Άλλες κατηγορίες μηνυμάτων > Πολιτική και Κοινωνικά Θέματα
Πώς γίνεται η τιμολόγηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων στην Ελλάδα;
Ορθοπαιδικός:
Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος
Στη θέση ενός πολύ αποτελεσματικού αντιπηκτικού φαρμάκου, το οποίο έπεσε στο 1,5 ευρώ και αποσύρθηκε από την αγορά, διατίθενται τρία παρόμοια νέα σκευάσματα, με τιμή στα 80 ευρώ. Δημοσίευση: 12 Ιουνίου 2016 Γράφει: Καραγιώργος Δημήτρης
Άδικο, αναποτελεσματικό και περίπλοκο είναι το σύστημα τιμολόγησης των φαρμάκων που ισχύει στην Ελλάδα. Δεκάδες υπουργικές αποφάσεις διαμορφώνουν ένα δαιδαλώδες πλέγμα διατάξεων, οι οποίες προκύπτουν για να εξυπηρετήσουν πρόσκαιρους δημοσιονομικούς στόχους. Αφήνουν, ωστόσο, ένα αναχρονιστικό αποτύπωμα στο σύστημα και στους πολίτες.
Με σειρά παρεμβάσεων στα χρόνια της κρίσης, το κράτος φρόντισε να διασφαλίσει τα συμφέροντά του, αφήνοντας στους ασφαλισμένους όλο και περισσότερα βάρη.
Στο θέμα αναφέρθηκε ο Νίκος Μανιαδάκης, αναπληρωτής κοσμήτορας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ), καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, σε κλειστή ενημερωτική συνάντηση που έγινε το Σάββατο, με θέμα “Βασικές αρχές τιμολόγησης στην Ευρώπη”.
Ο καθηγητής ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ένα φάρμακο με εργοστασιακή τιμή (ex factory) 10 ευρώ, καταλήγει στον καταναλωτή με τιμή 14,5 ευρώ, έπειτα από την προσθήκη ποσοστών κέρδους και φόρων. Την ίδια ώρα, ο ΕΟΠΥΥ προμηθεύεται το ίδιο σκεύασμα με τιμή 5 ευρώ, υπολογίζοντας υποχρεωτικές εκπτώσεις (rebates) και μηχανισμό επιστροφών (clawback). Το ίδιο σκεύασμα, δηλαδή, καταλήγει στα φαρμακεία με τιμή προσαυξημένη κατά 45% από την εργοστασιακή, ενώ το κράτος πληρώνει την μισή.
Σύμφωνα με τον κ. Μανιαδάκη, το κράτος θα μπορούσε να απλοποιήσει τη διαδικασία, καταργώντας τους ενδιάμεσους “κόφτες” και ορίζοντας εξ αρχής μία επιθυμητή τιμή για κάθε φάρμακο.
Συμμετοχή
Αντ΄ αυτού, προβαίνει σε συνεχείς ανατιμολογήσεις, συνεκτιμώντας περίπλοκους μηχανισμούς προστασίας τιμών. Την ίδια ώρα, δεν φροντίζει να βάλει περιορισμούς στις συμμετοχές των ασφαλισμένων, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες. Ενδεικτικό είναι ότι στη Γερμανία οι ασφαλισμένοι δεν μπορούν να πληρώνουν πάνω από το 2% του ετήσιου εισοδήματός τους για συμμετοχή σε φάρμακα, ενώ στη Σουηδία υπάρχει ετήσιος “κόφτης” συμμετοχής στα 1.000 ευρώ.
Ο καθηγητής επεσήμανε πως κανείς δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένος από το ισχύον σύστημα τιμολόγησης, καθώς οι τιμές των φαρμάκων υποχωρούν σε πολύ χαμηλά επίπεδα και οι εταιρείες θα προχωρήσουν σε αποσύρσεις. Προς τα εκεί οδηγούν πρόσφατες υπουργικές αποφάσεις, που στέλνουν μία σειρά από σκευάσματα σε τιμές κοντά στο 1 ευρώ, οι οποίες είναι υποπολλαπλάσιες της τιμής μίας τσίχλας!
Υποκατάσταση
Μίλησε για μία λεπτή γραμμή στον καθορισμό των τιμών, ώστε το φάρμακο να είναι φθηνό και να συμφέρει παράλληλα την εταιρεία να το παράγει και να το διακινεί στην εγχώρια αγορά. Σε περιπτώσεις πολύ χαμηλών τιμών – είπε – παρατηρείται υποκατάσταση παλαιών και φθηνών φαρμάκων με νέα και πιο ακριβά, άρα αύξηση της δαπάνης. Ανέφερε ενδεικτικά την περίπτωση ενός αντιπηκτικού φαρμάκου, το οποίο έχει αποδειχθεί άριστο επί δεκαετίες. Η τιμή του συγκεκριμένου σκευάσματος υποχώρησε στο 1,5 ευρώ, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πλέον στην ελληνική αγορά. Στη θέση του, κυκλοφορούν τρία νέα (παρόμοια) φάρμακα, τα οποία έχουν τιμή 80 ευρώ! Το παράδοξο είναι ότι το παλαιό (αποσυρθέν) φάρμακο έχει αποδειχθεί στις μελέτες καλύτερο από τα νέα σκευάσματα στο 30% των ασθενών...
Προσοχή
Ο κ. Μανιαδάκης επεσήμανε ότι χρειάζεται μεγάλη προσοχή στο πού και πώς διαθέτει η πολιτεία τους πόρους της. Τα φάρμακα – είπε – καλύπτουν το ένα τρίτο της συνολικής δαπάνης Υγείας και κοστίζουν ετησίως περίπου 4 δισ. ευρώ, μαζί με τις ιδιωτικές πληρωμές. Η δαπάνη αυτή είναι σαφώς μειωμένη σε σχέση με την εποχή του “πάρτι” στην Υγεία, οπότε ξεπερνούσε ετησίως τα 9 δισεκατομμύρια. Από τότε (έως το 2009), έχουμε περάσει στο αντίθετο άκρο.
Το 60% των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά έχουν πλέον τιμή κάτω από 10 ευρώ, ενώ το 51% του τζίρου αφορά σκευάσματα με τιμή κάτω από τα 15 ευρώ.
Argirios Argiriou:
30/06/2016
Το φάρμακο είναι προϊόν σε καθεστώς διατίμησης, που η τιμή του ελέγχεται αποκλειστικά από το κράτος, μέσα από σχετικούς νόμους και υπουργικές αποφάσεις , τόνισε σε εκπαιδευτική συνάντηση ο κ. Νίκος Μανιαδάκης, Καθηγητής στο Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας & Αναπληρωτή Κοσμήτορα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) για να διευκρινίσει ότι ο καθορισμός της τιμής ενός φαρμάκου στην Ελλάδα γίνεται με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με το αν αφορά ένα πρωτότυπο φάρμακο, που δεν έχει λήξει η πατέντα του (on patent), αν αφορά φάρμακο πρωτότυπο που έληξε η πατέντα του (off- patent), ή αν αφορά ένα γενόσημο φάρμακο.
Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία παρακάτω περιγράφεται ο τρόπος υπολογισμού των τιμών για κάθε κατηγορία:
• On-patent: η τιμή τους προκύπτει από το μέσο όρο (ΜΟ) των 3 χαμηλότερων τιμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών.
• Off-patent: η τιμή τους προκύπτει με βάση το μέσο όρο (ΜΟ) των 3 χαμηλότερων τιμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών, ή μετά από μείωση κατά 50% της τιμής που είχαν τη στιγμή κυκλοφορίας του πρώτου γενοσήμου τους . Τελικά επιλέγεται ότι από τα δύο δίνει χαμηλότερη τιμή. Με την πρόσφατη υπουργική απόφαση για την τιμολόγηση προβλέπεται ότι η τιμή τους δεν μπορεί να πέφτει κάτω από τη χαμηλότερη τιμή της Ευρώπης.
• Γενόσημα: η τιμή τους προκύπτει με βάση την τελική τιμή του αντίστοιχου off-patent φαρμάκου, καθώς τιμολογούνται στο 65% της τιμής αυτού. Με την πρόσφατη υπουργική απόφαση για την τιμολόγηση προβλέπεται ότι η τιμή των γενοσήμων δεν μπορεί να πέσει περισσότερο από 15% σε μια ανατιμολόγηση. Αυτό πρακτικά δύναται να οδηγήσει σε ορισμένες περιπτώσεις σε ίδιες τιμές μεταξύ του off-patent και των γενοσήμων, κιότι προβλέπεται ότι το off patent δεν δύναται να μειωθεί περισσότερο από το γενόσημο, του και συνεπώς σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υφίσταται οικονομική διαφορά για την πολιτεία ή τον ασθενή από τη συνταγογράφηση γενοσήμου έναντι του αντίστοιχου off patent. Στις τιμές των φθηνών γενοσήμων και off patent είχαν θεσπιστεί όρια προστασίας της κατώτατης τιμής τους σε κάθε ανατιμολόγηση, προκειμένου να προστατεύονται και να παραμένουν στην αγορά, αλλά αυτά προβλέπεται να καταργηθούν τα επόμενα έτη.
Με βάση τα παραπάνω προκύπτει, τόνισε ο κ. Μανιαδάκης ότι για κάθε κατηγορία φαρμάκου η τιμή του παραγωγού (ex factory), δηλαδή η τιμή με την οποία μια φαρμακευτική εταιρία παρέχει ένα φάρμακο στις φαρμακαποθήκες. Στην τιμή αυτή προστίθεται το κέρδος της φαρμακαποθήκης, το κέρδος του φαρμακοποιού και ο ΦΠΑ και έτσι προκύπτει η τελική τιμή, που είναι η Λιανική Τιμή.
Έτσι για παράδειγμα ένα φάρμακο που παρέχεται από μια εταιρία στα €10 καταλήγει στον καταναλωτή στα €14,5 δηλαδή αυξημένο κατά 45%.
Στην συνέχεια από την τιμή αφαιρείται η συμμετοχή του ασθενούς που κυμαίνεται ανάμεσα στο 0%-25%, η ενδεχόμενη διαφορά από την τιμή αποζημίωσης που καθορίζεται με βάση τα φθηνότερα φάρμακα σε κάθε κατηγορία, το rebate για την εισαγωγή στην λίστα 9-11%, το rebate όγκου (1.5%-3%), το rebate πρώτου έτους (5%) για φάρμακα που πρωτο- εισάγονται στην αγορά, για να προκύψει η τελική τιμή αποζημίωσης του δημοσίου φορέα.
Στο παράδειγμα του άνω φαρμάκου με ex factory τιμή στα €10 με συμμετοχή 25%, και rebate όγκου στο ελάχιστο 1.5% η τελική τιμή για το δημόσιο είναι €6, δηλαδή μειωμένη κατά 40%, ενώ στην περίπτωση όπου το rebate όγκου είναι 3% στον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας η μείωση φτάνει στα 44%.
Από τα άνω γίνεται σαφές ότι η λιανική τιμή του φαρμάκου απέχει σημαντικά από την τιμή αποζημίωσης του δημοσίου, καθότι η τελευταία δεν περιλαμβάνει το ποσά που δίνει κατασκευαστής ως υποχρεωτική έκπτωση και ο ασθενής ως συμμετοχή. Στην άνω ανάλυση δεν περιλαμβάνεται η υποχρεωτική επιστροφή claw back στην περίπτωση υπέρβασης της δαπάνης σε σχέση με τον στόχο, κάτι που συμβαίνει ετησίως από το 2010 και μετά.
Πως συγκρίνονται οι τιμές στην Ελλάδα με την υπόλοιπη Ευρώπη;
Όπως τονίστηκε παραπάνω οι λιανικές τιμές διαφέρουν από τις τιμές αποζημίωσης του κράτους. Γενικά στην Ελλάδα έχουμε χαμηλές λιανικές τιμές και τελικές τιμές αποζημίωσης σε όλα τα φάρμακα, με κάποιες διαφοροποιήσεις.
Μελέτη της IMS to 2015, πριν δηλαδή την πρόσφατη ανατιμολόγηση, έδειξε ότι τα πρωτότυπα φάρμακα έχουν μέση τιμή κατά πολύ χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σε αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι εκπτώσεις στην Ελλάδα είναι σημαντικές και καθόσον φτάνουν το 25% κατά μέσο όρο μειώνουν τις πραγματικές τιμές του δημοσίου περαιτέρω σε σχέση με τις Ευρωπαϊκές. Ωστόσο για λόγους αντικειμενικότητας, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η μελέτη της IMS από την άλλη πλευρά έχει μια αδυναμία που σχετίζεται με το γεγονός ότι σχεδόν τα περισσότερα από τα ακριβά φάρμακα στην Ελλάδα δίνονται από τον ΕΟΠΥΥ ή τα νοσοκομεία, κάτι που δεν συμβαίνει στον ίδιο βαθμό απαραίτητα σε άλλες χώρες και συνεπώς επηρεάζει τις συγκρίσεις. Επίσης σε πολλές χώρες τα ακριβά φάρμακα αποζημιώνονται κατόπιν ειδικών συμφωνιών και έτσι οι πραγματικές τιμές τους μειώνονται σημαντικά.
Τα άνω δυσκολεύουν την ακριβή εκτίμηση του ύψους της μείωσης των τιμών των πρωτοτύπων φαρμάκων στην Ελλάδα σε σχέση με την ΕΕ, αλλά είναι πολύ ασφαλές να τονιστεί ότι είναι κατά πολύ φθηνότερα. Τα άνω αποδεικνύει και μια πρόσφατη ανάλυση της IMS περισσότερο από το 60% των φαρμάκων προσφέρεται στα ιδιωτικά φαρμακεία σε τιμή χαμηλότερη των €10, ενώ και το 51% των πωλήσεων αφορά φάρμακα με τιμή κάτω των €15. Τα άνω ισχύουν και για τις τιμές των φαρμάκων χωρίς προστασία, οι οποίες επίσης απέχουν και είναι χαμηλότερες από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Μάλιστα με βάση τον τρόπο τιμολόγησης τόσο των on patent όσο και των off patent φαρμάκων οι τιμές τους πάντα κινούνται στα χαμηλότερα Ευρωπαϊκά επίπεδα.
Το ίδιο θα έπρεπε να συμβαίνει θεωρητικά και με τα γενόσημα, αφού ην τιμή τους καθορίζεται ως συνάρτηση του off patent. Ωστόσο αυτό δεν συμβαίνει πάντοτε και σε πολλές – ωστόσο όχι σε όλες τις – περιπτώσεις οι λιανικές του τιμές τους κινούνται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τις χώρες μέλη της ΕΕ. Για να διεξάγει βέβαια κανείς ασφαλή συμπεράσματα θα πρέπει να λάβει τις τελικές τιμές μετά από εκπτώσεις κάτι που δεν είναι εύκολα εφικτό. Επίσης στην πρόσφατη ανατιμολόγηση τα γενόσημα στην χώρα μας μειώθηκαν σημαντικά.
Απαιτείται ορθολογική διαχείριση των τιμών των φαρμάκων
Αναφορικά με τα πρωτότυπα, καινοτόμα φάρμακα χρειάζεται προσεκτική πολιτική διότι, η πολύ χαμηλή τιμή τους σε ένα διεθνές σύστημα τιμολόγησης, όπου η τιμή σε μια χώρα επηρεάζει τις τιμές σε πολλές άλλες χώρες στον κόσμο, θα μπορούσε να οδηγήσει στο φαινόμενο να μην εισάγονται νέα φάρμακα στην Ελλάδα, λόγω πολύ χαμηλής τιμής και επιπτώσεων στις υπόλοιπες χώρες. Αυτό επίσης δύναται να συμβεί για να αποφευχθεί το φαινόμενο των παράλληλων εξαγωγών.
Σχετικά με το μη προστατευμένο τομέα (off patent και γενόσημα) η υπερβολική συμπίεση των τιμών τους, πέρα από κάποιο όριο, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη συνέχιση της κυκλοφορίας φθηνών φαρμάκων, με συνέπεια εδραιωμένες θεραπείες να μην είναι πια διαθέσιμες στους ασθενείς και ταυτόχρονα να έχουμε υποκατάσταση τους από ακριβότερες θεραπείες, με οικονομική επιβάρυνση τόσο για τον ασθενή όσο και για το σύστημα υγείας.
Ακριβώς για το λόγο αυτό υπήρχε μια μέριμνα από την πολιτεία θέτοντας ένα όριο κάτω από το οποίο δεν μπορούσε να πέσει η τιμή των φθηνών φαρμάκων off patent / generics. Το όριο αυτό μετά από πίεση των δανειστών πρακτικά καταργείται καθώς σταδιακά καλείται να μειωθεί μόλις στο 1 ευρώ. Η πρόσφατη τιμολόγηση έγινε με το όριο αυτό στα 9/5.5 ευρώ αντίστοιχα και ήδη παρατηρούνται ζητήματα βιωσιμότητας πολλών εδραιωμένων φαρμάκων. Η μείωση των φαρμάκων του μη προστατευμένου τομέα, για να υπάρχουν πόροι για τα καινοτόμα φάρμακα, είναι κάτι σωστό και λογικό αρκεί να γίνεται με ένα λελογισμένο τρόπο και μέχρι ενός σημείου, εναλλακτικά δύναται να έχει αντίρροπα αποτελέσματα στην διάθεση και την δαπάνη των φαρμάκων.
Φαίνεται από πολλές αναλύσεις ότι κάτω από κάποια τιμή η διάθεση και κυκλοφορία των φαρμάκων γίνεται προβληματική ειδικά λαμβάνοντας υπόψη και άλλα μέτρα που εφαρμόζονται παράλληλα στη χώρα μας και έχουν επιπλέον επίπτωση στην τιμή, όπως οι υποχρεωτικές εκπτώσεις που ισχύουν για τα φάρμακα (rebates και clawback).
Ενδεικτικά για ένα φάρμακο με λιανική τιμή €7 αν αφαιρεθούν ΦΠΑ, κέρδος φαρμακοποιού, κέρδος φαρμακαποθήκης, το σύνολο των rebates και το clawback, η τελική τιμή που προκύπτει για τη φαρμακευτική εταιρία είναι περίπου €3,5 δηλαδή το μισό της λιανικής τιμής. Αν σε αυτό συνυπολογισθούν τα έξοδα παραγωγής και διάθεσης του φαρμάκου, πολλές φορές το φάρμακο αυτό καθίσταται ζημιογόνο και η κυκλοφορία του προβληματική.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η διείσδυση των γενοσήμων στα φάρμακα με χονδρική τιμή κάτω των €5, είναι σύμφωνα με ανάλυση της IMS μόλις 17%, ενώ στην κατηγορία €5-10 το ποσοστό τους σχεδόν διπλασιάζεται φθάνοντας το 33% . Αυτό φανερώνει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο ότι από μια τιμή και κάτω (υπολογίζεται περίπου στα €7) η κυκλοφορία και η προώθηση των φαρμάκων δεν είναι εφικτή και οικονομικά αποδοτική γεγονός που επιβαρύνει όλες τις πλευρές του συστήματος.
Γενικά προβλήματα από την υφιστάμενη διαδικασία
Στην Ελλάδα προβλέπονται 2 γενικές ανατιμολογήσεις το χρόνο, ενώ προβλέπονται και επιπλέον Δελτία Τιμών για τα νέα φάρμακα, γενόσημα και καινοτόμα.
Το γεγονός ότι μετά από κάθε γενική ανατιμολόγηση παρατηρούνται λάθη στις τιμές, οφείλεται στο ότι έχουμε ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο και δυσλειτουργικό σύστημα τιμολόγησης. Πρώτα από όλα έχουμε ένα πολύ μεγάλο αριθμό χωρών αναφοράς για τον υπολογισμό της τιμής των φαρμάκων μας, καθώς περιλαμβάνουμε όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU27). Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε ανατιμολόγηση πρέπει να συλλεχθούν στοιχεία για καθεμία από τις 27 χώρες και αυτό για χιλιάδες κωδικούς φαρμάκων που κυκλοφορούν στη χώρα μας (συνολικά 9.522 κωδικοί σύμφωνα με το πρόσφατο Δελτίο Τιμών). Το γεγονός δε, ότι περιλαμβάνουμε ακόμα και χώρες εκτός ζώνης του ευρώ δημιουργεί συχνά επιπλέον ζητήματα, όπως για παράδειγμα επίπτωση στις τιμές των φαρμάκων στην Ελλάδα εξαιτίας μιας υποτίμησης νομίσματος σε κάποια άλλη χώρα.
Στην πράξη κάθε γενική ανατιμολόγηση δημιουργεί σημαντική αναστάτωση και διαταράσσει όλη την αλυσίδα του φαρμάκου για 2-3 μήνες. Για παράδειγμα πριν από κάθε ανατιμολόγηση παρατηρούνται για κάποιες εβδομάδες ελλείψεις φαρμάκων, καθώς δεν παραγγέλνονται φάρμακα σε αναμονή των μειωμένων τιμών του νέου δελτίου, πρακτική που συχνά οδηγεί σε ελλείψεις, με επίπτωση στους ασθενείς οι οποίοι δεν μπορούν να βρουν τα φάρμακα τους. Ειδικά αν σκεφτούμε ότι προβλέπονται 2 γενικές ανατιμολογήσεις το χρόνο αντιλαμβανόμαστε ότι για 4-6 μήνες δεν υπάρχει ομαλή κατάσταση στο χώρο του φαρμάκου. Και σε όλα τα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε και τη στρέβλωση σύμφωνα με την οποία πολλά λάθη που έχουν γίνει όλο το προηγούμενο διάστημα στις τιμές, δεν έχουν διορθωθεί με αιτιολογία πως απαγορεύονται αυξήσεις στις τιμές των φαρμάκων.
Πηγή Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος: Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος
Denominator:
Το ΦΕΚ 2358/τ'Β'/29-7-2016 με το θετικό κατάλογο συνταγογραφούμενων σκευασμάτων, όπου φαίνεται και το ποσό με το οποίο αποζημιώνεται κάθε σκεύασμα.
Argirios Argiriou:
14/07/2016
Συνέντευξη του Ν.Μανιαδάκη στο LIFE2DAY: Για το περίπλοκο σύστημα τιμολόγησης της Ελλάδας & την νέα Ευρωπαϊκή τάση στην Υγεία.
Συνέντευξη στην Νικολέτα Ντάμπου
”Το σύστημα τιμολόγησης των φαρμάκων πρέπει να προάγει ταυτόχρονα την οικονομία, την προσβασιμότητα και την καινοτομία, καθώς επίσης και την επιχειρηματικότητα. ‘’ λέει ο Δρ. Νίκος Μανιαδάκης σε συνέντευξη του στο Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος και προτείνει τρόπους να απλοποιηθεί καθώς όπως τονίζει ‘’ Είναι αρκετά περίπλοκο στην εφαρμογή του, ίσως το ποιο περίπλοκο στην Ευρώπη. Ο Δρ. Νίκος Μανιαδάκης, Καθηγητής στο Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας και Αναπληρωτής Κοσμήτορας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) μας μιλάει επίσης για το σύστημα αξιολόγησης τεχνολογίας υγείας και ποιος είναι o κατάλληλος φορέας να το δημιουργήσει στην Ελλάδα . Παράλληλα λέει στο LIFE2DAY ο Δρ. Μανιαδάκης για το ποσό που πρέπει να διαθέτει μια χώρα για την φαρμακευτική δαπάνη και πως μπορεί να εξευρεθεί αυτό το ποσό αν ο κρατικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να τα διαθέσει. Μας μιλάει ο καθηγητής για τα ευρωπαϊκά συστήματα Υγείας αλλά και των ΗΠΑ ενημερώνοντας μας ότι πλέον δίνουν έμφαση στην παροχή υπηρεσιών υγείας που προσφέρουν «αξία» ή αλλιώς value based health care, εξηγώντας τι είναι και τα οφέλη .
Έχετε να προτείνετε ένα συγκεκριμένο τρόπο τιμολόγησης από άλλη χώρα το οποίο θα αντέξει στο χρόνο και θα επιφέρει οικονομία στο σύστημα υγείας;
Το σύστημα τιμολόγησης πρέπει να προάγει ταυτόχρονα την οικονομία, την προσβασιμότητα και την καινοτομία, καθώς επίσης και την επιχειρηματικότητα. Τα άνω περιπλέκουν τα θέματα τιμολόγησης, ειδικά να ληφθεί υπόψη ότι αφορά τρείς διαφορετικές από πλευράς τιμολόγησης κατηγορίες φαρμάκων, τα φάρμακα υπό προστασία, τα φάρμακα χωρίς προστασία και τα γενόσημα τους. Επίσης μιλώντας για τιμολόγηση πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το κράτος καθορίζει με τις πολιτικές του τόσο τις λιανικές τιμές άμεσα όσο και έμμεσα τις τιμές αποζημίωσης και συνεπώς το σύστημα τιμολόγησης πρέπει να αξιολογείται μαζί με τους υπολοίπους μηχανισμούς καθορισμού των τελικών, όπως οι εκπτώσεις, τα συστήματα τιμών αποζημίωσης και οι συμμετοχές των ασθενών. Στις περισσότερες χώρες όπως η δική μας οι τιμές των φαρμάκων υπό προστασία καθορίζονται με βάση τις τιμές άλλων χωρών. Σε αυτά τα συστήματα σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο αριθμός των χωρών στις οποίες βασίζεται η τιμολόγηση ο αλγόριθμος υπολογισμού τους. Η Ελλάδα λαμβάνει τον μέσο όρο των 3 χαμηλότερων τιμών των χώρων όλης της ΕΕ, με αποτέλεσμα το σύστημα να εξασφαλίζει χαμηλές τιμές αλλά να είναι ταυτόχρονα αρκετά περίπλοκο στην εφαρμογή του, ίσως το ποιο περίπλοκο στην Ευρώπη. Ενδεχόμενα θα πρέπει να αξιολογηθεί η πιθανότητα να μειωθεί ο αριθμός των χωρών αναφοράς, ώστε να απλοποιηθεί το σύστημα στην εφαρμογή και να μειώνονται τα λάθη. Επίσης θα πρέπει οι χώρες αναφοράς να έχουν παρόμοιο με το δικό μας ΑΕΠ και να είναι χώρες της Ευρωζώνης ώστε να αποφεύγονται οι μεταβολές από αλλαγές στις ισοτιμίες των νομισμάτων. Τέλος θα πρέπει για την ομαλότητα στην λειτουργία της αγοράς να γίνεται η γενική ανατιμολόγηση μια φορά ανά έτος. Παράλληλα, αναφορικά με τους λοιπούς μηχανισμούς, πρέπει ταυτόχρονα να απλοποιηθεί το σύστημα επιστροφών (rebates) και να γίνει ποιο προοδευτικό με βάση τον τζίρο, να γίνεται αξιολόγηση των νέων φαρμάκων κατά την αποζημίωση τους (health technology assessment) και να εφαρμόζονται συμφωνίες επιμερισμού κίνδυνου και ελεγχόμενης εισόδου των νεών φαρμάκων στην αγορά (managed entry agreements). Tα άνω αποτελούν προϋπόθεση για να απλοποιηθεί το σύστημα τιμολόγησής και ταυτόχρονα να επιτευχθούν οι άνω στόχοι που προαναφέρθηκαν να γίνει το σύστημα πιο αποδοτικό, δίκαιο και βιώσιμο. Αναφορικά με τα φάρμακα χωρίς προστασία και τα γενόσημα οι αρχικές μειώσεις των τιμών τους είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη και οι τελικές τιμές επίσης αν ληφθούν υπόψη οι επιστροφές που τους επιβάλλονται. Ωστόσο σε ειδικές περιπτώσεις δύναται να υπάρξουν περαιτέρω εξοικονομήσεις. Ωστόσο αυτό δεν επιτυγχάνεται με οριζόντιες κρατικές παρεμβάσεις, αλλά με την δημιουργία συνθήκων ανταγωνισμού και κινήτρων αύξησης της χρήσης φθηνότερων φαρμάκων. Επίσης, προτεραιότητα στο σημείο αυτό πρέπει να δοθεί στην προστασία των μοναδικών φαρμάκων ώστε να μην οδηγούνται σε τιμές χαμηλότερες από την χαμηλότερη τη Ευρώπης και επίσης στην προστασία εν γένει όλων των φθηνών φαρμάκων, ώστε να διατηρούνται διαθέσιμα. Σε κάθε περίπτωση το σκέλος αυτό της αγοράς είναι ανταγωνιστικό και η επιστημονική ανάλυση έχει δείξει ότι δυναμική της αγοράς και όχι η υπερύθμιση της οδηγεί σε μειώσεις τιμών. Τέλος στα άνω θα συνεισφέρει και η απλοποίηση του συστήματός καθορισμού τιμών αποζημίωσης και των συμμετοχών των ασθενών με έμφαση στη δημιουργία ποιο ανταγωνιστικών clusters σε επίπεδο δραστικής ουσίας κατά κύριο λόγο και καθορισμός της τιμής αποζημίωσης με βάση το φθηνότερο φάρμακο.
Ποιος κατά την γνώμη σας θα πρέπει να δημιουργήσει την αξιολόγηση τεχνολογίας υγείας στην Ελλάδα; (ο ΕΟΦ, ο ΕΟΠΥΥ, ιδιώτης, σύμπραξη δημοσίου-ιδιωτικού τομέα,..). Έχετε μια συγκεκριμένη πρόταση;
Το σύστημα αξιολόγησης τεχνολογίας υγείας στις περισσότερες χώρες και ειδικά σε περιπτώσεις όπως η δίκης μας όπου οι λιανικές τιμές καθορίζονται με αναφορά σε άλλες χώρες, χρησιμοποιείται στην φάση της λήψης απόφασης αναφορικά με την αποζημίωση των φαρμάκων. Υπάρχουν τρία βασικά θέματα, ποιος είναι ο φορέας που διεξάγει την επιστημονική δουλειά και προετοιμάζει τις αναλύσεις και τις εισηγήσεις, ποιος είναι ο φορέας που εν τέλει αποφασίζει και τέλος υπάρχουν τεχνικά ζητήματα αναφορικά με το περιεχόμενο της αξιολόγησης. Επειδή η απόφαση προτείνεται να αφορά αποζημίωση των φαρμάκων θα μπορούσε ευκολά κάνεις να ισχυριστεί ότι ο ΕΟΠΥΥ θα έπρεπε να είναι ο φορέας που θα αποφασίζει, όπως υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων την οποία δύναται να δημιουργήσει η πιθανότητα ο φορέας να δίνει κυρίως έμφαση αποκλειστικά στο κόστος αν λειτουργήσει μονός του και ανεξάρτητα. Για τον λόγο αυτό η λήψη της απόφασης γίνεται συνήθως από κάποια ανεξάρτητη και πολυσύνθετη ομάδα, η οποία ασφαλώς στην σύνθεση της περιέχει εκπρόσωπους αυτών που χρηματοδοτούν την φαρμακευτική τεχνολογία, αλλά κυρίως προβλέπει εμπειρογνώμονες από πολλές ειδικότητες (ιατρούς, φαρμακοποιούς, οικονομολόγους, επιδημιολόγους, στατιστικούς), ασθενείς και εκπροσώπους των παρόχων και των κατασκευαστών τεχνολογίας, ώστε να εξασφαλίζεται έμφαση στα επιστημονικά δεδομένα παράλληλα με τα οικονομικά και να υπάρχει εκπροσώπηση, συμετοχικότητα και αντικειμενικότητα στην λήψη της απόφασης. Ο ΕΟΠΥΥ εξάλλου διαθέτει την δυνατότητα να προσφύγει μετά στην αξιολόγηση σε περαιτέρω διαπραγματεύσεις οικονομικής φύσεως και ελεγχόμενης εισόδου των φαρμάκων στην αποζημίωση. Κριτήρια αξιολόγησης της τεχνολογίας συνήθως είναι η κλινική αποτελεσματικότητα του φαρμάκου και το όφελος για τον ασθενή, η σχέση κόστους οφέλους, η επίπτωση στον προϋπολογισμού και σε ορισμένες περιπτώσεις η καινοτομία και η επίπτωση και το φορτίο της ασθένειας στην κοινωνία. Ωστόσο ορισμένα συστήματα δίνουν περισσότερη έμφαση στα κλινικά δεδομένα (Γερμανία, Γαλλία) και άλλα στην σχέση κόστους – οφέλους (Αγγλία). Αυτό θα πρέπει να αποφασιστεί. Με το τρέχων σύστημα ταιριάζει στην χώρα μας ένα ισορροπημένο σύστημα αξιολόγησης κλινικών και οικονομικών δεδομένων. Στο σημείο αυτό τονίζεται η συμπληρωματικότητα της αξιολόγησης με την διεξαγωγή διαπραγματεύσεων και ειδικών συμφωνιών. Τα στοιχεία υπό αξιολόγηση και την επιστημονική επεξεργασία του φακέλου ολοκληρώνει συνήθως είτε πανεπιστήμιο είτε ειδικός ανεξάρτητος επιστημονικός φορέας. Επειδή η χώρα μας δεν διαθέτει την πολυτέλεια για την δημιουργία φορέα για τον σκοπό αυτό, θα μπορούσε να ακολουθηθεί το Ιταλικό μοντέλο και η υποδομή αυτή να αναπτυχθεί στον ΕΟΦ, ο οποίος δύναται να μετατραπεί από φορέα έγκρισης φαρμάκων και σε φορέα αξιολόγησης της ιατρικής (φαρμακευτικής και βιοιατρικής) τεχνολογίας. Με τον τρόπο αυτό θα αξιοποιηθεί το επιστημονικό υπόβαθρό του ΕΟΦ και θα υπάρξουν σημαντικές συνέργειες. Ο ΕΟΠΥΥ δύναται να επικεντρωθεί στην εκπόνηση διεξαγωγή διαπραγματεύσεων και στην συντήρηση των registries που απαιτούνται για την εφαρμογή τους, όπως και στην ανάπτυξη μονάδας αξιολόγησης των στοιχείων του φαρμάκου και ανάπτυξη και εφαρμογή των πρωτοκόλλων και προγραμμάτων διαχείρισης ασθενειών (disease management programs). Σε κάθε περίπτωση οι προσπάθειες και οι άνω φορείς πρέπει να ενταχθούν στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Αξιολόγησης Τεχνολογίας Υγείας (EuNeHTA) ώστε να λαμβάνουν τεχνογνωσία και αναλύσεις και να συμμετέχουν σε κοινές πρωτοβουλίες και προσπάθειες αξιολόγησης και διαπραγμάτευσης.
Ποιο κατά την γνώμη σας είναι το ποσό που αναγκαίοι στην δημόσια φαρμακευτική δαπάνη; Πως μπορεί να εξευρεθεί αυτό το ποσό αν ο κρατικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να τα διαθέσει;
Το ποσό που πρέπει να διαθέτει μια χώρα για φαρμακευτική δαπάνη πρέπει υπό φυσιολογικές συνθήκες να είναι απότοκο μιας συστηματικής αξιολόγησης των επιδημιολογικών και κοινωνικο-οικονομικών της δεδομένων και μια προκαθορισμένης πολιτικής αναφορικά με το στόχο σε ότι αφορά τους υγειονομικούς της δείκτες. Συγκεκριμένα, η φαρμακευτική δαπάνη καθορίζεται από το επίπεδο του ΑΕΠ της χώρας, των υγειονομικών της δαπανών, του ποσοστού κάλυψης της δαπάνης από το δημόσιο, τους υγειονομικούς δείκτες και του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού. Τα άνω πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στην λήψη της απόφασής όπως επίσης και οι στόχοι της υγειονομικής πολιτικής. Καθότι το φάρμακο συμβάλει στην βελτίωση των υγειονομιών δεικτών, οι στόχοι αναφορικά με τα μακροπρόθεσμα επίπεδα των υγειονομικών δεικτών, έμμεσα καθορίζει και τα επίπεδα των επιδιωκόμενων φαρμακευτικών δαπανών. Στην χωρά μας τα τελευταία χρόνια η δαπάνη έχει προσδιοριστεί μόνον με βάση το ΑΕΠ και βεβαίως η ραγδαία συρρίκνωση του έχει οδηγήσει σε βίαιη και απότομη προσαρμογή της δαπάνης σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και μη επιθυμητά υπό καθεστώς οικονομικής κρίσης, στο βαθμό που γνωρίζουμε ότι αυτή δημιουργεί αυξημένη ζήτηση για περαιτέρω κάλυψη εξαιτίας της χειροτέρευσης της υγείας του πληθυσμού. Επίσης πρέπει να καθορίζεται με βάση το διαθέσιμο εισόδημα του πληθυσμού και την συμμετοχή του στην κάλυψη της. Όταν το διαθέσιμο εισόδημα μειώνεται η συμμέτοχή στην φαρμακευτική δαπάνη δύναται να επιβαρύνει αρνητικά τα άτομα και την οικονομική τους ευημερία και αυτό δημιουργεί ανάγκες για αύξηση της συμμετοχής του κράτους για την προστασία των οικονομικά αδυνάτων. Τα άνω εμμέσως αλλά σαφώς υποδεικνύουν να ανάγκη επαναξιολόγησης του επιπέδου της δαπάνης και αύξησης της, δεδομένων των συνθηκών και δυναμικών που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια στην χωρά μας.
Ποια είναι η βασική τάση που επικρατεί στην Ευρώπη για την Υγεία;
Τα ευρωπαϊκά συστήματα Υγείας μετά από μια πενταετή περίοδο όπου δόθηκε έμφαση στην αντιμετώπιση της οικονομική κρίσης και των επιπτώσεων στο σύστημα υγείας, δίνουν πλέον έμφαση, ταυτόχρονα με τις ΗΠΑ η οποία επεκτείνει την κάλυψη του πληθυσμού της, στην παροχή υπηρεσιών υγείας που προσφέρουν «αξία» η αλλιώς value based health care. Στο πλαίσιο αυτό δίνεται έμφαση στην αναδιοργανωτή των υπηρεσιών υγείας ώστε να γίνεται ολιστική διαχείριση της ασθένειας και όχι απλά παροχή κατακερματισμένων και ανεξάρτητων υπηρεσιών. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την δημιουργία δικτύων που περιέχουν και διασυνδέουν ολοκληρωμένες μονάδες αριστείας με κοινοτικές δομές, που προσφέρουν αθροιστικά ολοκληρωμένη φροντίδα. Ταυτόχρονα δίνεται έμφαση στην μέτρηση των μακροχρονίων αποτελεσμάτων της θεραπείας και στην ενδελεχή ανάλυση του κόστους της και στην αποζημίωση των παροχών με βάση την ποιότητα και αποτελεσματικότητα της φροντίδας (value based reimbursement) μέσα από ολιστικές τιμές αποζημίωσης (bundle payments) που αφορούν όχι μόνον μια συγκεκριμένη υπηρεσία αλλά το σύνολο της διαχείρισης και των αποτελεσμάτων των ασθενών μακροχρόνια. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η παραπάνω προέγκριση μειώνει το κόστος και αυξάνει την ποιότητα και αποτελεσματικότητα της φροντίδας. Τα άνω είναι εφικτά μέσω των νέων τεχνολογιών πληροφορικής, των συστημάτων και των συσκευών που φέρουμε πλέον στην πλειοψηφία μας (wearables and smartphones) και που δύναται να συλλέγουν και συνδέουν στοιχεία (big data) ποικίλων μορφών και μέσα από την ανάπτυξη από τις ίδιες τις υπολογιστικές μηχανές αλγορίθμων (machine learning algorithms) ανάλυσης και πρόβλεψης (analytics and predictive modelling) της πορείας και του κόστους διαχείρισης των ασθενών.
Πηγή Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος: Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος
GirousisN:
Παρά την οικονομική κρίση, παρά τα Μνημόνια, παρά τα μέτρα, οι δαπάνες για φάρμακα δεν ελέγχονται. Τις πταίει; Τα βασικά αίτια είναι δύο: Αφενός ότι πρακτικά δεν ελέγχουμε τις ποσότητες των φαρμάκων, που καταναλώνονται και ειδικά των νέων και ακριβών και αφετέρου έχουμε πανάκριβα γενόσημα και εκτός πατέντας φάρμακα.
Το Lipitor των 20 mg είχε λιανική τιμή 18,94 ευρώ το 2011 και αφού έχασε την πατέντα του άρχισε να πέφτει σταδιακά η τιμή του μέχρι τα 10,37 ευρώ με την ανατιμολόγηση του Δεκεμβρίου του 2015. Η ίδια σταδιακή μείωση παρατηρήθηκε σε όλα τα σκευάσματα, που έχασαν την πατέντα τους μαζί με τα γενόσημά τους.
Το θέμα είναι λοιπόν ότι παραμένουν πανάκριβα σε σχέση με άλλες χώρες. Στο παράδειγμά μας, για το Lipitor των 20 mg ο μέσος όρος των 3 φθηνότερων χωρών (Ουγγαρία, Ιρλανδία, Βέλγιο) είναι 3,55 ευρώ! Δηλαδή, στην Ελλάδα το φάρμακο έχει τριπλάσια τιμή… Και εξίσου υψηλή τιμή έχουν και τα γενόσημά του. Καταλάβατε τώρα γιατί έχουμε 60 γενόσημα και όχι πέντε; Διότι υπάρχουν τεράστια περιθώρια κέρδους…
Το νέο Μνημόνιο λοιπόν προέβλεπε ότι όλα τα φάρμακα εκτός πατέντας θα έπρεπε να λάβουν τιμή το μέσο όρο των 3 φθηνότερων χωρών. Δηλαδή, το εν λόγω σκεύασμα θα έπρεπε να λάβει τιμή 3,55 ευρώ. Αυτό το «καταραμένο» Μνημόνιο προβλέπει το αυτονόητο…
Όπως ήταν φυσικό προέκυψαν σφοδρές αντιδράσεις κυρίως από την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Διότι αν μειωθεί κατακόρυφα η τιμή του πρωτότυπου θα μειωθεί και η τιμή των γενοσήμων του. Το βασικό επιχείρημά τους είναι ότι αν μειωθεί τόσο η τιμή κάποιων φαρμάκων, τότε υπάρχει ο κίνδυνος αυτά να υποκατασταθούν από άλλα, πολύ ακριβότερα.
Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος
Και κάπως έτσι η συνολική φαρμ. δαπάνη (ιδιωτών και νοσοκομείων) το 2016 θα εμφανίσει 500-600 εκατομ. ευρώ υπέρβαση για την οποία κανείς δεν νοιάζεται . Το κράτος δεν την πληρώνει (rebate, clawback) και οι εταιρείες έχουν βγάλει ήδη τα άντερά τους (sic).
Πλοήγηση
[0] Λίστα μηνυμάτων
[#] Επόμενη σελίδα
Μετάβαση στην πλήρη έκδοση