρεμάστρα με κοστούμια εποχής σε ένα δωματιάκι με σκουριασμένο καθρέφτη. Παραπέμπει στο κοστούμι που δινόταν από το νοσοκομείο σε όσους έπαιρναν εξιτήριο, στην αρχή της νέας ζωής... Σε αυτό τον φορτισμένο ιστορικά τόπο, σε ένα κτίριο-σκηνικό του 1917, λαμβάνει σήμερα χώρα μια πρωτόγνωρη έκθεση. Μια εικαστική έκθεση σε ένα νοσοκομείο. Θέμα της η ιστορία του «Σωτηρία», η μνήμη και η ασθένεια.

Μοντέρνα εκθέματα στις αυλές και στο εσωτερικό «παντρεύουν» γόνιμα τα βιώματα του παρελθόντος με το παρόν και αποπνέουν μήνυμα αισιοδοξίας για εκείνους που διεκδικούν τη ζωή.

Ανάμεσα στα εκθέματα θα δει κανείς στοιβαγμένα στρώματα -μια ξεθωριασμένη εικόνα του «Σωτηρία»- που συμβολίζουν το πέρασμα από τη ζωή στον θάνατο, ιστορίες νοσηλευομένων δοσμένες με εικαστικό τρόπο, παλιές βαλίτσες στοιβαγμένες η μία πάνω στην άλλη.

Κάποιες ξέμειναν σε ένα άδειο κρεβάτι, όταν ο ιδιοκτήτης τους παραδόθηκε στην αρρώστια, άλλες κάηκαν για να φύγει το μίασμα, μερικές λεηλατήθηκαν από τροφίμους που είχαν ανάγκη το περιεχόμενό τους, για να συνεχίσουν τον δικό τους αγώνα.

«Σύντροφος η βαλίτσα»
«Η βαλίτσα που είχαν μαζί τους ήταν ο σύντροφος που κρατούσαν απ’ το χέρι», εξηγεί με σημείωμά του ο Βαγγέλης Λιουδάκης, δημιουργός του έργου. «Εκεί μέσα είχαν βάλει αντικείμενα αναγκαία αλλά και αγαπημένα, μια φωτογραφία, ένα βιβλίο, ένα ζεστό ρούχο, δεύτερα παπούτσια, ένα καθαρό ποτήρι. Πράγματα που τους έδιναν κουράγιο. Σαν να τους βλέπω να τα τοποθετούν μέσα στη βαλίτσα με μια εικόνα σαν ελπίδα στο μυαλό τους να πράξουν κάποτε την αντίστροφη διαδικασία, να τα βγάλουν δηλαδή ένα ένα από τη βαλίτσα και να τα τοποθετούν στη θέση απ’ όπου τα πήραν».

Παραδίπλα, μια κρεμάστρα με δέκα ανδρικά κοστούμια ραμμένα με το ύφασμα και το πατρόν της εποχής, σε κάποιο μικρό δωμάτιο με έναν μισοσκουριασμένο καθρέφτη στον τοίχο. Είναι το κοστούμι που δινόταν από το νοσοκομείο σε όποιον έφευγε, για να έχει κάτι να φορέσει έξω... Ενα ντοκιμαντέρ με πρωταγωνιστή κάποιον που έμεινε για χρόνια στο «Σωτηρία», αποκόμματα εφημερίδων του ‘30 και του ‘40 που μιλούν για τις διώξεις των αριστερών.

Διαβάζει κανείς σε ένα κομματάκι χαρτί -που περιλαμβάνεται στα εκθέματα- το τελευταίο γράμμα ενός κρατούμενου που εκτελέστηκε λίγες μέρες μετά: «Αγαπητή μου μάνα, γεια σου. Εφτασα εδώ στις 3 του μηνός. Με συγχωρείς που άργησα να σου γράψω. Είμαι καλά. Πιστεύω να συμβαίνει το ίδιο με σας. Αν μπορέσεις, να μου στείλεις κανένα δεματάκι, με κονσέρβες κυρίως. Να μου γράψεις αν ο Σωκράτης και η Ζαχαρούλα είναι καλά. Σου γράφω λίγα πράγματα και να κάνεις και συ το ίδιο. Πες στον Σάββα, Πάτρα, Γέρο κ.λπ. θερμά χαιρετίσματα. Καμιά κούτα τσιγάρα «ΕΘΝΟΣ». Γεια σας, Ιάκωβος, 10/4/1948».

Οπως εξηγεί η Μιχαέλα Θεοδωρακάκου, μία εκ των καλλιτεχνών που έλαβαν μέρος στην έκθεση, «στον χώρο υπήρχε μια ατμόσφαιρα θανατίλας. Επρόκειτο για ένα κτίριο παντελώς εγκαταλελειμμένο, που στη συνέχεια μεταμορφώθηκε. Ο ανθρώπινος πόνος αποτέλεσε το κυρίαρχο στοιχείο, με το μήνυμα της ελπίδας να επικρατεί. Πρόκειται για ένα μήνυμα που ταρακούνησε τόσο τους επισκέπτες όσο και το προσωπικό του νοσοκομείου».

Οπως επισημαίνει ο κ. Ξενοφών Θειακός, πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής της έκθεσης, μια τέτοια διοργάνωση ευαισθητοποιεί τους εργαζομένους, καθώς υπενθυμίζει ότι η καθημερινή ρουτίνα, η διαχείριση της αρρώστιας, αποτελεί ταυτόχρονα για κάποιους έναν τεράστιο αγώνα για επιβίωση. «Παλιά μπορεί να μην υπήρχαν θεραπείες και υποδομές, όμως η προϊσταμένη γνώριζε προσωπικά τον κάθε ασθενή, στεκόταν στο κρεβάτι του και του απευθυνόταν ιδιαιτέρως. Αυτό αποτελούσε πραγματικά το 50% της θεραπείας. Σήμερα ο κάθε ασθενής είναι ένας ΑΜΚΑ», λέει.

Την έκθεση, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τον Οκτώβριο, διοργανώνουν η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και ο Σύλλογος Φίλων Περιθαλπομένων στο «Σωτηρία», οι οποίοι με ευαισθησία προσέγγισαν τη διαχρονική σύνδεση του Σωτηρία με τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις της Ελλάδας και τις προσωπικές ιστορίες που διαδραματίστηκαν στο ίδρυμα...

Η ιστορία του «Σωτηρία»
Οι εξεγέρσεις των φυματικών πνίγηκαν στο αίμα...

Αστικό σανατόριο για τους «Αθλιους των Αθηνών», τόπος μαρτυρίου για τους φθισικούς, καρπός της φιλανθρωπικής αντίληψης του 19ου αιώνα, σημείο εκτέλεσης κομμουνιστών, εστία αντίστασης τα πέτρινα χρόνια. Αυτό είναι με λίγα λόγια το «Σωτηρία».

Από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του οι λαϊκές συνοικίες, τα ανήλιαγα εργαστήρια, οι φάμπρικες και οι προσφυγικές παράγκες συνδέονται μαζί του. Τροφοδοτούν με νεανικά κορμιά το σανατόριο που στεγάζει τον απέραντο ανθρώπινο πόνο.

Δίπλα στους επισήμως καταγεγραμμένους χιλιάδες άλλοι παλεύουν με την αρρώστια στοιβαγμένοι σε άθλια παραπήγματα της αυλής. Χιλιάδες δανείζουν το κρεβάτι τους σε κάποιον που ψυχομαχεί, για να πεθάνει.

Μισοζώντανοι άνθρωποι, με φαγωμένα πνευμόνια. Τις βροχερές ημέρες η στρωματσάδα φράζει τις πόρτες, όσοι λυτρώνονται από τον θάνατο θεωρούνται οι πιο τυχεροί: «Εγινε καλά», λένε οι υπόλοιποι. Οι πεινασμένοι άρρωστοι βουτούν στο φαγητό με τις χούφτες τους και καθαρίζουν τα δάχτυλα με τη γλώσσα. Και πάλι πεινούν. Δεν υπάρχει απολύμανση, σαπουνάδα, ζεστό νερό, τα ματωμένα σεντόνια πλένονται στο χέρι για ένα κομμάτι ψωμί κι έπειτα μοιράζονται ανακατεμένα. Το κράτος δίνει 5.000 δραχμές για τη συντήρησή του «Σωτηρία», όταν για τον Εθνικό Κήπο την ίδια εποχή δαπανά 20.000...

Οι φυματικοί δεν αργούν να οργανωθούν, ζητώντας καλύτερες συνθήκες. Η πρώτη εξέγερση εκδηλώνεται το 1921. Ακολουθούν άλλες το 1925, το ‘29, το ‘31, με την Αστυνομία να χτυπά τους αρρώστους. Στην οδό Μεσογείων γίνονται οι μεγαλύτερες μάχες, με τους αστυνομικούς να χτυπούν άγρια τους αρρώστους που ήθελαν να διαμαρτυρηθούν στο υπουργείο. Κάποιοι καταλήγουν από τις αιμοπτύσεις και τον πυρετό, άλλοι συλλαμβάνονται, άλλοι διώχνονται από το νοσοκομείο.

Στην Κατοχή γίνεται βάση οργάνωσης του αγώνα. Επειτα τόπος εκτελέσεων, φυλακή για τους αριστερούς. Στα Δεκεμβριανά σφαίρες σκοτώνουν αρρώστους, ενώ οκτώ χρόνια μετά, τον Μάρτη του ‘52, ένα ξημέρωμα ο Νίκος Μπελογιάννης εκτελείται μαζί με άλλους τρεις αγωνιστές στη μάντρα του «Σωτηρία»...

Πώς περιγράφει τις ταραγμένες ημέρες του 1943 ο Σπ. Διλιντζάς, που επέζησε ύστερα από εκτέλεση με 5 σφαίρες
Το σχέδιο απόδρασης των 56 κομμουνιστών από τις κλινικές-κάτεργα

Το «Σωτηρία» κατά τη διάρκεια της Κατοχής μετατρέπεται σε κέντρο αντίστασης. Οι οργανώσεις του ΕΑΜ αναπτύσσουν αγωνιστική δράση υπό δύσκολες συνθήκες, δημιουργώντας εστίες ελεύθερης Ελλάδας εντός των νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Τις ταραγμένες ημέρες του 1943, όταν απέδρασαν με θεαματικό τρόπο από τις φυλακές του «Σωτηρία» οι 56 Ακροναυπλιώτες κομμουνιστές, περιγράφει στο «Εθνος» το στέλεχος της Εθνικής Αντίστασης, ο 90χρονος σήμερα Σπύρος Διλιντζάς:

«Την απόδραση των 56 την πληροφορήθηκα οργανωτικά, αφού κατά τη διάρκεια της Κατοχής βρισκόμουν ως φυματικός φυλακισμένος στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Μονής Πετράκη. Εκεί ήμουν γραμματέας της νοσοκομειακής επιτροπής. Η είδηση για την απελευθέρωση των 56 έγινε δεκτή με κύματα ενθουσιασμού και αγωνιστικής ανάτασης», λέει. «Επρόκειτο για μία από τις σπουδαιότερες επιχειρήσεις στην ιστορία του ΕΛΑΣ.

Μία τολμηρή επιχείρηση, με τους Ελασίτες να έχουν ντυθεί χωροφύλακες και να λένε στην πύλη ότι είχαν εντολή να μεταφέρουν τους 56». Σε πέντε λεπτά είχαν τελειώσει όλα. Οι 56 έφυγαν από τον υπόνομο του «Σωτηρία», ενώ οι δυνάμεις Κατοχής και οι συνεργάτες τους ενημερώθηκαν για την απόδραση 5 ώρες μετά, αφού ο ΕΛΑΣ είχε κόψει και τα τηλεφωνικά καλώδια.

Επιχείρηση
«Βέβαια η επιχείρηση οργανωνόταν με κάθε λεπτομέρεια για σχεδόν τέσσερις μήνες - πριν ακόμη οι 56 φτάσουν στο «Σωτηρία»», συνεχίζει ο κ. Διλιντζάς, ο οποίος στην πορεία της ζωής του φυλακίστηκε, βασανίστηκε αλλά και επέζησε ύστερα από... εκτέλεση με πέντε σφαίρες. «Επρόκειτο για πολιτικούς κρατουμένους από τη δικτατορία του Μεταξά, οι οποίοι στη συνέχεια, το 1940-1941, δόθηκαν στις δυνάμεις Κατοχής.

Το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής είχε αναθέσει στην ΚΕ του ΕΛΑΣ την επιχείρηση», εξηγεί. «Τα περισσότερα νοσοκομεία χρησιμοποιούνταν για συνεδριάσεις της ΟΠΛΑ και της Λαϊκής Πολιτοφυλακής, εκεί μέσα οι αγωνιστές έκαναν εράνους με κουπόνια, διακινούσαν τον παράνομο Τύπο, ενώ στην πράξη είχαν πάρει στα χέρια τους τη διαχείριση των τροφίμων και των φαρμάκων από τους αξιωματικούς, οι οποίοι τα διοχέτευαν στη μαύρη αγορά. Το ίδιο συνέβαινε και στο «Σωτηρία»».

Δεν ήταν τυχαίο. Οι περισσότεροι φυματικοί ήταν τέκνα της εργατικής τάξης, χτυπημένα από την αρρώστια εξαιτίας του υποσιτισμού και των κακουχιών...

Κατερίνα Ροββά
Φωτό: Κ. Πολύβιος - Β. Ζησόπουλος[/spoiler]


Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

 

Σχετικά θέματα

  Τίτλος / Ξεκίνησε από Απαντήσεις Τελευταίο μήνυμα
0 Απαντήσεις
14318 Εμφανίσεις
Τελευταίο μήνυμα 1 Απριλίου 2012, 23:39:41
από carlita
2 Απαντήσεις
14060 Εμφανίσεις
Τελευταίο μήνυμα 7 Νοεμβρίου 2015, 11:57:54
από Denominator
1 Απαντήσεις
12571 Εμφανίσεις
Τελευταίο μήνυμα 9 Σεπτεμβρίου 2017, 11:13:55
από GirousisN
3 Απαντήσεις
23637 Εμφανίσεις
Τελευταίο μήνυμα 21 Μαΐου 2019, 15:47:47
από Αρχίατρος
0 Απαντήσεις
12430 Εμφανίσεις
Τελευταίο μήνυμα 14 Μαΐου 2018, 09:38:33
από Argirios Argiriou