Καλώς ήρθατε στην διαδικτυακή μας κοινότητα.
Εδώ μπορείτε να συζητήσετε και να ενημερωθείτε για θέματα που αφορούν την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.
Για να συμμετέχετε και να μπορείτε να κατεβάσετε αρχεία και εικόνες που βρίσκονται στα μηνύματα πρέπει να εγγραφείτε.
Η εγγραφή είναι δωρεάν και θα σας αποσταλεί άμεσα ένα e-mail για την ενεργοποίηση της εγγραφής σας.
Εάν δεν το λάβετε σε λίγα λεπτά ελέγξετε το φάκελο ομαδικής αλληλογραφίας ή το φάκελο SPAM ή το φάκελο ανεπιθύμητης αλληλογραφίας καθώς μπορεί να βρεθεί εκεί από λάθος του λογισμικού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Εάν έχετε ξεχάσει τον κωδικό σας, μπορείτε να ζητήσετε να σας ξανασταλεί από εδώ.
23 Οκτωβρίου 2025, 09:27:15

Αποστολέας Θέμα: Το μωσαϊκό των Ελλήνων «γκασταρμπάιτερ»  (Αναγνώστηκε 95 φορές)

0 μέλη και 1 επισκέπτης διαβάζουν αυτό το θέμα.

21 Οκτωβρίου 2025, 16:31:45
Αναγνώστηκε 95 φορές
Αποσυνδεδεμένος

Argirios Argiriou

Moderator
Καθημερινή, 20/10/2025
Γιάννης Παπαδόπουλος


Το μωσαϊκό των Ελλήνων «γκασταρμπάιτερ»

Κάποιοι έχουν ζήσει εκεί ήδη 60 χρόνια. Αλλοι πήγαν μετά την κρίση. Οι Ελληνες της Γερμανίας αποτελούν μια πολυσυλλεκτική κοινότητα μισού εκατομμυρίου. Πώς αισθάνονται για τις δύο πατρίδες τους

Ως ταξίδι ανάμεσα σε δύο κόσμους περιγράφει τα χρόνια που μεγάλωσε στο Αμβούργο ο Χαράλαμπος Γανωτής. Ηταν δύο ετών όταν μετανάστευσε στη Γερμανία, τη δεκαετία του ’60. Ο πατέρας του καθάριζε τις δεξαμενές των τάνκερ στο λιμάνι και η μητέρα του δούλευε σε μια φάμπρικα που έφτιαχνε τουρσιά. Παράλληλα με το γερμανικό σχολείο, ο κ. Γανωτής τρεις φορές την εβδομάδα παρακολουθούσε μαθήματα και σε ελληνικό, για να κατέχει καλά τη μητρική γλώσσα, να μην απογαλακτιστεί από την πατρίδα. «Προσπαθούσαν οι γονείς μου να κρατήσουν ζωντανή την ελληνική ταυτότητα και παράλληλα υπήρχε η θέληση της ενσωμάτωσης, να ανήκεις κάπου, να μη θεωρείσαι ξένος», λέει. «Ηταν μια διαρκής τριβή».

«Οπου ανήκουμε»
Η ιδέα της επιστροφής στην Ελλάδα παρέμενε άσβεστη μέσα του, όπως περιγράφει στην «Κ». «Να γυρίσουμε όπου ανήκουμε», τονίζει. Η ζωή, όμως, τελικά τον κράτησε στα ξένα. Τα τελευταία χρόνια, στην Κολωνία όπου βρίσκεται, άκουγε όλο και πιο συχνά συνομιλίες στα ελληνικά στον δρόμο. Ακόμη ένα μαζικό ελληνικό μεταναστευτικό κύμα, ορμώμενο κυρίως από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, είχε φτάσει στη Γερμανία μετά το 2009. Η πορεία του κ. Γανωτή αποτελεί μια μικρή ψηφίδα της πολυπρόσωπης ελληνικής διασποράς στη Γερμανία. Μια νέα έρευνα του μη κυβερνητικού οργανισμού διαΝΕΟσις, αποτελέσματα της οποίας παρουσιάζει σήμερα η «Κ», χαρτογραφεί τον ελληνισμό της Γερμανίας, εξετάζει τα βασικά χαρακτηριστικά των διαφορετικών γενεών των μεταναστών, τις στάσεις τους απέναντι στη χώρα που άφησαν πίσω και στον τόπο κατοικίας τους, τα εμπόδια, αλλά και τις προκαταλήψεις που ορισμένοι αντιμετωπίζουν ακόμη.

Το πρώτο μεταναστευτικό κύμα εντοπίζεται στα μεταπολεμικά χρόνια, τη δεκαετία του ’60, όταν οι βιομηχανίες της Δυτικής Γερμανίας αναζητούσαν εργατικό δυναμικό. Μετά την υπογραφή διμερούς συμφωνίας, περισσότεροι από 600.000 Ελληνες μετακινήθηκαν στη Γερμανία ως «φιλοξενούμενοι εργάτες». Ο όρος «gastarbeiter», που τους αποδόθηκε τότε, απέκτησε υποτιμητική χροιά στην πάροδο του χρόνου και ορισμένα γερμανικά δημοσιεύματα τον επανέφεραν κατά τα χρόνια της κρίσης.

Η δεύτερη φάση μετανάστευσης οριοθετείται την περίοδο 1974 έως 1987, ακολουθεί από το 1988 έως το 2009 η περίοδος της ελεύθερης μετακίνησης εντός της Ε.Ε. και έκτοτε το νέο κύμα μετανάστευσης λόγω της οικονομικής κρίσης, καθώς και το αποκαλούμενο brain drain, με τη φυγή κυρίως γιατρών και άλλων επιστημόνων. Ο πληθυσμός της ελληνικής Διασποράς στη Γερμανία ανέρχεται πλέον σε σχεδόν μισό εκατομμύριο. Οσοι έφυγαν μετά το 2009 συνθέτουν μιαν ιδιάζουσα και ιδιαίτερα ετερογενή ομάδα, σύμφωνα με τους ερευνητές. Το 18,4% έχει μεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από τον γενικό πληθυσμό της Γερμανίας, αλλά και ένα αντίστοιχα υψηλό ποσοστό (18,5%) έχει ολοκληρώσει μόνο την πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

Από ανάγκη
Η Γιούλη Παναγιωτοπούλου, καθηγήτρια στο Τμήμα Παιδαγωγικών και Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας και μία από τους συγγραφείς της έρευνας, επισημαίνει κάποιες ομοιότητες ανάμεσα στη μαζική μετακίνηση του ’60 και σε εκείνη μετά το 2009. «Ηρθαν από ανάγκη, υπήρχαν και στα δύο κύματα οικονομικά κίνητρα», εξηγεί στην «Κ». Το τελευταίο μεταναστευτικό κύμα περιελάμβανε ανθρώπους όλων των κοινωνικών στρωμάτων, ενώ τις μεγαλύτερες συγκριτικά δυσκολίες φαίνεται ότι αντιμετώπισαν όσοι δεν μιλούσαν γερμανικά και χρειάστηκε να απασχοληθούν σε επαγγέλματα κατώτερα των δυνατοτήτων τους. Ενδεικτικά η κ. Παναγιωτοπούλου αναφέρει την περίπτωση ενός μετανάστη που στην Ελλάδα είχε δικό του γραφείο διακόσμησης εσωτερικών χώρων και στη Γερμανία εργάστηκε ως υπάλληλος σε συνεργείο καθαρισμού.

Στη διεπιστημονική ομάδα των ερευνητών περιλαμβάνονται ο Οθων Αναστασάκης, διευθυντής του Κέντρου Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEESOX) στην Οξφόρδη, ο Μανώλης Πρατσινάκης, επίκουρος καθηγητής Κοινωνικής Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, και η Μαριλένα Αναστασοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια Μεταναστευτικής Ιστορίας στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Δουβλίνου, συνεργαζόμενοι ερευνητές και οι δύο στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, ως βασικοί παράγοντες μετανάστευσης στη Γερμανία αναφέρονται οι καλύτερες οικονομικές απολαβές και η δυνατότητα οικονομικής αυτονομίας. Βασικός λόγος επιλογής του προορισμού ήταν η ύπαρξη φίλων ή συγγενών που ήδη ζούσαν εκεί, κάτι που δείχνει πώς οι νέοι μετανάστες αξιοποίησαν τα κοινωνικά δίκτυα για τη μετεγκατάστασή τους. Το 82,8% των εργαζομένων που συμμετείχαν στην έρευνα έχει πολυετές συμβόλαιο ή μόνιμη απασχόληση στη Γερμανία και το 25,5% καθαρό μηνιαίο εισόδημα 2.000-2.500 ευρώ.

Ο 79χρονος Μιχάλης Πελτέκης εργάστηκε επί 40 χρόνια στην κεντρική λαχαναγορά του Αμβούργου. «Πάντα είχα τη σκέψη να επιστρέψω», λέει στην «Κ». «Ελεγα ότι αν έπαιρνα σύνταξη θα γύριζα στην Ελλάδα, αλλά έχω δύο παιδιά που παντρεύτηκαν εδώ και αυτό μας κράτησε».

Η προσδοκία της επιστροφής είναι ένα αίσθημα που συντροφεύει γενιές Ελλήνων μεταναστών, όπως παρατηρεί η κ. Παναγιωτοπούλου. Αλλωστε το 71,7% δηλώνει στην έρευνα ότι θα ήθελε κάποια στιγμή να παλιννοστήσει. Βάσει των απαντήσεών τους στην έρευνα, όταν σκέφτονται την Ελλάδα οι περισσότεροι νιώθουν νοσταλγία, ενώ ακολουθούν τα αισθήματα της περηφάνιας, αλλά και της απογοήτευσης. Αντίστοιχα για τη Γερμανία αισθάνονται κατά κύριο λόγο ευγνωμοσύνη και έπειτα μοναξιά και άγχος.

Ανθεκτικά στερεότυπα
Σύμφωνα με την έρευνα, το 70,1% της ελληνικής Διασποράς έχει ακούσει υποτιμητικά σχόλια λόγω της μεταναστευτικής του ταυτότητας. Ακόμη το 67,9% των μεταναστών πρώτης γενιάς αναφέρει ότι έχει υποστεί άδικη μεταχείριση στον εργασιακό χώρο λόγω καταγωγής. Οι ερευνητές συνέκριναν αυτά τα αποτελέσματα με αντίστοιχη έρευνα που είχε πραγματοποιηθεί από τη διαΝΕΟσις για τους Ελληνες του Ηνωμένου Βασιλείου και διαπίστωσαν ότι εκεί τα ποσοστά ήταν περίπου κατά 50% χαμηλότερα.

Παρά τη νοσταλγία για την Ελλάδα, οι περισσότεροι δεν προτίθενται να επαναπατριστούν άμεσα. Σε ποσοστό 48,9% δηλώνουν ότι θα προτιμούσαν να παραμείνουν στη Γερμανία τα επόμενα τρία χρόνια. «Είναι μια χώρα που παρέχει κοινωνική πολιτική, ασφάλεια, αξιοκρατία. Μια σταθερότητα διαφορετική σε σχέση με την Ελλάδα», σημειώνει ο κ. Γανωτής. Υπάρχει, όμως, και κάτι που τον ανησυχεί. «Η άνοδος της Ακροδεξιάς έχει δημιουργήσει δυσάρεστη ατμόσφαιρα», προσθέτει αναφερόμενος στην AfD. «Αν επικρατήσουν, υπάρχει κόσμος που σκέφτεται να εγκαταλείψει τη χώρα».

Τι αισθάνονται όταν σκέφτονται την Ελλάδα
Νοσταλγία
62%

Περηφάνια
36,3%

Απογοήτευση
32,3%

Ζεστασιά
29,7%

Γαλήνη
21,5%

Ενθουσιασμό
19,2%

Λύπη
19%

Ενδιαφέρον
18,5%

Ελπίδα
18,4%

Ευγνωμοσύνη
14,6%

Ανησυχία
12,9%

Αγχος
11,6%

Θυμό
11,2%

Ντροπή
8,5%

Αδιαφορία – τίποτα
2,3%

Τύψεις – ενοχές
2%

Φόβο
1%

Τι αισθάνονται όταν σκέφτονται τη Γερμανία
Ευγνωμοσύνη
43,7%

Μοναξιά
32,6%

Αγχος
30,3%

Ενδιαφέρον
28,7%

Ελπίδα
24,7%

Ανία
16,3%

Ανησυχία
15,1%

Γαλήνη
14,6%

Ζεστασιά
14,2%

Απογοήτευση
13,9%

Αδιαφορία
– τίποτα
10,6%

Περηφάνια
7,6%

Λύπη
6,4%

Ενθουσιασμό
6,4%

Θυμό 
4,6%

Φόβο
4,4%

Ντροπή
2,5%

Τύψεις – ενοχές
1,3%

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

Before ordering a test decide what you will do if it is (1) positive, or (2) negative. If both answers are the same, don't do the test. Archie Cochrane.

Λέξεις κλειδιά:
 

Σχετικά θέματα

  Τίτλος / Ξεκίνησε από Απαντήσεις Τελευταίο μήνυμα
1 Απαντήσεις
5149 Εμφανίσεις
Τελευταίο μήνυμα 23 Οκτωβρίου 2014, 12:15:35
από Ορθοπαιδικός
0 Απαντήσεις
3818 Εμφανίσεις
Τελευταίο μήνυμα 7 Απριλίου 2011, 22:07:15
από alfie
4 Απαντήσεις
7179 Εμφανίσεις
Τελευταίο μήνυμα 17 Ιανουαρίου 2013, 16:02:40
από Γ.Κτιστάκης
2 Απαντήσεις
12175 Εμφανίσεις
Τελευταίο μήνυμα 12 Μαΐου 2015, 11:14:01
από Denominator
0 Απαντήσεις
8200 Εμφανίσεις
Τελευταίο μήνυμα 15 Φεβρουαρίου 2025, 07:31:37
από Argirios Argiriou