Forum Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
Γενικά => Αποσπάσματα από τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο => Μήνυμα ξεκίνησε από: Denominator στις 29 Νοεμβρίου 2017, 00:08:21
-
Πηγή: iatronet.gr μέσω ygeianet.gr (https://www.ygeianet.gr/%ce%9a%ce%b1%cf%84%ce%b7%ce%b3%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b5%cf%82/%ce%9f_%cf%84%cf%8d%cf%80%ce%bf%cf%82_%ce%ad%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%88%ce%b5/2017/11/28/%ce%a3%ce%b5_%cf%80%ce%bf%ce%b9%ce%b5%cf%82_%cf%87%cf%8e%cf%81%ce%b5%cf%82_%cf%83%cf%85%ce%bd%cf%84%ce%b1%ce%b3%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%bf%cf%8d%ce%bd_%ce%bf%ce%b9_%ce%bd%ce%bf%cf%83%ce%b7%ce%bb%ce%b5%cf%85%cf%84%ce%ad%cf%82)
Το δικαίωμα παρέχεται εφόσον οι νοσηλευτές πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις εκπαίδευσης, οι οποίες ορίζονται από τη νομοθεσία.
Γράφει: Καραγιώργος Δημήτρης
Έντονες αντιδράσεις είχε προκαλέσει τον Ιανουάριο του 2015 η απόφαση του τότε υπουργού Υγείας να επιτρέψει σε νοσηλευτές να χορηγούν συνταγές.
Ο κ. Βορίδης είχε επιτρέψει τη συνταγογράφηση φαρμάκων και αναλώσιμου υγειονομικού υλικού, όπως ήπια αναλγητικά – αντιπυρετικά, βιταμίνες, σίδηρο, φυσιολογικό ορό 0,9%, αντιβηχικά σιρόπια, υπακτικά, αντιδιαρροϊκά, αντιεμετικά και μία σειρά άλλων σκευασμάτων.
Η απόφαση είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τον ιατρικό κόσμο και είχε τελικά αποσυρθεί.
Η διεθνής πραγματικότητα, ωστόσο, δείχνει πως οι νοσηλευτές έχουν το δικαίωμα αυτό σε μία σειρά από υγειονομικά συστήματα.
Ο ρόλος των νοσηλευτών είναι αναβαθμισμένος κυρίως στην εξωνοσοκομειακή (πρωτοβάθμια) φροντίδα, όπου τούς παρέχεται η δυνατότητα να συνταγογραφούν.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει σχετική μελέτη επιστημόνων του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), σχετικά με τον αναβαθμισμένο ρόλο των νοσηλευτών στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.
Σημειώνεται πως η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας επιχειρεί να αναβαθμίσει την πρωτοβάθμια φροντίδα και στην Ελλάδα, με τις Τοπικές Ομάδες Υγείας (ΤΟΜΥ).
Σύμφωνα με τους ειδικούς του ΟΟΣΑ, δικαίωμα συνταγογράφησης έχουν οι νοσηλευτές στα συστήματα των παρακάτω χωρών:
Αυστραλία
Από το 2000, οι νοσηλευτές μπορούν να συνταγογραφούν, με βάση την εθνική ή την τοπική νομοθεσία. Ο βαθμός του δικαιώματος ποικίλλει ανάλογα με το φάρμακο.
Καναδάς
Από το 2012, παρέχεται πλήρες δικαίωμα συνταγογράφησης, έπειτα από ειδική εκπαίδευση, με εξαίρεση ορισμένες κατηγορίες, όπως τα οπιοειδή, για τα οποία ισχύει συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο.
Κύπρος
Περιορισμένη δυνατότητα συνταγογράφησης έχει δοθεί στους νοσηλευτές από το 2012. Από το 2016, όμως, δεν έχει εφαρμοστεί το μέτρο, καθώς κανένας νοσηλευτής δεν έχει υποβάλει σχετική αίτηση.
Δανία
Οι νοσηλευτές μπορούν να χορηγήσουν φάρμακα, υπό τη στενή παρακολούθηση του γιατρού, με βάση κλινικές οδηγίες. Πρόκειται κυρίως για παυσίπονα και αντιπηκτικά, τα οποία καθορίζονται με την παρέμβαση του γιατρού.
Εσθονία
Τον Δεκέμβριο του 2015, θεσμοθετήθηκε το δικαίωμα χορήγησης συνταγών φαρμάκων σε νοσηλευτές που εργάζονται με οικογενειακούς γιατρούς. Η δυνατότητα είναι περιορισμένη σε μία σειρά από θεραπευτικές κατηγορίες, όπως ο διαβήτης και η υπέρταση, στις οποίες η αγωγή χορηγείται έπειτα από αρχική συνταγή γιατρού.
Φινλανδία
Το 2010, δόθηκε περιορισμένη δυνατότητα χορήγησης συνταγών σε νοσηλευτές, ενώ το 2011 καθορίστηκε η εκπαίδευση που απαιτείται ως προϋπόθεση. Το εύρος των χορηγούμενων φαρμάκων είναι περιορισμένο και αφορά αρχικές συνταγές (τοπική αναισθησία, φάρμακα για φαρυγγίτιδα, αντισυλληπτικά) και συνεχόμενη μόνο σε ορισμένα φάρμακα για υπέρταση, διαβήτη και άσθμα.
Ιρλανδία
Από το 2007, οι νοσηλευτές που εγγράφονται σε ένα ειδικό μητρώο, μπορούν να συνταγογραφούν ανεξάρτητα, στο πλαίσιο θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Οι πιστοποιημένοι νοσηλευτές μπορούν να χορηγήσουν και συνταγογραφούμενα φάρμακα, αλλά με περιορισμούς.
Ολλανδία
Οι νοσηλευτές με ειδικά προσόντα (μάστερ) μπορούν να χορηγούν φάρμακα για όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες, χάρη σε έναν “πιλοτικό” νόμο, ο οποίος ισχύει από το 2012 και για μία πενταετία.
Νέα Ζηλανδία
Από το 2013, έχει δοθεί πλήρες δικαίωμα συνταγογράφησης σε νοσηλευτές. Από το 2011, οι πιστοποιημένοι νοσηλευτές μπορούν να χορηγούν φάρμακα για τον διαβήτη, σε συνεργασία με τους γιατρούς.
Πολωνία
Το 2015, υιοθετήθηκε ένα πλαίσιο περιορισμένης συνταγογράφησης από νοσηλευτές, ανάλογα με τις μεταπτυχιακές τους σπουδές. Μεταξύ των φαρμάκων που μπορούν να χορηγούν, περιλαμβάνονται αντιεμετικά, γυναικολογικά, αντιβιοτικά, αναισθητικά, παυσίπονα και βιταμίνες.
Ισπανία
Από το 2016, παρέχεται περιορισμένη δυνατότητα χορήγησης φαρμάκων από νοσηλευτές, σύμφωνα με νόμο του 2015. Μπορούν να χορηγήσουν μόνο μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα (ΜΗΣΥΦΑ), ενώ για τα λοιπά σκευάσματα πρέπει να ακολουθούν τις κλινικές οδηγίες και υπό την εποπτεία γιατρού.
Σουηδία
Περιορισμένη δυνατότητα συνταγογράφησης παρέχεται στους νοσηλευτές που έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς προγράμματα στη Φαρμακολογία και στην Παθολογία. Στην περίπτωση αυτή, μπορούν να χορηγούν φάρμακα από έναν προκαθορισμένο κατάλογο, στα οποία περιλαμβάνονται 15 θεραπευτικές κατηγορίες.
Ηνωμένο Βασίλειο
Από το 2012, οι πιστοποιημένοι νοσηλευτές μπορούν να χορηγούν φάρμακα για κάθε πάθηση. Υπάρχει, επίσης, μία εθελοντική συνεργασία μεταξύ του ιατρού και του νοσηλευτή, που επιτρέπει τη συνταγογράφηση φαρμάκων, όπως ορίζεται από το κλινικό σχέδιο διαχείρισης ασθενών, μετά τη διάγνωση από τον γιατρό.
ΗΠΑ
Παρέχεται πλήρες δικαίωμα συνταγογράφησης, με εξαιρέσεις σε ορισμένες Πολιτείες, όπως η Φλόριντα.
Για όλες τις παραπάνω χώρες, το δικαίωμα παρέχεται εφόσον οι νοσηλευτές πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις εκπαίδευσης, οι οποίες ορίζονται από τη νομοθεσία.
-
Αυτό που στην Ελλάδα θεωρείται έγκλημα καθοσιώσεως σε άλλες χώρες είναι απλώς πολιτική Υγείας.
-
Γνωρίζοντας το επίπεδο των γνώσεων των νοσηλευτών στον ελληνικό χώρο, νομίζω ότι θα ήταν πράγματι έγκλημα...
Όπως αντίστοιχα θα ήταν και για τους φαρμακοποιούς. Ας δοκιμάσει κάποιος να μιλήσει σε νοσηλεύτρια για ένα φάρμακο χρησιμοποιώντας τη δραστική ουσία (ή και σε φαρμακοποιό). Δεν συζητάμε για τη γνώση των αλληλεπιδράσεων, παρενεργειών, αντενδείξεων κτλ...
-
Γνωρίζοντας το επίπεδο των γνώσεων των νοσηλευτών στον ελληνικό χώρο, νομίζω ότι θα ήταν πράγματι έγκλημα...
Όπως αντίστοιχα θα ήταν και για τους φαρμακοποιούς. Ας δοκιμάσει κάποιος να μιλήσει σε νοσηλεύτρια για ένα φάρμακο χρησιμοποιώντας τη δραστική ουσία (ή και σε φαρμακοποιό). Δεν συζητάμε για τη γνώση των αλληλεπιδράσεων, παρενεργειών, αντενδείξεων κτλ...
Εξαρτάται πως τις εκπαιδεύεις.
-
Γνωρίζοντας το επίπεδο των γνώσεων των νοσηλευτών στον ελληνικό χώρο, νομίζω ότι θα ήταν πράγματι έγκλημα...
Όπως αντίστοιχα θα ήταν και για τους φαρμακοποιούς. Ας δοκιμάσει κάποιος να μιλήσει σε νοσηλεύτρια για ένα φάρμακο χρησιμοποιώντας τη δραστική ουσία (ή και σε φαρμακοποιό). Δεν συζητάμε για τη γνώση των αλληλεπιδράσεων, παρενεργειών, αντενδείξεων κτλ...
Υπάρχουν νοσηλευτές που έχουν εξειδικευθεί και στην Ελλάδα, και άλλοι που απέκτησαν τίτλους και εμπειρία στο εξωτερικό. Δε βλέπω π.χ. για ποιο λόγο ένας νοσηλευτής με μεταπτυχιακές σποτδές στο διαβήτη να μην μπορεί να συνεχίσει ένα θεσπισμένο θεραπευτικό πρωτόκολλο από γιατρό ή να μην λαμβάνει πρωτοβουλία να ενημερώνει το γιατρό αν κατά την κρίση του κάτι χρήζει προσοχής. Επίσης, πιστεύω ότι πιο πλήρης θα ήταν ένας φάκελος διαβητικού αν προετοιμάζονταν από έναν εξειδικευμένο νοσηλευτή παρά στα πλαίσια της σύντομης συχνά επίσκεψης στο ιατρείο. Ο γιατρός θα μπορεί έτσι να αφιερώνεται καλύτερα στην αμιγώς ιατρική δουλειά, που είναι ο συντονισμός του έργου των επαγγελματιών υγείας και η λήψη της τελικής απόφασης σε διαγνωστικά και θεραπευτικά ζητήματα.
-
Δε γνωρίζω και ρωτάω.
Οι νοσηλευτές σε άλλες χώρες έχουν αυτό τον κατακερματισμό εκπαίδευσης που παρατηρείται στην Ελλάδα; (ΔΕ, ΤΕ, ΠΕ)
-
Δε γνωρίζω και ρωτάω.
Οι νοσηλευτές σε άλλες χώρες έχουν αυτό τον κατακερματισμό εκπαίδευσης που παρατηρείται στην Ελλάδα; (ΔΕ, ΤΕ, ΠΕ)
Στην Σουηδία υπάρχουν ΔΕ και ΠΕ.
-
Υπάρχουν νοσηλευτές που έχουν εξειδικευθεί και στην Ελλάδα, και άλλοι που απέκτησαν τίτλους και εμπειρία στο εξωτερικό. Δε βλέπω π.χ. για ποιο λόγο ένας νοσηλευτής με μεταπτυχιακές σποτδές στο διαβήτη να μην μπορεί να συνεχίσει ένα θεσπισμένο θεραπευτικό πρωτόκολλο από γιατρό ή να μην λαμβάνει πρωτοβουλία να ενημερώνει το γιατρό αν κατά την κρίση του κάτι χρήζει προσοχής. Επίσης, πιστεύω ότι πιο πλήρης θα ήταν ένας φάκελος διαβητικού αν προετοιμάζονταν από έναν εξειδικευμένο νοσηλευτή παρά στα πλαίσια της σύντομης συχνά επίσκεψης στο ιατρείο. Ο γιατρός θα μπορεί έτσι να αφιερώνεται καλύτερα στην αμιγώς ιατρική δουλειά, που είναι ο συντονισμός του έργου των επαγγελματιών υγείας και η λήψη της τελικής απόφασης σε διαγνωστικά και θεραπευτικά ζητήματα.
Όπως τα λέει ο Βασίλης είναι.
-
Το να ρυθμίσει μια προκαθορισμένη (από το γιατρό) αγωγή θα ήταν ενδεχομένως ασφαλές αν ακολουθούσε συγκεκριμένο μπούσουλα. Η συνταγογράφηση χωρίς σαφείς περιορισμούς είναι δεδομένο ότι θα οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα. Καμία μετεκπαίδευση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική εκπαίδευση, που είναι ήδη ελλειπής - πόσο μάλλον κάποιο fast track σεμινάριο συνταγογράφησης... πχ πως θα αποκτήσει τη γνώση των παρενεργειών ή αλληλεπιδράσεων των φαρμάκων αλλά και τη γνώση της νοσολογίας για να αντιληφθεί αν ένα σύμπτωμα οφείλεται σε νόσο ή σε παρενέργεια; Αυτό είναι κάτι ήδη δύσκολο ακόμα και για γιατρούς. Κι αν μάλιστα λάβουμε υπόψη τις εγκατεστημένες "συνταγογραφικές" συνήθειες των νοσηλευτών (βλέπε χρήση coloplast κτλ) νομίζω ότι θα γεμίσουμε πραζόλες και στατίνες...
-
Το να ρυθμίσει μια προκαθορισμένη (από το γιατρό) αγωγή θα ήταν ενδεχομένως ασφαλές αν ακολουθούσε συγκεκριμένο μπούσουλα. Η συνταγογράφηση χωρίς σαφείς περιορισμούς είναι δεδομένο ότι θα οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα. Καμία μετεκπαίδευση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική εκπαίδευση, που είναι ήδη ελλειπής - πόσο μάλλον κάποιο fast track σεμινάριο συνταγογράφησης... πχ πως θα αποκτήσει τη γνώση των παρενεργειών ή αλληλεπιδράσεων των φαρμάκων αλλά και τη γνώση της νοσολογίας για να αντιληφθεί αν ένα σύμπτωμα οφείλεται σε νόσο ή σε παρενέργεια; Αυτό είναι κάτι ήδη δύσκολο ακόμα και για γιατρούς. Κι αν μάλιστα λάβουμε υπόψη τις εγκατεστημένες "συνταγογραφικές" συνήθειες των νοσηλευτών (βλέπε χρήση coloplast κτλ) νομίζω ότι θα γεμίσουμε πραζόλες και στατίνες...
Το παραπάνω άρθρο δεν είναι ξεκάθαρο και πολλοί ίσως νομίζουν ότι όταν λέμε ότι οι Νοσηλεύτριες σε κάποιες χώρες έχουν δικαίωμα συνταγογράφησης αυτό σημαίνει ότι μπορούν να συνταγογραφούν όλα τα φάρμακα.
Δεν είναι έτσι.
Στην Σουηδία τουλάχιστον, που γνωρίζω από πρώτο χέρι, αυτές που μπορούν να συνταγογραφούνε είναι,κυρίως, κάποιες Νοσηλεύτριες που έχουν εξειδίκευση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (σχεδόν δύο χρόνια επιπλέον σπουδών, για την ακρίβεια 75 μόρια Πανεπιστημιακών Σπουδών (https://www.utbildningssidan.se/utbildning/specialistsjukskoterskeprogrammet-inriktning-distriktsskoterska-hogskolan-i-gavle), μετά από τα 3 χρόνια Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης που είναι η βασική εκπαίδευση των Νοσηλευτριών εκεί) και μιλάμε για κάποια συγκεκριμένα φάρμακα και αναλώσιμα που μπορεί να τα δει κανείς εδώ: https://www.socialstyrelsen.se/SiteCollectionDocuments/lakemedelslista-bilaga-sosfs-2001-16.pdf (https://www.socialstyrelsen.se/SiteCollectionDocuments/lakemedelslista-bilaga-sosfs-2001-16.pdf)
Από κει και πέρα αυτές που έχουν κάνει εξειδίκευση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας μπορούν, αν θέλουν, να κάνουν επιπλέον εξειδίκευση (άλλο 1,5 χρόνο σπουδών) και σε κάποια συνηθισμένη ασθένεια όπως π.χ. τον Σακχαρώδη Διαβήτη ή την Αρτηριακή Υπέρταση ή το Άσθμα/ΧΑΠ (εννοείται ότι αυτές κάνουν τις σπιρομετρήσεις στο Κέντρο Υγείας), ή την Ακράτεια Ούρων και κάνουν τότε και δικά τους εξωτερικά Ιατρεία στο Κέντρο Υγείας, σε συνεργασία με τους Ιατρούς του Κέντρου Υγείας, και μπορούν τότε να συνταγογραφούν και πολλά φάρμακα που σχετίζονται με την ασθένεια στην οποία εξειδικεύτηκαν. Τώρα, αν σας πω ότι π.χ. οι Νοσηλεύτριες Διαβήτη που γνώρισα στα Σουηδικά Κέντρα Υγείας ξέρουν στην πράξη περισσότερο Διαβήτη από τον μέσο Έλληνα Ενδοκρινολόγο θα θεωρήσετε σίγουρα ότι υπερβάλλω, ρωτήστε όμως και κανέναν άλλο Έλληνα Ιατρό που δουλεύει σε Σουηδικό Κέντρο Υγείας να σας πει.
-
Ακριβώς έτσι.
Η διαβητονοσηλεύτρια είναι αυτή που καθιστά εφικτή την εξέταση των διαβητικών μέσα σε 20-30 λεπτά ετησίως από το γιατρό, μιας και βλέπεις ότι ο ασθενής σου έχει στενή παρακολούθηση για το σάκχαρό του, κλινική κι εργαστηριακή, δε χρειάζεται να ασχοληθείς με πολλά πολλά όταν σου έρθει ο διαβητικός. Όταν ξεφεύγει ο έλεγχος η διαβητονοσηλεύτρια επεμβαίνει στην ινσουλίνη χωρίς να σε ρωτήσει, όταν έρθει η ώρα για να προχωρήσει η θεραπεία σε επόμενο στάδιο θα σου έρθει με συγκεκριμένη πρόταση. Έλεγχος ποδιού γίνεται τακτικά είτε από τη νοσηλεύτρια (δε νοείται βέβαια να δω διαβητικό και να μην του βγάλω τα παπούτσια) είτε και από τη ... ποδοθεραπεύτρια, η οποία θα κάνει έλεγχο με το μονοϊνίδιο, θα ελέγξει σφύγξεις, και φυσικά θα κάνει πρόληψη και θεραπεία διαβητικών πληγών.
Τα ίδιο και η νοσηλεύτρια ασθμα/ΧΑΠ, κάνει σπιρομετρήσεις και σου έρχεται με διάγνωση και πρόταση θεραπείας! Και έχεις το κεφάλι σου ήσυχο γιατί όταν σε πιθανό άσθμα σου έχει κάνει σπιρομέτρηση με β2 διεγέρτη και έχει πάρει και ΝΟ, δίνεις θεραπεία και χαλαρώνεις γνωρίζοντας ότι σε λίγες βδομάδες ο ασθενής θα έχει ξαναέρθει στη νοσηλεύτρια για νέο έλεγχο, αξιολόγηση συμπτωμάτων κ.ο.κ.
Όταν ο χαπίτης χειροτερεύσει στο CAT του θα σου έρθει να σου προτείνει λύσεις, θεραπείες κτλ. Συν ότι αυτό το τεράστιο κεφάλαιο που λέγεται εκπαίδευση ασθενούς το αναλαμβάνει και στις 2 ανωτέρω περιπτώσεις ένας πολύ πιο εξειδικευμένος στο θέμα από εμάς.