ΠΦΥ -Εκπαίδευση > Συζητήσεις πάνω σε ιατρικά θέματα
Κάνουν το τζάκι και οι ξυλόσομπες κακό στην Υγεία;
Loumakis:
Απο την "Καθημερινή" τη Κυριακης 13/1 αναρτώ δύο σχετικά με το θέμα άρθρα, το παρακάτω απο Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος και το συνημμένο απο το ένθετο "Κ".
Θανατηφόρο κοκτέιλ, κρύο και άπνοια
Ποιους κινδύνους εντοπίζουν οι επιστήμονες από την καύση ξύλων και βιομάζας για τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων
Του Γιαννη Ελαφρου
Στο έλεος του καιρού βρίσκονται ουσιαστικά οι κάτοικοι της Αθήνας και των άλλων μεγάλων πόλεων, καθώς η καύση ξυλείας (κατάλληλης ή μη), κάθε είδους ακατάλληλου υλικού και βιομάζας ως βασικού πλέον θερμαντικού μέσου, δημιουργεί ασφυκτικές καταστάσεις υπονομεύοντας την υγεία μας. Οι πολίτες ελπίζουν αφενός να μην μειωθούν οι θερμοκρασίες πολύ χαμηλά και από την άλλη να μη διαμορφώνονται συνθήκες άπνοιας και πυκνής υγρασίας, που διευκολύνουν τη δημουργία αιθαλομίχλης. Συναγερμός σήμανε στην επιστημονική κοινότητα για την αντιμετώπιση του ιδιαίτερα ενισχυμένου νέφους, με πρώτο βήμα τη μελέτη των συγκεντρώσεων και της σύνθεσης των ρύπων. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση έχει μείνει σε συστάσεις για ορθή και περιορισμένη χρήση των τζακιών, κάτι που μπορεί να έχει περιορισμένη μόνο αποτελεσματικότητα, καθώς οι πολίτες καταφεύγουν στα καυσόξυλα (και σε άλλα υλικά...) από ανάγκη και όχι από αναψυχή.
«Τις προηγούμενες ημέρες και λόγω της χιονόπτωσης ή της βροχής, οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα της Αθήνας ήταν αισθητά μικρότερες από τα ύψη που έφτασαν στις 15-17 και 25-27 Δεκεμβρίου», λέει στην «Κ» ο κ. Αλέξανδρος Παπαγιάννης, καθηγητής στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και επικεφαλής του εργαστηρίου μέτρησης της ρύπανσης με λέιζερ. «Πρόκειται για αποτέλεσμα των καιρικών συνθηκών και όχι κάποιων μέτρων», υπογραμμίζει. Ο κ. Μιχάλης Πετράκης, ερευνητής στο Αστεροσκοπείο, τονίζει ότι «εάν διαμορφωθούν συνθήκες σφοδρού ψύχους και άπνοιας στο λεκανοπέδιο της Αττικής, τότε θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα».
Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων με διάμετρο κάτω των δέκα μικρόμετρων (ΑΣ10) «χτυπούν κόκκινο» όλο και πιο συχνά, αλλά ότι και η σύνθεση αυτών των σωματιδίων, με βάση τα πρώτα στοιχεία, περιλαμβάνει μεγάλο μέρος των εξαιρετικά μικρών (με διάμετρο κάτω των 2,5 μικρομέτρων), που είναι και τα πλέον επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία, καθώς εισχωρούν βαθιά στους πνεύμονες. Σύμφωνα με μετρήσεις του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και μετρήσεις του ερευνητικού σταθμού παρακολούθησης αιωρούμενων σωματιδίων του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», καταγράφηκε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των αιωρούμενων σωματιδίων (έως και 80-90%) έχει διάμετρο μικρότερη των 2,5 μικρομέτρων (ΑΣ2,5)! Επίσης, οι μετρήσεις έδειξαν ότι το στρώμα της «αιθαλομίχλης» περιορίζεται και εγκλωβίζεται στα κατώτερα 300 μέτρα. Οσον αφορά τη σύνθεσή του, ειδικά οι συγκεντρώσεις οργανικού και στοιχειακού άνθρακα (στις οποίες συμβάλλουν οι εκπομπές από καύσεις ξύλου/βιομάζας) που καταγράφηκαν στα ΑΣ2,5 στον «Δημόκριτο» έχουν κατά μέσον όρο διπλάσια τιμή από τον Δεκέμβριο του 2010. Αυτό σημαίνει ότι προέρχονται κυρίως από τζάκια και ξυλόσομπες. Γι' αυτό και «οι συγκεντρώσεις αυτές ήταν 5 - 10 φορές μεγαλύτερες κατά τις βραδινές ώρες», σύμφωνα με ανακοίνωση των ερευνητών.
Το συνολικό πρόβλημα από την ανεξέλεγκτη καύση ξυλείας και επικίνδυνης βιομάζας είναι τεράστιο. Οπως υπολογίζουν επιστήμονες από ελληνικά ερευνητικά ιδρύματα, στο σύνολο της επικρατείας, υπολογίζεται ότι η καύση ξυλείας μπορεί να ρυπάνει σε ετήσια βάση μέχρι και τρεις φορές περισσότερο από ό,τι συνολικά ο στόλος των αυτοκινήτων! Για τον σκοπό αυτό θα πραγματοποιηθούν κατά το διάστημα 10 Ιανουαρίου - 10 Φεβρουαρίου ενδελεχείς μετρήσεις σωματιδιακής και αέριας ρύπανσης, με εξειδικευμένες χημικές αναλύσεις, στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν ομάδες ατμοσφαιρικής Φυσικής και Χημείας των Πανεπιστημίων Αιγαίου, Πατρών, Κρήτης, Ιωαννίνων και των ερευνητικών κέντρων ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και Georgia Institute of Technology. Το πείραμα αναμένεται να φωτίσει όχι μόνο τις συγκεντρώσεις και τις διαστάσεις των σωματιδίων, αλλά και τη χημική σύστασή τους και την περιεκτικότητά τους σε τοξικές και επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία ενώσεις.
Θα σώζονταν 5.000 ζωές τον χρόνο
Η ύπαρξη του νέφους και η παρουσία μεγάλων συγκεντρώσεων αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα δεν είναι καθόλου αθώα υπόθεση. Απεναντίας, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, όπως κατέδειξε σειρά επιστημονικών ερευνών. Το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών ήταν συντονιστής στο ερευνητικό πρόγραμμα «APHEA» με συμμετοχή 20 ευρωπαϊκών χωρών και ανάλυση δεδομένων 32 πόλεων. Τα συμπεράσματα είναι συγκλονιστικά: Πέντε χιλιάδες ζωές θα σώζονταν κάθε χρόνο μόνο στην Αθήνα εάν μειώνονταν οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα της πόλης κατά 20 μg/m3. Το νέφος μάς αφαιρεί χρόνια ζωής! Ευρωπαϊκή έρευνα προ δεκαετίας υπολόγιζε ότι οι Αθηναίοι μπορεί να έχουν μέχρι και δύο χρόνια μικρότερο προσδόκιμο ζωής λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Εγκυρες επιδημιολογικές έρευνες στις ΗΠΑ έχουν καταγράψει ότι μια αύξηση 10 μg/m3 στα αιωρούμενα σωματίδια αφαιρεί από εννιά μήνες έως ένα χρόνο ζωής από κάθε κάτοικο, κατά μέσον όρο. Καταλαβαίνουν όλοι τι σημαίνει αυτό για τη σημερινή κατάσταση;
NikCretan:
Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή ΕίσοδοςΚάνουν το τζάκι και οι ξυλόσομπες κακό στην Υγεία όσων ζεσταίνονται από αυτά μέσα στο σπίτι;
Προσωπικά δεν το είχα ακούσει ή διαβάσει αυτό μέχρι τώρα, αλλά παραθέτω πιο κάτω ένα πρόσφατο, σχετικό άρθρο από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το άρθρο δεν είναι μεν γραμμένο από Ιατρό αλλά παρουσιάζει ενδιαφέρον κατά την γνώμη μου.
--- Τέλος παράθεσης ---
Διάβασα προσεκτικά όλα τις παραθέσεις που άνοιξαν εξαιτίας του επίκαιρου αυτού θέματος που πολύ καλά θέσατε. Μερικές γρήγορες βιβλιογραφικές παρατηρήσεις λόγω του ότι το PhD μου είναι στην ατμοσφαιρική ρύπανση.
1. Οι ενεργείς καπνιστές, σε μικρότερο βαθμό οι παθητικοί, διατρέχουν εκατοντάδες φορές μεγαλύτερο κίνδυνο από αυτούς που εκτίθενται σε ενδο-οικιακή ρύπανση λόγω καύσης βιομάζας σε τζάκια και παλιού τύπου ξυλόσομπες. Αιτία το γεγονός ότι η εισπνοή καπνού του τσιγάρου είναι σε τάξη μεγέθους 100-200 φορές πιό επιβαρυντική.
2. Η ενδοοικιακή ατμοσφαιρική ρύπανση (indoor air pollution) σε οικία με καλλορυθμισμένες συσκευές καύσεις και ενεργειακά ή ανοικτά τζάκια που λειτουργούν καλά και είναι κατασκευαστικά πιστοποιημένα, πρακτικά αντιστοιχεί με την ρύπανση που εκπέμπουν 2 τσιγάρα που θα ανάψουν μέσα σε σπίτι.
3. Η ενδο-οικιακή ρύπανση έχει πρακτικά μεγάλη σημασία σε χώρες όπως Ινδία. Κίνα κλπ όπου οι καθημερινές ανάγκες μαγειρέματος διεκπεραιώνονται με καύση βιομάζας (ακόμη και σβουνιές από γελάδες) σε ολότελα ανοικτές εστίες χωρίς καπνοδόχο. Στην Κίνα πχ. το 40% της ΧΑΠ αποδίδεται σε αυτού του είδους την έκθεση και για αυτό οι περισσότεροι ασθενείς είναι γυναίκες
4. Η εξωτερική ατμοσφαιρική ρύπανση που παράγεται από την καύση βιομάζας αυξάνει κυρίως τα αιωρούμενα σωματίδια. Πρακτικά έχει σημασία διότι εκθέτει σε αυτήν την ρύπανση τους κατοίκους μιας μεγαλούπολης. Αν και επιβαρύνει επουσιωδώς τον καθένα μας ατομικά, επιβαρύνει αθροιστικά την δημόσια υγεία (βλέπε την έννοια του Αποδοτέου κινδύνου στον πληθυσμό - Attributable Population Risk - APR & μια προέκταση της έννοιας του Σχετικού κινδύνου - Relative Risk)
5. Πρακτικά εμείς οι κλινικοί γιατροί πρέπει να εξατομικεύουμε την συμβουλευτική παρέμβαση μας (individualized motivation) για μείωση της έκθεσης στην ενδο-οικιακή ρύπανση. Αυτό επιτυγχάνεται δίνοντας οδηγίες πιστοποιημένης κατά το δυνατόν λειτουργίας σομπών και τζακιών, μη καύσης τοξικών καυσίμων (βαμμένα ή εμποτισμένα ξύλα) πρακτική πολύ συχνή σε φτωχές ή μειονεκτικές ομάδες (Ρομά, μετανάστες κλπ). Ίσως η οργάνωση ομιλιών σε καφενεία, clubs πχ ΚΑΠΗ, πολιτιστικούς συλλόγους με ευθύνη των γιατρών ΠΦΥ θα ήταν πολύ σημαντική παρέμβαση.
6. Ο σημαντικότεροι κίνδυνοι που πρέπει να εστιάσουε είναι κατά την γνώμη μου 2. Ο πρώτος είναι οι θανατηφόρες πυρκαγιές στα σπίτια από αμέλεια (βλ. περιστατικό με τα νεκρά παιδάκια). Ο δεύτερος είναι η δηλητηρίαση με μονοξείδιο. Ήδη μετρούμε θανάτους από αυτό και οι εισαγωγές περιστατικών δηλητηριάσεων με CO είναι μεγάλη στα νοσοκομεία φέτος.
Φυσικά τα παραπάνω δεν αναιρούν τους προβληματισμούς που αναπτύχθηκαν στην συζήτηση, για την αστοχία των μέτρων, την οικονομική επιβάρυνση, την οικολογική καταστροφή με την κοπή των δένδρων, την ανάγκη άμεσων μέτρων εξομάλυνσης του επιδόματος θέρμανσης κλπ. Αλλά όπως συνήθως γίνετε στην Ελλάδα οι γνωστοί ανεύθυνο-υπεύθυνοι μας οδηγούν σε υστερικού τύπου αντιδράσεις αποσκοπώντας να αποπροσανατολίσουν τους πάντες και να χειραγωγήσουν την όποια υγιή αντίδραση. Υγιής αντίδραση σημαίνει προτροπή για πιστοπιημένη και ασφαλή λειτουργία των συσκευών θέρμανσης βιομάζας. Αυτό κάνουν και οι πολιτισμένες χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Είναι οι ίδιοι οι φωνασκούντες που υπόσκαψαν και πρακτικά εξουδετέρωσαν την πολιτισμένη αντίληψη όλης της Ευρώπης περί απαγόρευσης καπνίσματος τους δημόσιους χώρους. Παράγοντας που κατά την γνώμη μου επιβαρύνει όλους μας εκατοντάδες φορές περισσότερο από ότι τα τζάκια και οι ξυλόσομπες. Ξαφνικά τους έπιασε πόνος για την πανάρχαια συνήθεια των ανθρώπων να ζεσταίνονται με τζάκια, συνήθεια που αυτοί μετέτρεψαν σε ανάγκη εξαιτίας της απαράδεκτης πολιτικής περικοπής του επιδόματος θέρμανσης. Όπως όμως λέει και ο λαός μας "καλλίτερα καπνός στη μύτη, παρά αέρας στον ποπό"...
Μιά άριστη review για το θέμα είναι η παρακάτω για όσους ενδιαφέρονται: Duncan G. Fullerton, Nigel Bruce and Stephen B. Gordona. Indoor air pollution from biomass fuel smoke is a major health concern in the developing world . Trans R Soc Trop Med Hyg. 2008 September; 102(9): 843–851. doi: 10.1016/j.trstmh.2008.05.028, PMCID: PMC2568866
Δ. Κουναλάκης:
Ν' αγιάσει το στόμα σου!!!! (ή μάλλον το πληκτρολόγιο σου) ;)
Δημήτριος:
Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή ΕίσοδοςΝ' αγιάσει το στόμα σου!!!! (ή μάλλον το πληκτρολόγιο σου) ;)
--- Τέλος παράθεσης ---
Τώρα που τα ειπε τελεια ο διδακτωρ ,να πω και εγω με αναπαμενη συνειδηση το άκρως εμπειρικο συμπέρασμα οτι η 95χρονη γιαγια μου κοτσονάτη και ακμαια για την ηλικια της περασε σχεδον ολη την οικιακη ζωη της διπλα σε ενα τζάκι!
Οσον αφορά την Ινδια ενεθυμήθην το μυθιστορημα "Η μάνα" της Περλ Μπακ,οπου το μικρο κοριτσι της οικογενειας τυφλωθηκε από της καπνες που εβγαζε συνεχως η εστια διπλα στην οποια περνουσε τη μέρα της...
tasath:
Παίδες, δεν έρχεστε να μείνετε καμιά βδομάδα στην Αθήνα να δείτε τι γίνεται; Γιατί όσοι είναι έξω από το χορό...
Μπορεί σε μια μικρή περιοχή, με λίγους κατοίκους, με φύση γύρω-γύρω, με ποιότητα ξυλείας, με γνώση και εμπειρία του συγκεκριμένου τρόπου θέρμανσης, όλα αυτά να φαίνονται αστεία.
Για ελάτε μια βόλτα κι εδώ...
Για ελάτε να σας δείξω κάτι "ρομά και μετανάστες" (αστειεύομαι, ελληνάρες της διπλανής πόρτας εννοώ) που πάνε σε συγκεκριμένα μαγαζιά/χώρους και παίρνουν ακατάλληλα υλικά για προσάναμμα (με βερνίκια και κοιπά καλούδια).
Υ.Γ. Τους καπνιστές μπορούμε να τους αποφύγουμε. Την κάπνα όχι...
Πλοήγηση
[0] Λίστα μηνυμάτων
[#] Επόμενη σελίδα
Μετάβαση στην πλήρη έκδοση