Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

07/07/2025 Athens Voice
Λεωνίδας Καστανάς.

Δημοψήφισμα 2015: Τα γεγονότα, οι αντιδράσεις και το αποτέλεσμα - Πού βρισκόμαστε 10 χρόνια μετά

Πώς διανοήθηκαν να εγκαθιδρύσουν τις επιπτώσεις ενός πολέμου που δεν έγινε ποτέ, μέσα στην ειρηνική ζωή των ανθρώπων;» Η φράση αυτή του μεγάλου μας ιστορικού Βασίλη Παναγιωτόπουλου περιγράφει με απόλυτη ακρίβεια τα όσα συνέβησαν πριν δέκα χρόνια. Πριν και μετά το δημοψήφισμα του 2015. Και ναι, ήταν πόλεμος. Πόλεμος οικονομικός που δίχασε βαθιά την ελληνική κοινωνία και προκάλεσε ανυπολόγιστες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες σ’ αυτήν.

Τι να θυμηθείς τι να ξεχάσεις απ’ όσα πέρασες; Τη χρεοκοπία της πατρίδας, το κλείσιμο των τραπεζών, τα capital controls, τα 60 ευρώ, την αγωνία για τους κόπους μιας ζωής, ή μήπως τα ευρώ που οι γέροντες έθαβαν στη ζαρντινιέρα; Την οικονομική ύφεση, τις ουρές στις τράπεζες, τους δρόμους που άδειαζαν, τα μικρομάγαζα που έκλειναν ή την ανεργία που κάλπαζε; Την αγωνία για την επόμενη μέρα που ξημέρωνε; Το κοινωνικό κράτος που υποχωρούσε ή τους ασθενέστερους που κατέρρεαν; Επιχειρήσεις καταστράφηκαν, άνθρωποι βρέθηκαν στον δρόμο και άλλοι έφτασαν μέχρι την ουρά του κοινωνικού συσσιτίου. Εξαιτίας εκείνης της κρίσης, πολλοί χρειάστηκαν αρκετά χρόνια αγωνίας και σκληρής δουλειάς μέχρι να δουν Θεού πρόσωπο.

Η χώρα είχε κοπεί στη μέση, σε δήθεν πατριώτες και δήθεν προδότες, στους οπαδούς του ΟΧΙ και του ΝΑΙ, που όδευαν αλληλοκατηγορούμενοι προς το χείλος του γκρεμού. Σχέσεις μιας ζωής διαλύονταν, φιλίες και χρόνιες συμπορεύσεις θρυμματίζονταν, πολιτικά κόμματα φυλλορροούσαν, πολιτικοί άλλαζαν παρατάξεις σαν τα πουκάμισα. Μεταπηδώντας στα κόμματα που την εποχή εκείνη ήταν στα πάνω τους. Πουλώντας φύκια για μεταξωτές κορδέλες σε συσκευασία «αξιοπρέπειας», λαϊκισμού και αντισυστημισμού. Ο φόβος ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος. Οι μνήμες του εμφυλίου πολέμου είχαν επιστρέψει χωρίς να πέσει ούτε μια μπαταριά. Πώς τα είχαμε καταφέρει έτσι;

Η ριζοσπαστική αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνεργασία με τις δυνάμεις της ακροδεξιάς των ΑΝΕΛ οδηγούσαν υπερήφανα τη χώρα προς την καταστροφή. Αρνούμενοι να υπογράψουν τα μέτρα πάνω στα οποία έπρεπε να δεσμευτεί η ελληνική κυβέρνηση ώστε να ολοκληρωθεί θετικά η αξιολόγηση της δανειακής σύμβασης (2ο μνημόνιο). Αναζητούσαν άλλα λιμάνια, όπως αυτό του Πούτιν, έψαχναν βοήθεια από τον Μαδούρο και ζητούσαν δανεικά από τους αγιατολάδες του Ιράν. Δεν ρίσκαραν μόνο την έξοδο από το ευρώ. Στην ουσία έπαιζαν με τον δυτικό προσανατολισμό της χώρας και, μέσω αυτού, με την ύπαρξή της ως ευνομούμενου κράτους της Ενωμένης Ευρώπης και του ΝΑΤΟ. Αν είχαν ολοκληρώσει επιτυχώς τις προσπάθειές τους, η πατρίδα μας δεν θα είχε καμία σχέση με αυτό που είναι σήμερα. Θα ήταν μια χειμαζόμενη «Κούβα της Μεσογείου», απομονωμένη, κατεστραμμένη και φτωχή, σπαρασσόμενη από εμφύλιες διαμάχες, με τον στρατό να εγγυάται την εσωτερική της ασφάλεια. Και το κράτος να παράγει τα στοιχειώδη φάρμακα, το πολύ, κατά του κρυολογήματος.


Και όλα αυτά γιατί; Όχι βέβαια για λόγους αξιοπρέπειας. Η δήθεν απειλή ενός διαρκούς μνημονίου και μιας ατελείωτης ομηρίας από τους δανειστές ήταν η πρόφαση. Ποιος θα ήθελε να χρηματοδοτεί στο διηνεκές την Ελλάδα για να μη χρεοκοπήσει, και κυρίως γιατί; Για κάποιους είχε έρθει η ώρα για να πάρουν εκδίκηση τα όνειρα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Είχε έρθει η ιστορική φάση κατά την οποία η χρόνια φαντασίωση αυτής της Αριστεράς για αλλαγή του προσανατολισμού της χώρας και έξοδο από το ευρώ και το ΝΑΤΟ μπορούσε να γίνει πραγματικότητα. Η διεθνής οικονομική κρίση και η ελληνική κρίση χρέους ήταν γι’ αυτήν η μεγάλη ευκαιρία. Και ας ήταν το κόστος τρομακτικό. Διότι πιο τρομακτική είναι η ιδεοληψία.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος με το ασαφές δίλλημα τούς έλυνε τα χέρια, αφού η ισχυρή πλειοψηφία του 62% τούς έδινε το ελεύθερο να αποφασίσουν για την επόμενη μέρα. Ευτυχώς όμως η βοήθεια που ζήτησαν δεν ήρθε ποτέ και αυτό ανάγκασε τους κυβερνώντες να κάνουν δεύτερες σκέψεις. Οι πιέσεις του διεθνούς παράγοντα και η απειλή της καταστροφής και των όσων θα επακολουθούσαν τους οδήγησαν στη λεγόμενη κωλοτούμπα. Και τους είμαστε υπόχρεοι γι’ αυτό. Διότι θα μπορούσαν να προχωρήσουν προς τον γκρεμό. Απλώς στη θέα του κενού τούς κατέλαβε ο φόβος. Ότι όλοι αυτοί που τους παρότρυναν να προχωρήσουν θα στρέφονταν εναντίον τους όταν θα βίωναν την καταστροφή. Και δεν θα είχαν πού να σταθούν. Και έτσι υπαναχώρησαν. Και ψήφισαν και νέο αχρείαστο μνημόνιο και υποθήκευσαν για πολλά χρόνια τα ασημικά της χώρας. Και το χειρότερο γι’ αυτούς; Κατέστρεψαν στην ουσία την Αριστερά. Το σύνθημα «πρώτη φορά Αριστερά» μετουσιώθηκε στο «Ποτέ πια Αριστερά».

Την επομένη του δημοψηφίσματος το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών (πλην ΚΚΕ) έβαλε την απαιτούμενη πλάτη και έδωσε το πράσινο φως στον Τσίπρα να διαπραγματευτεί με τους δανειστές και η πατρίδα να γλιτώσει την καταστροφή. Τον Σεπτέμβριο του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ επανεξελέγη με νέο πρόγραμμα, αντίθετο του προηγούμενου, υπέγραψε και υλοποίησε το 3ο μνημόνιο και η χώρα πέρασε σε φάση κανονικότητας. Ο τραυματικός διχασμός υποχώρησε, αφού πλέον και η αμόλυντη ριζοσπαστική Αριστερά υπέγραψε μνημόνια. Η χώρα με τη βοήθεια των δανειστών και τις θυσίες του ελληνικού λαού πήρε τα πάνω της και όλα τελείωσαν κάποια στιγμή, σχεδόν σαν γάμος. Γάμος με τη λογική και την Ευρώπη. Αλλά η ριζοσπαστική Αριστερά έκτοτε δεν πήρε ποτέ τα πάνω της. Διασπάστηκε στα πέντε, μέχρι που σχεδόν διαλύθηκε ολοσχερώς. Διότι αυτή η Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, και όχι γενικώς η Αριστερά, δεν είχε τίποτα ωφέλιμο να δώσει για την πατρίδα. Το μόνο που είχε να δώσει ήταν η χαριστική βολή. Αλλά ευτυχώς δεν τόλμησε.

Σήμερα, δέκα χρόνια μετά, γίνεται μια προσπάθεια να ξαναγραφεί η ιστορία. Κάποιοι, ολοένα και περισσότεροι, προσπαθούν να μας πείσουν ότι τα όσα ζήσαμε ήταν μια φενάκη, τα είδαμε στον ύπνο μας και όσοι τα σχολιάζουμε σήμερα δεν θυμόμαστε καλά. Κανείς δεν ήθελε να μας βγάλει από το ευρώ, κανείς δεν έψαξε αλλού νέα λιμάνια, κανένα επιπλέον κόστος δεν καταβλήθηκε λόγω του δημοψηφίσματος και της κωλοτούμπας. Και κυρίως ποτέ η τότε ελληνική κυβέρνηση δεν εξέτασε την έξοδο από το ευρώ και τη ρήξη με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορεί να υπήρξαν φωνές αλλά δεν υιοθετήθηκαν.

Απλώς οι αθώοι ρώτησαν τον ελληνικό λαό αν εγκρίνει ή απορρίπτει την πρόταση των δανειστών. Και η ηχηρή έκφραση της λαϊκής βούλησης, δηλαδή το ΟΧΙ στην πρόταση, συνέβαλε στη νέα συμφωνία και διασφάλισε την παραμονή της Ελλάδας στην ΕΕ και την έξοδο από την κρίση. Κάποιοι μετά από δέκα χρόνια προσπαθούν να βγάλουν τρελή όλη τη χώρα. Επικαλούμενοι κάποια δήθεν ανεπίσημα πρακτικά του συμβουλίου των αρχηγών. Σκόρπιες σημειώσεις που εξωραΐζουν τους ηγετικούς ρόλους του Α. Τσίπρα και του Π. Παυλόπουλου χωρίς υπογραφές και χωρίς ηχητικά. Διότι υπάρχει το αναμενόμενο rebranding του Αλέξη. Και γι’ αυτό γίνονται όλα τώρα ξαφνικά.

Και η επιστροφή δεν μπορεί να γίνει χωρίς παραποίηση της ιστορίας. Κάποιοι ισχυροί έχουν αποφασίσει ότι μόνο ο Α. Τσίπρας μπορεί να ανατρέψει τον Κ. Μητσοτάκη και τον πουσάρουν. Του στρώνουν το χαλί. Βλέπετε, δέκα χρόνια τώρα δεν έγινε καμιά επίσημη έρευνα για το τι διαδραματίστηκε πραγματικά εκείνες τις ημέρες. Μόνο κάτι βιβλία γράφτηκαν, και αυτά όχι με στοιχεία αλλά με απόψεις. Η Αριστερά δεν μίλησε για τη χρεοκοπία και η δεξιά δεν έψαξε το 2015. Γιατί κανείς δεν θα είχε όφελος από την αποκάλυψη της πλήρους αλήθειας. Μόνο οι πολίτες, αλλά αυτούς ποιος τους λογαριάζει; Η σημερινή κυβέρνηση δεν τόλμησε όταν έπρεπε, για να διασφαλίσει την εσωκομματική της ειρήνη, και τώρα θα πληρώσει την επαναφορά των φαντασμάτων του παρελθόντος. Που φυσικά έχουν στόχο και αυτήν, εκτός από την αλήθεια. Ωστόσο, εκείνο το μέτωπο του «ΝΑΙ», επιβαρυμένο κατά 10 χρόνια, είναι ακόμα εδώ. Δεν ταυτίστηκε ποτέ με τη ΝΔ ή το ΠΑΣΟΚ, δεν ταυτίστηκε με κανένα πολιτικό κόμμα. Και θα υπερασπιστεί όχι μόνο την αλήθεια που όλοι ζήσαμε, αλλά και την ανοδική και δυτική πορεία της χώρας. Στη Δημοκρατία ο καθένας έχει δικαίωμα να ζητήσει την ψήφο των πολιτών. Να κάνει όσες επαναφορές θέλει. Αλλά δεν έχει τουλάχιστον το ηθικό δικαίωμα να μας δουλεύει κανονικά φαλκιδεύοντας τα γεγονότα που όλοι ζήσαμε. Δεν μείναμε Ευρώπη για να βρούμε ξανά μπροστά μας όσους ήθελαν να μας βγάλουν από αυτήν. Και μάλιστα δικαιωμένους! Να διεκδικούν και πάλι τα ηνία της χώρας. Μήπως για νέες περιπέτειες; Τώρα και στα πλαίσια του δημοκρατικού καπιταλισμού. Είμαστε όμως ακόμα εδώ.

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

Με πωλητή power bank που ρώτησα, μου πρότεινε ένα των 20.000 mAh. Ένα τέτοιο power bank κοστίζει στις 07/07/2025, 29 €

Με αυτό φορτίζει το κινητό του 4 φορές, και κάθε φορά του παίρνει περίπου 40 λεπτά.

Δεν πολύνοιάζεται να ξεφορτίσει εντελώς το power bank του.

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

Και όμως..από πολίτη εμαθα πως εγγράφηκε χωρίς να κάνει κάποια ενέργεια σε προσωπικό ιατρό σε απόσταση περίπου 30χλμ.