Πρώιμα σημεία ότι κάποιος κινδυνεύει να πάθει Έμφραγμα του Μυοκαρδίου.

[Argirios Argiriou]

Από τον τοίχο στο facebook του Γαστρεντερολόγου Georgios Kontizas

Φίλοι μου καλημέρα . Το μεγαλύτερο ποσοστό των εμφραγμάτων συμβαίνει σε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν καν ότι έχουν στεφανιαία νόσο. Δεν είχαν προηγούμενη διάγνωση, δεν ένιωθαν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά και συχνά δεν είχαν κανένα εμφανές σύμπτωμα. Αυτή η πραγματικότητα αποδεικνύεται και από τα ποσοστά που καταγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία. Σύμφωνα με μελέτες, περίπου τριάντα έως πενήντα τοις εκατό των ανθρώπων που παθαίνουν το πρώτο τους έμφραγμα πεθαίνουν προτού φτάσουν στο νοσοκομείο. Το ποσοστό θνητότητας από το πρώτο επεισόδιο είναι συγκλονιστικά υψηλό και αυτό σημαίνει πως η πρόληψη και η προσοχή στα πιο ύπουλα σημάδια είναι κρίσιμης σημασίας

Όταν μιλώ για ύπουλα σημάδια εννοώ αυτά που εμφανίζονται χωρίς να φωνάζουν. Εμφανίζονται ήσυχα, παρασκηνιακά και πολλές φορές αγνοούνται. Πρώτο σημάδι που πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά είναι η στυτική δυσλειτουργία στους άνδρες. Όχι ως πρόβλημα της λίμπιντο ή της ψυχολογίας αλλά ως ένδειξη ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας. Οι αρτηρίες του πέους είναι μικρότερης διαμέτρου από αυτές της καρδιάς και τα πρώτα προβλήματα κυκλοφορίας εμφανίζονται εκεί. Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να προηγείται κατά τρία έως πέντε χρόνια ενός εμφράγματος. Δεν είναι θέμα ντροπής ή αμηχανίας, είναι ζήτημα πρόληψης

Δεύτερο σιωπηλό σημάδι είναι η διαλείπουσα χωλότητα. Πόνος στα πόδια κατά το περπάτημα, κυρίως στις γάμπες, που υποχωρεί με την ανάπαυση. Συχνά αποδίδεται σε μυϊκή κόπωση ή ορθοπαιδικά προβλήματα όμως μπορεί να πρόκειται για περιφερική αρτηριακή νόσο, δηλαδή στένωση των αρτηριών των κάτω άκρων. Η κατάσταση αυτή συνδέεται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο και δεν πρέπει να αγνοείται

Τρίτο σημαντικό σημάδι είναι η υπνική άπνοια. Αν κάποιος ροχαλίζει δυνατά, ξυπνάει απότομα το βράδυ, νιώθει υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας ή έχει ανεξήγητη κόπωση, είναι πιθανό να πάσχει από υπνική άπνοια. Η υπνική άπνοια προκαλεί διακοπές στην οξυγόνωση κατά τη διάρκεια της νύχτας, αυξάνει την αρτηριακή πίεση, επιδεινώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και πυροδοτεί φλεγμονώδεις αντιδράσεις που καταπονούν το ενδοθήλιο

Ένα τέταρτο σημείο είναι η χρόνια φλεγμονή. Μπορεί να μην υπάρχει λοίμωξη, να μην υπάρχει πυρετός και όμως ο οργανισμός να βρίσκεται σε κατάσταση χαμηλόβαθμης αλλά χρόνιας φλεγμονής. Ο δείκτης hsCRP υψηλής ευαισθησίας μπορεί να αποκαλύψει αυτή την κατάσταση. Αυξημένες τιμές χωρίς άλλη αιτία υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιοπάθεια, νευροεκφυλισμό και μεταβολικές διαταραχές
Πολύ ενδιαφέρον είναι και το σημάδι που σχετίζεται με το αυτί. Η λεγόμενη πτυχή στον λοβό του αυτιού, ειδικά όταν είναι διαγώνια και έντονη, έχει συνδεθεί σε πολλές μελέτες με πρώιμη αθηροσκλήρωση. Η παρουσία της δεν σημαίνει πάντα στεφανιαία νόσο, όμως όταν συνυπάρχει με άλλους παράγοντες κινδύνου αξίζει να διερευνηθεί

Πέρα από αυτά, υπάρχουν και άλλες ενδείξεις που μπορούμε πλέον να παρακολουθήσουμε εύκολα στην καθημερινότητα μας. Ένα πολύτιμο εργαλείο είναι η μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού, γνωστή ως heart rate variability. Με την τεχνολογία των smartwatches μπορούμε να την καταγράφουμε καθημερινά. Χαμηλή μεταβλητότητα δείχνει δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος, υψηλό στρες και μειωμένη ικανότητα προσαρμογής του οργανισμού. Αποτελεί δείκτη πρόωρης φθοράς και έχει σχετιστεί με αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα

Ακόμη πιο ύπουλο είναι το φαινόμενο της σταδιακής και ανεξήγητης αύξησης των καρδιακών σφυγμών σε κατάσταση ηρεμίας. Αν κάποιος έχει σταθερά αυξημένο καρδιακό ρυθμό χωρίς προφανή λόγο, πρέπει να εξεταστεί γιατί μπορεί να αποτελεί ένδειξη υπερδραστηριότητας του συμπαθητικού συστήματος, χρόνιας φλεγμονής ή μεταβολικής ανισορροπίας

Δεν μπορώ να παραλείψω την ουλίτιδα. Χρόνια φλεγμονή στα ούλα δεν είναι απλώς πρόβλημα της στοματικής κοιλότητας. Είναι παράθυρο στη συστηματική φλεγμονή. Τα μικρόβια από τα φλεγμονώδη ούλα διεισδύουν στην κυκλοφορία και ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα σε όλο το σώμα. Η περιοδοντική νόσος έχει συσχετιστεί με αυξημένη πιθανότητα εμφράγματος, εγκεφαλικού επεισοδίου αλλά και προδιάθεση για διαβήτη τύπου δύο. Η καλή στοματική υγιεινή είναι σημαντική όχι μόνο για τα δόντια αλλά για την καρδιά και τα αγγεία

Αυτό που θέλω να τονίσω περισσότερο είναι ότι σχεδόν οι μισοί άνθρωποι που παθαίνουν το πρώτο τους έμφραγμα πεθαίνουν πριν προλάβουν να φτάσουν στο νοσοκομείο. Αυτό δεν οφείλεται πάντα στο μέγεθος της απόφραξης που είχαν πριν το έμφραγμα , άλλωστε αυτό δεν έχει τόση σημασία γιατί η απόφραξη τελικά γίνεται από τον θρόμβο αίματος που σχηματίζεται μετά την ρήξη της πλάκας , αλλά στο ότι δεν υπήρχε καν υποψία ότι υπήρχε πρόβλημα. Δεν είχαν γίνει έλεγχοι, δεν υπήρχε παρακολούθηση, και τα ύπουλα σημάδια είχαν αγνοηθεί ή αποδοθεί σε κάτι ασήμαντο. Για να το εξηγήσω  πιο απλά , η στηθάγχη και τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου συνήθως ξεκινούν όταν η απόφραξη ξεπεράσει το 70% της διαμέτρου των αγγείων . Αυτό το ποσοστό εξαρτάται και από την προσαρμοστικότητα του καρδιακού μυός , την παρουσία παράπλευρης κυκλοφορίας και άλλους λειτουργικούς παράγοντες .
 
Η ιατρική του σήμερα οφείλει να είναι προληπτική. Πρέπει να δίνουμε προσοχή σε όλα τα σημεία που δείχνουν φλεγμονή, ενδοθηλιακή δυσλειτουργία ή διαταραχή στην ομοιόσταση. Η τεχνολογία μάς βοηθάει, αλλά δεν αρκεί. Χρειάζεται επίγνωση, γνώση και ενεργή παρακολούθηση της υγείας μας. Δεν είναι υπερβολή να ζητήσουμε ένα calcium score, να μετρήσουμε την hsCRP, να κάνουμε triplex καρωτίδων ή να παρακολουθούμε την μεταβλητότητα των σφύξεων. Είναι ευθύνη

Αν βλέπουμε στον εαυτό μας ή σε δικούς μας ανθρώπους αυτά τα ήπια αλλά επαναλαμβανόμενα σημάδια, δεν πρέπει να τα αγνοούμε. Η καρδιά προειδοποιεί αλλά το κάνει ψιθυριστά. Αν ακούσουμε έγκαιρα αυτά τα ψιθυρίσματα και δράσουμε, τότε έχουμε τη δύναμη να προλάβουμε όσα δεν συγχωρούν τη σιωπή. Δεν υπάρχει ασφάλεια χωρίς πρόληψη. Δεν υπάρχει πρόληψη χωρίς γνώση. Και δεν υπάρχει γνώση χωρίς προσοχή στα σημάδια του σώματος που μας μιλάει με τον δικό του τρόπο.