Άλλες κατηγορίες μηνυμάτων > Πολιτική και Κοινωνικά Θέματα

Το τέλος των μετρητών.

(1/3) > >>

Argirios Argiriou:
05/03/2016
του  Ο Φάνη Βαρτζόπουλου,
Χρηματοοικονομικού Αναλυτή στο Λονδίνο.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται διεθνώς μία κλιμακούμενη συζήτηση γύρω από την αναγκαιότητα ύπαρξης μετρητών στις σύγχρονες οικονομίες. Στην Ελλάδα το θέμα ήρθε στην επικαιρότητα όταν εκδηλώθηκε η πρόθεση της κυβέρνησης για επιβολή πλαφόν σε πληρωμές με μετρητά οι οποίες θα υπερέβαιναν ένα προκαθορισμένο όριο. Αυτή η κίνηση φαίνεται να εντάσσεται σε ένα γενικότερο κλίμα, μέσα από το οποίο προωθείται η κατάργηση των μετρητών στον δυτικό, κυρίως, κόσμο. Μια σειρά από χώρες έχουν ήδη προχωρήσει σε κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, επιβάλλοντας όρια στις συναλλαγές με μετρητά, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Δανία και η Σουηδία.
Το χρήμα, με τη μορφή νομισμάτων και χαρτονομισμάτων, χρησιμοποιείται από την ανθρωπότητα για σχεδόν 3.000 χρόνια. Ποιοι είναι, λοιπόν, οι λόγοι που συνηγορούν στην κατάργησή του και στην αντικατάστασή του, είτε εν μέρει είτε εξολοκλήρου, από τις ψηφιακές συναλλαγές και το πλαστικό χρήμα; Mία βασική αιτία είναι η φοροδιαφυγή και η εγκληματικότητα. Τα μετρητά έχουν σε μεγάλο βαθμό δαιμονοποιηθεί ως μέσο συναλλαγής και αποθήκευσης πλούτου από κακοποιούς οι οποίοι δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, ενώ θεωρείται ότι αποτελούν συχνά σημαντικό τμήμα της διαδικασίας ξεπλύματος χρήματος. Ο νορβηγικός επενδυτικός κολοσσός DNB εκτίμησε ότι το 60% των μετρητών στη χώρα χρησιμοποιείται στη μαύρη αγορά ή σε άλλες παράνομες δραστηριότητες. Η Τράπεζα της Αγγλίας τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν στη σκιώδη οικονομία, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι τα μισά χαρτονομίσματα σε κυκλοφορία τροφοδοτούν την παραοικονομία μέσω της διαφυγής φόρων και εισφορών, ενώ επίσης εξυπηρετούν δραστηριότητες όπως η πορνεία και η διακίνηση ναρκωτικών. Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, όπου σύμφωνα με το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο σχεδόν το 1/4 της οικονομίας αποκρύπτεται, αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία.
Άλλα επιχειρήματα υπέρ της κατάργησης των μετρητών εστιάζουν σε πιο πρακτικά ζητήματα. Οι ληστείες φέρ’ ειπείν τόσο σε πολίτες όσο και σε τραπεζικά ιδρύματα θα εξέλιπαν με την παραδοσιακή τους μορφή. Παράλληλα, θα μειωνόταν σημαντικά η ανάγκη για μηχανήματα ΑΤΜ, αλλά και για διάφορα άλλα κόστη τα οποία σχετίζονται με τη διακίνηση μετρητών, όπως έξοδα φύλαξης, ειδικών μηχανημάτων αλλά και τραπεζικών ταμείων. Πρέπει να τονιστεί επίσης ότι θα εξαλειφόταν συλλήβδην και το φαινόμενο της παραχάραξης κυρίως των χαρτονομισμάτων, εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους της αστυνομίας προς άλλες δραστηριότητες. Ακόμα όμως και προβλήματα της καθημερινότητας, όπως το να μεταφέρει κανείς «ψιλά», θα αποτελούσαν ιστορία του παρελθόντος.
Μία από τις κυριότερες αιτίες, ωστόσο, η οποία ανέδειξε εκ νέου αυτό το ζήτημα στην επικαιρότητα, σχετίζεται με τη νομισματική πολιτική πολλών χωρών. Αρχής γενομένης από την Ελβετική Κεντρική Τράπεζα, σημαντικές νομισματικές αρχές έχουν υιοθετήσει αρνητικά επιτόκια σε μια σειρά χρηματοδοτικών εργαλείων, με τελευταία παραδείγματα την Ευρωπαϊκή και την Ιαπωνική Κεντρική Τράπεζα. Οι κινήσεις αυτές στοχεύουν σε μεγάλο βαθμό στην τόνωση της οικονομίας και στην αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού. Η φιλοσοφία πίσω από αυτή την απόφαση είναι ότι αν η κεντρική τράπεζα αρχίσει να χρεώνει τα πιστωτικά ιδρύματα για τα ποσά που καταθέτουν σε αυτήν, οι τράπεζες θα προτιμήσουν να δανείσουν τα αποθεματικά τους σε επιχειρήσεις, νοικοκυριά, καθώς και σε άλλες επενδύσεις, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην επανεκκίνηση της οικονομίας. Σε αυτό το πνεύμα, οικονομολόγοι της JP Morgan εκτίμησαν ότι τα επιτόκια στην Ευρώπη θα μπορούσαν να φτάσουν στο -4,5%. Σημαντικό εμπόδιο σε μια τέτοια κίνηση των νομισματικών αρχών, ωστόσο, αποτελεί η ύπαρξη του φυσικού χρήματος. Η υπόθεση είναι ότι αν τα αρνητικά επιτόκια μετακυλιστούν στους καταθέτες, τότε αυτοί θα επιδιώξουν να «σηκώσουν» τα χρήματά τους από τις τράπεζες για να αποφύγουν τη μείωση των καταθέσεών τους. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε βεβαίως σε αποτυχία του μέτρου, αφού οι πολίτες θα αποθησαύριζαν τις καταθέσεις τους σε ιδιωτικές τοποθεσίες ή σε θυρίδες μέχρις ότου αναστραφεί η κατάσταση και τα επαναφέρουν στις τράπεζες. Το ακόμα δυσμενέστερο σενάριο αφορά την πανικόβλητη αντίδραση του κόσμου σε μια τέτοια κίνηση. Οι περισσότεροι καταθέτες έχουν συνδέσει την ύπαρξη των χρημάτων τους στην τράπεζα με κάποια, μικρή έστω, απόδοση. Κατ’ ελάχιστον, αντιλαμβάνονται την τοποθέτηση αυτή ως μια εξασφάλιση του πλούτου τους. Δεν είναι αδιανόητο ως εκ τούτου να φανταστεί κανείς ότι θα υπήρχαν μαζικές αποσύρσεις μετρητών και άρα το περίφημο «bank run». Αυτές οι ανησυχίες έχουν οδηγήσει σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας της Αγγλίας, να υποστηρίξουν ανοιχτά την κατάργηση του φυσικού χρήματος. Αλλά και εταιρείες, όπως η Apple, με την εφαρμογή Apple Pay, προσπαθούν με έμμεσο τρόπο να αποθαρρύνουν τη χρήση των μετρητών, ώστε να γίνονται όλες οι πληρωμές ηλεκτρονικά.
Αποτελεί όμως πράγματι η κατάργηση των μετρητών τη λύση σε όλους αυτούς τους προβληματισμούς; Η Interpol εκτιμά χαρακτηριστικά πως, παρά το γεγονός ότι τα μετρητά χρησιμοποιούνται για το 85% του όγκου συναλλαγών παγκοσμίως, αυτές οι συναλλαγές αντιπροσωπεύουν μόλις το 34% της συνολικής αξίας των αγορών, αποδεικνύοντας ότι χρησιμοποιούνται περισσότερο από τους φτωχότερους. Περαιτέρω ανάλυση δείχνει ότι στις πιο πλούσιες κοινωνίες η ποσότητα των χαρτονομισμάτων σε κυκλοφορία έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, κάτι το οποίο πιθανώς σχετίζεται με το γενικευμένο κλίμα αβεβαιότητας που κυριαρχεί στον δυτικό κόσμο λόγω της κρίσης. Χωρίς να παραγνωρίζει, λοιπόν, κανείς τα πλεονεκτήματα της απόσυρσης των μετρητών, τίθεται το ερώτημα κατά πόσον αυτή καθαυτή η ύπαρξή τους αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα. Ακόμα και σήμερα, άλλωστε, υπάρχει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας το οποίο δεν έχει πρόσβαση σε ηλεκτρονικά μέσα ή διστάζει να τα χρησιμοποιήσει. Παράλληλα, μια σειρά κοινωνικές ομάδες αντιμετωπίζουν παραδοσιακά δυσκολίες ακόμα και με το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών. Ποιες θα ήταν, αλήθεια, οι επιπτώσεις στην οικονομία από την αδυναμία λειτουργίας της «αναγκαστικής μαύρης εργασίας», αυτής δηλαδή που τροφοδοτείται από παράνομους κυρίως μετανάστες, οι οποίοι δεν μπορούν να εισέλθουν στη νόμιμη αγορά ακόμη κι αν θα το ήθελαν; Είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι οι πολίτες θα αναζητούσαν σύντομα έναν εναλλακτικό τρόπο συναλλαγών, έξω από το τραπεζικό σύστημα. Ήδη εικάζεται ότι το περίφημο Bitcoin χρησιμοποιείται για παράνομες δραστηριότητες. Παρεπόμενο, λοιπόν, μιας τέτοιας προσπάθειας θα ήταν η ανάδυση μιας ιδιότυπης παράλληλης αγοράς και η συνακόλουθη ανακατεύθυνση όλων αυτών των ανθρώπινων κινήτρων που δημιουργούν το πρόβλημα σε πρώτη φάση. Εν τω μεταξύ, το κράτος θα είχε την απόλυτη εποπτεία του πλούτου και θα καθίστατο άτυπος κηδεμόνας όλων των ανθρώπινων συναλλαγών. Είναι πολύ πιθανό, λοιπόν, οι κυβερνήσεις να διακινδυνεύσουν μία από τις θεμελιώδεις δυτικές ελευθερίες, το δικαίωμα του ανθρώπου στην κυριότητα της ατομικής του ζωής και της οικονομικής του δραστηριότητας.

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

Ορθοπαιδικός:
Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος......Η φιλοσοφία πίσω από αυτή την απόφαση είναι ότι αν η κεντρική τράπεζα αρχίσει να χρεώνει τα πιστωτικά ιδρύματα για τα ποσά που καταθέτουν σε αυτήν, οι τράπεζες θα προτιμήσουν να δανείσουν τα αποθεματικά τους σε επιχειρήσεις, νοικοκυριά, καθώς και σε άλλες επενδύσεις, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην επανεκκίνηση της οικονομίας. Σε αυτό το πνεύμα, οικονομολόγοι της JP Morgan εκτίμησαν ότι τα επιτόκια στην Ευρώπη θα μπορούσαν να φτάσουν στο -4,5%. Σημαντικό εμπόδιο σε μια τέτοια κίνηση των νομισματικών αρχών, ωστόσο, αποτελεί η ύπαρξη του φυσικού χρήματος. Η υπόθεση είναι ότι αν τα αρνητικά επιτόκια μετακυλιστούν στους καταθέτες, τότε αυτοί θα επιδιώξουν να «σηκώσουν» τα χρήματά τους από τις τράπεζες για να αποφύγουν τη μείωση των καταθέσεών τους........

--- Τέλος παράθεσης ---
   Γενικά είμαι (μάλλον ήμουν μέχρι άρτι) υπέρ του ηλεκτρονικού χρήματος. Αλλά το παρόν άρθρο ευτυχώς με διαφώτισε αρκετά. Άρα, απο τα παραπάνω, σκοπός είναι να βάλουν χέρι σε όποιες καταθέσεις έχεις χρεώνοντας αρνητικά επιτόκια. Και φυσικά δεν θα μπορείς να πάρεις τα χρήματά σου (που να τα πας αφού δεν θα υπάρχουν παρά ως τραπεζικές εγγραφές) ίσως μόνο να τα ξοδεύεις συνέχεια (the spice money must flow) ώστε να γλιτώσεις το "φόρο".
   Μεγάλωσα με την έννοια της αποταμίευσης, που πλέον δεν υπάρχει. Μαζεύαμε χρήματα και αγοράζαμε ότι μπορούσαμε. Σήμερα (απο 20ετίας) το σκεπτικό είναι αγοράζεις ότι δεν μπορείς (με δάνειο) και μετά τρέχεις να το ξοφλήσεις (δέσμιος των τραπεζών). Ως τώρα ήταν επιλογή, αν καταργηθούν τα μετρητά και γίνει το παραπάνω με τα αρνητικά επιτόκια θα είναι αναγκαιότητα.
   Με τερτίπια όπως το παραπάνω η τιμή του χρυσού θα πάει στα ύψη... Ο περισσότερος κόσμος θα αναζητήσει κάποιο ασφαλές καταφύγιο αποταμίευσης.

   Φυσικά, όπως παραδέχεται στο τέλος το άρθρο, δεν θα χτυπήσουν τους μεγάλους αλλά τους μικρούς.
--- Παράθεση ---Η Interpol εκτιμά χαρακτηριστικά πως, παρά το γεγονός ότι τα μετρητά χρησιμοποιούνται για το 85% του όγκου συναλλαγών παγκοσμίως, αυτές οι συναλλαγές αντιπροσωπεύουν μόλις το 34% της συνολικής αξίας των αγορών, αποδεικνύοντας ότι χρησιμοποιούνται περισσότερο από τους φτωχότερους.
--- Τέλος παράθεσης ---
Μην ξεγελιόμαστε η παραοικονομία των μεγάλων θα συνεχιστεί, τα "βαποράκια" ίσως βουλιάξουν....

Αρχίατρος:
Ενώ είμαι υπέρ των ηλεκτρονικών συναλλαγών κι γενικότερα υπέρ του ηλεκτρονικού χρήματος λόγω της ευκολίας κι της ασφάλειας που προσφέρει, τέτοιες ιδέες οδηγούν προς ολοκληρωτικές καταστάσεις.

Η Γερμανία που αναφέρθηκε δεν είναι ακριβώς παράδειγμα ηλεκτρονικού χρήματος.
Αποφεύγουν τις συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες χρησιμοποιώντας τις παλιές Maestro, ενώ ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό Γερμανών προτιμά να πληρώνει με μετρητά.
Καταλαβαίνει κανείς την εξουσία που αποκτούν οι κυβερνήσεις όταν όλη η περιουσία κάποιου βρίσκεται με την μορφή ψηφίων σε κάποιον υπολογιστή ; Με ένα πάτημα κουμπιού μπορεί να εξαφανιστεί !

Είναι προφανές ότι θέλουν να αποκτήσουν τον απόλυτο έλεγχο του χρήματος, αλλα θαρρώ πως θα συναντήσουν πολύ μεγάλες αντιστάσεις.

Υ.Γ
Αυτά που γράφει για τα επιτόκια είναι αληθή.
Πολύς κόσμος ακούει για τις καταθέσεις στην Ελβετία κι πιστεύει ότι οι ελβετικές τράπεζες προσφέρουν συμφέροντα επιτόκια!
ΚΑΘΟΛΟΥ επιτόκια δεν προσφέρουν στην πλειονότητα των περιπτώσεων, απλώς ασφαλές κατάφυγιο για τα χρήματα.

Τα ίδια ισχύουν κι στην Γερμανία παρά την αποταμιευτική κουλτούρα των Γερμανών, ακόμα κι στα κλειστά χρήματα (προθεσμιακές καταθέσεις) το επιτόκιο που παίρνεις είναι αστείο (0,3-0,5 ακόμα και για 5ετία!)

Argirios Argiriou:
Καθημερινή, 22/04/2017

Αν και οι Αρχές πολλών χωρών επιδιώκουν τη σταδιακή κατάργηση των μετρητών, σε πολλές χώρες τα μετρητά εξακολουθούν να κυριαρχούν.

Ο λόγος είναι, σε ορισμένες περιπτώσεις, η προτίμηση του κοινού, όπως στη Γερμανία· αλλά σε πολύ περισσότερες περιπτώσεις η αντοχή των μετρητών οφείλεται στην παραοικονομία, στη φοροδιαφυγή, στο οργανωμένο έγκλημα ακόμη και στη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Ζητούμενο για όσες Αρχές επιβάλλουν ολοένα και περισσότερους περιορισμούς στη χρήση μετρητών ή αποσύρουν από την κυκλοφορία μεγάλα χαρτονομίσματα είναι να δυσχεράνουν και να αποτρέψουν στον μέγιστο δυνατό βαθμό τη χρηματοδότηση αυτών των παράνομων δραστηριοτήτων.

Οπως επισημαίνει πρόσφατο ρεπορτάζ της Wall Street Journal, η χρήση πιστωτικών καρτών και ψηφιακών συστημάτων πληρωμής, όπως το Android Pay, έχουν μειώσει σημαντικά τη χρήση μετρητών στην Αμερική. Ο όγκος των χαρτονομισμάτων και των κερμάτων που κυκλοφορούν, όμως, εξακολουθεί να αυξάνεται: αντιπροσωπεύει σήμερα το 8,6% του ΑΕΠ, καταγράφοντας το υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές της δεκαετίας του 1950. Ανάλογες τάσεις καταγράφονται, άλλωστε, σε Ευρώπη, Ιαπωνία και Αυστραλία. Σε σχετική μελέτη της από το 2015 η αστυνομική δύναμη της Ε.Ε. (Europol) κατέληξε στο συμπέρασμα πως «τα μετρητά χάνουν σταδιακά την εκτίμηση των καταναλωτών αλλά παραμένουν το εργαλείο που προτιμούν οι εγκληματίες».

Αυτός ήταν ο λόγος που το περασμένο έτος υπήρξε συντονισμένη επίθεση στα μέτρα, με κορυφαία στιγμή το βιβλίο του Κένεθ Ρογκόφ με τίτλο «Η κατάρα των μετρητών», στο οποίο ο οικονομολόγος του Χάρβαρντ προτείνει την κατάργηση των χαρτονομισμάτων των 100 και 500 δολαρίων. Ηδη η Ευρώπη αποφάσισε να καταργήσει τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ. Στις αρχές του έτους, η Ινδία αποφάσισε να καταργήσει τα χαρτονομίσματα των 500 και των 1.000 ρουπιών. Πολλές από τις προσπάθειες αυτές, όμως, έχουν προσκρούσει σε σοβαρά προβλήματα. Στην Ινδία, για παράδειγμα, το κράτος αποφάσισε να επαναφέρει τη χρήση των επίμαχων νομισμάτων, καθώς η αιφνιδιαστική κατάργησή τους έπληξε τον αγροτικό πληθυσμό της χώρας, ο οποίος εξαρτάται άμεσα από τα μετρητά. Στις ΗΠΑ, άλλωστε, δεν φαίνεται να υπάρχει διάθεση για κατάργηση των μεγάλων χαρτονομισμάτων.

Λίγο πριν παραδώσει τον υπουργικό του θώκο, ο τέως υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζακ Λιου δήλωσε ότι γνωρίζει πως «το χαρτονόμισμα των 100 δολαρίων είναι το αποθεματικό χαρτονόμισμα όλου του κόσμου και όλες οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο έχουν τόνους από χαρτονομίσματα των 100 δολαρίων εκεί όπου κάποτε είχαν χρυσό». Οι λόγοι είναι προφανείς. Περίπου το 8% των πολιτών δεν διαθέτει τραπεζικό λογαριασμό και δεν θα μπορούσε να συμμετάσχει σε μια οικονομία χωρίς μετρητά. Η πλήρης κατάργηση των μετρητών θα οδηγούσε πολλούς ανθρώπους αλλά και την οικονομία σε κατάρρευση.

Η αύξηση της κυκλοφορίας μετρητών μπορεί, ώς ένα βαθμό, να αποδοθεί στη χρηματοπιστωτική κρίση που κλόνισε την εμπιστοσύνη του κόσμου στις τράπεζες. Ακολούθησε, άλλωστε, η πολιτική των πολύ χαμηλών ή και μηδενικών επιτοκίων και στην πράξη δεν χάνει τίποτε ο κόσμος αν διατηρεί τις αποταμιεύσεις του σε μετρητά και όχι σε τραπεζικό λογαριασμό. Σύμφωνα με στοιχεία της Federal Reserve, ο αριθμός των χαρτονομισμάτων των 100 δολαρίων έχει αυξηθεί κατά 76% από το 2009 και η αξία τους φθάνει σήμερα σε 1,15 τρισ. δολάρια. Εξάλλου, είναι εξ ορισμού δύσκολο να υπολογισθεί το μέγεθος της παραοικονομίας, που παραμένει, πάντως, μεγάλο. Στην Ευρώπη, όπου η φορολογία είναι υψηλή, φθάνει στο 18% του ΑΕΠ, σύμφωνα με στοιχεία του 2015, ενώ σε ΗΠΑ, Ιαπωνία και Αυστραλία περίπου στο 8%.

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

Αρχίατρος:
Αν και προσωπικά δεν ήμουν ποτέ υπέρ των μετρητών και δεν διατηρώ... μασούρια πουθενά, η υποχρεωτική κατάργηση των μετρητών με μέτρα και απαγορεύσεις είναι απλά αδιανόητη και μας προετοιμάζει για οργουελικές καταστάσεις.

Τι θα γίνει π.χ αν για οποιονδήποτε λόγο σου παγώσουν ή κατασχέσουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς ; Θα πεινάσεις ;

Είμαι κάθετα αντίθετος.

Ας δώσουν κίνητρα αλλά επουδενεί να απαγορεύσουν τα μετρητά.

Οι Γερμανοί που δεν τους λες και.... ψηφιακά αναλφάβητους, επιμένουν με τα μετρητά.

Πλοήγηση

[0] Λίστα μηνυμάτων

[#] Επόμενη σελίδα